Xe chở 1 tấn cần sa ép khô bị bắt giữ (Ảnh trích từ clip của Nguyễn Cường)

Xiêng Phênh - một trùm ma túy người Lào - vừa bị bắt cách đây mấy ngày. Đây là một đối tượng rất nổi tiếng bởi lời khai trước giờ xử bắn cách đây 16 năm, khiến đường dây ma túy do nguyên đại úy công an chống ma túy Vũ Xuân Trường cầm đầu sa lưới pháp luật.

Trùm ma túy Xiêng Phênh bị bộ đội biên phòng Hà Tĩnh phối hợp với Cục Cảnh sát Bộ An ninh Lào bắt ngay trên đất Lào vào ngày 8/4 sau sáu tháng trời theo dõi. Thiếu tướng Nguyễn Cảnh Hiền - phó tư lệnh Bộ đội biên phòng VN - cho biết vụ án được thực hiện trên cam kết ghi nhớ và quy chế phối hợp giữa Bộ đội biên phòng Hà Tĩnh và Công an tỉnh Bôlykhămxay (Lào) về công tác chống tội phạm ma túy.

Trùm buôn ma túy Xiêng Phênh (Ảnh: Ng.Cường)

Bị bắt ngay trên đất Lào

Theo đại tá Nguyễn Trọng Thường - chỉ huy trưởng Bộ chỉ huy bộ đội biên phòng Hà Tĩnh, trưởng ban chuyên án, trong thời gian qua nương rẫy cần sa rộ lên khá nhiều trên đất Lào. Khi thu hoạch, cần sa liền được ép khô thành từng bánh, cất giấu trong rừng sâu, sau đó có khách sộp từ Thái, Lào mang ôtô xịn đến để đổi lấy cần sa. Cứ một chiếc ôtô ViGa 3.0 đổi được 1.400-1.500kg cần sa. Từ những thông tin này, Bộ tư lệnh Bộ đội biên phòng VN và Cục Cảnh sát Bộ An ninh Lào xác lập chuyên án.

Đầu tháng 4/2011, trung tá Nguyễn Mạnh Thường - trưởng Phòng phòng chống ma túy Bộ chỉ huy bộ đội biên phòng Hà Tĩnh - dẫn một mũi chủ công ém tại khu vực thị trấn Lắc Xao, tỉnh Bôlykhămxay. Một mũi khác do Khăm Pheng - phó phòng cảnh sát thuộc Công an Bôlykhămxay - chỉ huy. Sau hai ngày kiên trì mật phục, sáng 7/4, khi thấy ba xe bán tải rời Lắc Xao đi hướng Pạc Cạ Đinh (Lào), lực lượng đánh án liền tạo ngay hiện trường giả một vụ tai nạn giao thông để buộc các xe này giảm tốc độ. Ngay thời điểm đó, có hai xe khách đi ngược chiều đã gây khó khăn cho việc tạo hiện trường giả. Lợi dụng tình hình này, đoàn xe bán tải vượt lên và lao vút đi. Trung tá Thường lập tức cho xe truy đuổi nhưng chỉ chặn lại được một xe sau cùng. Hai đối tượng đi trên chiếc xe bị chặn bỏ chạy vào rừng, một giờ sau lực lượng đánh án mới bắt được Vừ A Xáy (26 tuổi, trú tại Pạc Cạ Đinh). Khám xét chiếc xe, lực lượng phá án phát hiện 1 tấn cần sa khô.

Trung tá Võ Trọng Hải - phó chỉ huy trưởng Bộ chỉ huy bộ đội biên phòng Hà Tĩnh, phó ban chuyên án, là người trực tiếp chỉ huy mũi trinh sát bắt sống Xiêng Phênh - kể: “Chỉ cần qua một vài lời khai ban đầu của Vừ A Xáy, chúng tôi “ráp” các nguồn tin và nhanh chóng xác định trùm ma túy Xiêng Phênh là đối tượng quan trọng nhất trong đường dây vận chuyển ma túy. Y đã chuyển heroin từ Vientiane về tỉnh Thà Khẹc và khả năng sẽ giao hàng tại một trong ba khách sạn ở ngã ba Thàng Bèng thuộc bản Viêng Khăm, huyện Pạc Cạ Đinh trong ngày 8/4. Ngay trong đêm 7/4, các trinh sát chia làm ba nhóm khẩn trương được “rải” trong ba khách sạn”.

Đúng như dự đoán, sáng 8/4, ba ôtô ViGa chạy từ hướng Vientiane rẽ vào ba khách sạn. Nhóm trinh sát kỹ thuật xác định Xiêng Phênh đi trên một ôtô và vào phòng số 7, khách sạn Viêng Thon. Hai ôtô còn lại liên tục dạo quanh ngoài đường cảnh giác, theo dõi người lạ. Đến trưa, một trong hai chiếc này tiến vào khách sạn Viêng Thon. Một người từ xe đi thẳng vào phòng số 7. Khoảng 30 phút sau, người này quay ra ôtô và đi về hướng bản Nậm Thơn, 20 phút sau đó y quay lại mang theo một bao tải màu trắng vào phòng số 7. Thấy thời điểm chín muồi, trung tá Hải ra hiệu cho lực lượng đánh án ập vào phòng số 7. Ngay lập tức, hai đối tượng từ trong lao ra cửa nhưng liền bị quật ngã. Xiêng Phênh cũng bị bắt ngay tại chỗ. Một đối tượng khác là Vừ Nhia Xủa cố chạy tháo thân nhưng bị lực lượng bao vây vòng ngoài truy bắt. Trong căn phòng số 7 có 39 bánh heroin, 250.000 USD.

Theo lời trung tá Hải, sau 15 năm thụ án ở VN, Xiêng Phênh trở về nước nhưng không tu chí làm người lương thiện. Các trinh sát Lào và VN bám theo Xiêng Phênh và cả gia đình đối tượng suốt sáu tháng trời. Các nguồn tin liên tục cho biết y tập hợp những tay chân thân tín để thiết lập đường dây buôn bán ma túy xuyên Việt. Nguồn hàng của y mua từ tỉnh Luông Prabăng, giáp tam giác vàng.

Ngoài Xiêng Phênh, vợ y cũng tham gia buôn bán ma túy. Con gái y là Chăn Tha Ly từng bị ngồi tù vì dính đến tội này. “Sau khi kết thúc chuyên án, chúng tôi đã bàn giao Xiêng Phênh và các đối tượng khác cùng tang vật cho Công an Bôlykhămxay. Hiện cơ quan chức năng của Lào đã khởi tố vụ án, khởi tố ba bị can trong đường dây này” - trung tá Hải nói.

Công an tỉnh Bôlykhămxay lấy lời khai trùm Xiêng Phênh (phải). (Ảnh: Nguyễn Cường)

Lời khai trước giờ xử bắn

Xiêng Phênh (53 tuổi, trú tại bản Xốp Nạo, huyện Mường Nọc, tỉnh Phong Sa Lì, Lào) từng gây chấn động dư luận ở VN với vụ án 90 bánh heroin bị bắt trên đường Giảng Võ (Hà Nội) năm 1995.

Rạng sáng 18/1/1995, tại ngã tư đường Giảng Võ - Đê La Thành, một xe Toyota mang biển số Lào bị lực lượng cảnh sát Công an Hà Nội bắt dừng để kiểm tra. Hai thanh niên Lào đi trên chiếc xe là Xiêng Phênh và người em họ của vợ y là Xiêng Nhông.

Sau khi kiểm tra xe, lực lượng cảnh sát thu được một số lượng lớn ma túy: 90 bánh heroin. Vào thời điểm này, việc buôn bán vài bánh heroin đã là chuyện lớn nên việc bắt giữ cả bao tải heroin với Cơ quan điều tra Công an Hà Nội thật sự là chuyện động trời. Xiêng Phênh và Xiêng Nhông bị còng tay và bị bắt ngay tại chỗ. Hòng thoát thân, Xiêng Phênh định hối lộ cho cảnh sát 100.000 USD nhưng bất thành.

Trong quá trình điều tra vụ án, Xiêng Phênh và Xiêng Nhông không chịu khai thêm ra bất cứ đầu mối nào. Bảy tháng sau, Xiêng Nhông được tha vì theo lời khai của cả Xiêng Phênh và Xiêng Nhông thì Xiêng Nhông là lái xe thuê, không biết việc làm của Xiêng Phênh. Chỉ một thời gian ngắn sau, Xiêng Nhông lại bị Công an tỉnh Lai Châu bắt quả tang khi buôn ma túy tại cửa khẩu Pa Thơm và bị tuyên án tử hình sau đó.

Xiêng Phênh bị đưa ra xét xử, tại cả phiên sơ thẩm và phúc thẩm, y vẫn một mực khẳng định rằng vụ án buôn bán, vận chuyển trái phép heroin này do một mình y thực hiện và ở cả hai phiên tòa này hội đồng xét xử đều tuyên phạt Xiêng Phênh mức án cao nhất là tử hình. Sau đó Xiêng Phênh đã làm đơn xin Chủ tịch nước VN tha tội chết nhưng không được ân chuẩn. Trong thời gian điều tra, Xiêng Phênh hoàn toàn không biết chính Vũ Xuân Trường - khi ấy đang là đại úy của lực lượng cảnh sát đặc nhiệm Phòng 5, Cục Cảnh sát hình sự - đã thông báo để Vũ Hữu Chỉnh - khi ấy đang là phó trưởng Phòng phòng chống ma túy (Phòng 8) Cục Cảnh sát kinh tế - bắt Xiêng Phênh.

Ma túy bắt được trong phòng khách sạn Viêng Thon (Lào). (Ảnh: Nguyễn Cường)

Khi chưa bị lộ chân tướng, Vũ Xuân Trường và Vũ Hữu Chỉnh đã nhiều lần gặp Xiêng Phênh trong trại tạm giam, lúc thì khống chế, đe dọa, lúc thì hứa sẽ tìm mọi cách để Xiêng Phênh thoát án. Xiêng Phênh lạc quan tin rằng mình sẽ không bị xử bắn và nhất quyết không khai ra ai, dù biết việc buôn bán chừng ấy ma túy, tội của Xiêng Phênh phải “dựa cột” tới vài lần.

Một cán bộ của đội thi hành án Công an TP Hà Nội, người chứng kiến giây phút cuối cùng trước khi đưa Xiêng Phênh ra pháp trường, kể lại: Theo đúng quy trình tố tụng, 3h ngày 21/6/1996, Xiêng Phênh được đưa ra khỏi buồng giam. Khi đến một căn phòng lớn có rất đông người, Xiêng Phênh vẫn nghĩ mình sẽ được tha bổng. Trước khi vào phòng lấy dấu vân tay, Xiêng Phênh ngơ ngác không hiểu chuyện gì xảy ra. Ngay khi nghe người phiên dịch giải thích các cơ quan chức năng đang làm các thủ tục để chuẩn bị đưa y đi bắn thì y mới hồn xiêu phách lạc, ngã quỵ ngay xuống, tè ướt hết cả quần, vái lạy, miệng lắp bắp: “Thưa cán bộ, xin cán bộ cho em khai thêm ạ!”. Hội đồng thi hành án tử hình đã dừng việc làm các thủ tục cần thiết, ghi lời khai.

Dường như hiểu rất rõ tính chất nghiêm trọng của vụ án, trưởng Phòng cảnh sát điều tra Công an Hà Nội lúc bấy giờ là ông Nguyễn Đức Nhanh (sau này là giám đốc Công an Hà Nội), người chỉ đạo chuyên án, đã đứng ra xin chịu trách nhiệm về trường hợp Xiêng Phênh được hoãn thi hành án tử hình để lấy lời khai, tiếp tục mở rộng điều tra vụ án.

Từ lời khai của Xiêng Phênh, đường dây ma túy xuyên quốc gia của đại úy công an chống ma túy Vũ Xuân Trường bị triệt phá. Hàng loạt sĩ quan thoái hóa biến chất của ngành công an, biên phòng bị rơi vào vòng lao lý.

Với “thành tích” giúp Công an VN bóc gỡ đường dây ma túy xuyên quốc gia này, Xiêng Phênh đã được hưởng sự khoan hồng, ân giảm từ án tử hình xuống chung thân. Sau 15 năm thụ án tù, Xiêng Phênh năm lần được giảm án. Năm 2010, nhân dịp Quốc khánh 2-9, cựu tử tù Xiêng Phênh đã được đặc xá trở về nước. Nhưng ngựa quen đường cũ, Xiêng Phênh lại tiếp tục lao vào con đường buôn bán ma túy.