Có người nói nhờ vào hệ thống đào tạo trẻ có chiều sâu và chuyên nghiệp, cách quản lý tài chính hiệu quả của mỗi câu lạc bộ và những động thái cải tổ nền bóng đá nước nhà một cách tích cực từ sau thất bại đáng xấu hổ của tuyển Đức tại vòng chung kết World Cup 1998 và Euro 2000. Tuy nhiên, còn một yếu tố chủ chốt dẫn đến thành công của Dortmund và Bayern đã bị bỏ sót. Đây cũng là điểm khác biệt và chỉ có duy nhất ở bóng đá Đức: kỳ nghỉ đông.

Nghỉ lâu hơn, đá khoẻ hơn

Do điều kiện khắc nghiệt của khí hậu ở Đức vào tháng 12, kỳ nghỉ đông tại Bundesliga thường dài hơn so với những giải đấu khác. Các câu lạc bộ tại đây có hơn một tháng nghỉ ngơi, kỳ nghỉ đông bắt đầu từ trước lễ Giáng sinh và thi đấu trở lại vào tận cuối tháng 1 của năm mới.

Dịp này, các cầu thủ được phép trở về nhà đoàn tụ cùng gia đình tận hai tuần. Sau đó, họ tập trung trở lại cùng câu lạc bộ và thực hiện một số chuyến du đấu ngắn hạn để chạy đà cho giai đoạn hai của mùa giải. Nhờ thời gian nghỉ ngơi khá lâu, các cầu thủ trút bỏ được mệt mỏi và hơn thế được trang bị một nền tảng thể lực sung mãn nhất để tiếp tục hoàn thành chặng đường còn lại.

Trong những chiến dịch dài ngày, đó có thể là một ưu thế quyết định. Còn nhớ trận Bayern Munich đè bẹp Arsenal 3-1 ngay trên sân Emirates ở lượt đi vòng 16 đội, huấn luyện viên Arsene Wenger ngồi ngoài đường piste với ánh mắt đầy tiếc nuối. “Khi đá với một đội bóng của Đức vào tháng 3 và tháng 4, đặc biệt ở tháng 4, một câu lạc bộ của Anh và Tây Ban Nha hoàn toàn ở cửa dưới. Điều này không cần phải chối cãi”, chiến lược gia người Pháp nói.

Wenger không chỉ tìm lý do để bào chữa cho thất bại thảm hại ngay trên sân nhà. Những gì ông nói là sự thật. Tại Ý và Tây Ban Nha, kỳ nghỉ đông còn kéo dài được hai tuần, trong khi ở Anh, các đội phải thi nhau chinh chiến với cường độ dày đặc. Sẽ không quá lời khi nói bóng đá Anh là giải đấu khắc nghiệt nhất hành tinh bởi ở đó một đội bóng phải chơi từ ba đến bốn trận chỉ trong hai tuần của mùa đông. “Điều người ta lãng quên chính là kỳ nghỉ nghỉ đông là thời gian những tuyển thủ quốc gia cũng được nghỉ ngơi, chứ không như mùa hè”, Wenger nói thêm.

Hiệu quả của kỳ nghỉ đông

Tài năng của Lionel Messi hay Cristiano Ronaldo là điều không phải bàn cãi. Tuy nhiên, hai cầu thủ xuất sắc nhất thế giới vẫn là người phàm. Dù có xuất sắc đến mấy, nhưng rồi cũng có lúc đôi chân kia mỏi mệt nếu phải tiếp tục cày ải trên nhiều mặt trận và không có đủ thời gian tái tạo năng lượng. Lẽ đó, khi so sánh về tương quan lực lượng giữa Barcelona hay Real với Dortmund và Bayern, cán cân thật khó ở thế cân bằng.

Trong trận Bayern đè bẹp Barcelona bốn bàn trên đất Đức, hàng loạt những ngôi sao như Xavi, Andres Iniesta và thậm chí cả Messi hoàn toàn bị Javi Martinez và Bastian Schweinsteiger khóa chặt. Bộ đôi tiền vệ trung tâm của Bayern có thể lực dồi dào giúp họ bám sát bước chạy của những nhạc trưởng trong lối chơi tiki-taka ở từng cự ly trên sân.

Trong khi đó, Dordmund vượt qua Real Madrid bằng tỷ số 4-1 ở trận bán kết lượt đi cũng nhờ sức mạnh cơ bắp hay nói đúng là nền tảng thể lực vững vàng nơi tuyến giữa vốn là đặc trưng trong phong cách chơi bóng của họ từ xưa đến nay. Tâm điểm trận đó thuộc về Robert Lewandowski, tác giả bốn bàn thắng cho Dortmund, nhưng chính Marco Reus và Ilkay Guendogan ở khu vực trung tuyến mới là những người tạo nguồn cảm hứng trong lối chơi tấn công của đội chủ sân Westfalenstadion và ngăn chặn các đợt lên bóng của Real Madrid.

Các đội bóng nước Đức có lối chơi thiên về sức mạnh. Số liệu thống kê sau hai trận bán kết lượt đi phản ánh đúng thực tế này. Trong số những cầu thủ di chuyển nhiều nhất trên sân, có đến ba cầu thủ của Dordmund dẫn đầu trong danh sách. Hậu vệ Marcel Schmelzer đứng ở vị trí đầu bảng khi chạy tổng cộng 11,1 km suốt 90 phút ở lượt đi. Thống kê còn chỉ ra tám trong 10 cầu thủ di chuyển nhiều nhất trên sân là của Dortmund. Ngược lại, chỉ có Ronaldo và Alonso bên phía Real nằm trong danh sách này. Tương tự, chỉ mỗi tiền vệ Xavi của Barcelona nằm trong tốp 15 những cầu thủ di chuyển nhiều nhất trên sân trận Bayern-Barcelona.

Kỳ nghỉ đông thực sự tạo nên sự khác biệt ở Champions League mùa giải năm nay. Những đại diện của Bundesliga đã biết cách phát huy hiệu quả yếu tố này và đây cũng là một trong những bí mật giúp họ thăng hoa.

Từ mùa giải 2009-10, kỳ nghỉ đông ở Đức được kéo dài thêm hai tuần nữa so với mọi khi. Như vậy, trung bình một mùa giải ở Bundesliga được chia đôi và có sáu tuần tạm nghỉ. So với Premier League, cách bố trí thời gian thi đấu tại Đức hoàn toàn khác. Ngoài ra, trong bốn tuần tập trung trở lại câu lạc bộ trước khi thi đấu giai đoạn hai mùa giải ở Bundesliga, các cầu thủ dành nhiều thời gian cho những bài tập phục hồi thể lực và các hoạt động ngoài trời với cường độ thấp. Điều này giúp họ tránh được tình trạng quá tải mỗi khi xỏ giày ra sân sau hơn một tháng không chơi bóng.

Khác với các đội bóng ở Tây Ban Nha khi đầu tháng 1 đã phải thi đấu, các cầu thủ ở Bundesliga cùng thời điểm vẫn còn tận hưởng kỳ nghỉ Giáng sinh với những chuyến du đấu ngắn hay chỉ tham gia vào một giải đấu nhỏ không mang tính cạnh tranh, không áp lực. Với Bayern, họ có hẳn 1 tuần cắm trại ở Doha, Qatar, còn Dordmund đắm mình ở khu nghỉ dưỡng cao cấp ở La Manga ở chính Tây Ban Nha, nơi họ hằng ngày được hướng dẫn kết hợp những bài tập nâng cao thể lực nhẹ nhàng vào mỗi buổi sáng.