Khi phóng viên của BBC bước vào đây, họ nhìn thấy những cơ thể nằm bất động trên sàn bê tông đổ nát tại một khoảng sân trống, dưới ánh nắng mặt trời gay gắt.

Những bệnh nhân này có vẻ như bị dùng thuốc an thần quá nhiều. Đầu của họ bị cạo trọc,  hầu hết đều ăn mặc rách rưới, và chân thì đi đất. Một số người khác thì trần truồng, da phủ đầy phân và nước tiểu. Họ giống như những tù nhân trong trại tập trung hơn là những bệnh nhân.

Đó là khung cảnh tại bệnh viện Federico Mora, nơi hiện có khoảng 340 bệnh nhân, trong đó bao gồm 50 tội phạm bạo lực và rối loạn tâm thần. Tuy nhiên theo ông Romeo Minera, giám đốc bệnh viện, chỉ có một số nhỏ gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần nghiêm trọng, và đáng kinh  ngạc khi 74% trong số này tới đây vì cần sự quan tâm và chăm sóc.

Ông Minera đã tin rằng phóng viên của BBC là những nhân viên từ thiện, tới đây để giúp đỡ cơ sở đang xuống cấp của ông ta. Thông thường, những phóng viên thường không được chào đón ở đây, và việc cải trang này là cách tốt nhất để đột nhập vào bệnh viện, nơi từng bị các tổ chức nhân quyền lên án.

Giám đốc bệnh viện Romeo Minera

Khi bước vào một trong những căn phòng trông giống như địa ngục trần gian, các phóng viên nhìn thấy rất nhiều bệnh nhân rách rưới đang ngồi trên sàn nhà và những chiếc ghế nhựa. Khi tiếp cận với các phóng viên, có vẻ như họ đang rất tuyệt vọng. Một người đàn ông chắp tay trước ngực và cầu xin phóng viên hãy đưa anh ta ra khỏi bệnh viện.

Một nam y tá cho biết, 2 hoặc 3 nam y tá phải chăm sóc tới 60-70 bệnh nhân, trong khi đó những người khác cho biết cách duy nhất để họ đối phó với các bệnh nhân này là gây mê họ. Tại một hành lang tối, dài, có rất nhiều bệnh nhân đang nằm trên những chiếc giường kim loại rỉ sét. Họ rất thản nhiên khi đi vệ sinh ngay tại đó. Các vũng nước tiểu đọng trên những tấm nệm, quần áo, trên người một số bệnh nhân còn dính phân. Mùi hôi thối bốc lên nồng nặc.

Phản ứng lại điều tra của phóng viên, chính phủ Guatemala cho biết bệnh viện “sử dụng các liều thuốc an thần theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới” và bảo vệ các điều kiện tại bệnh viện. Chính phủ nước này cho biết thêm “Các y tá được đào tạo để hỗ trợ các bệnh nhân bao gồm việc vệ sinh và mặc quần áo cho họ, có một đội ngũ dọn dẹp các căn phòng.”

 Bệnh nhân thẫn thờ ngồi trên những chiếc ghế nhựa

Tuy nhiên thực tế lại hoàn toàn khác, và những hình ảnh trên chưa phải là điều kinh dị nhất. Phóng viên đã bí mật quay phim giám đốc của bệnh viện khi ông thú nhận rằng, những người bảo vệ của bệnh viện đã lạm dụng tình dục các bệnh nhân. Và bệnh viện là “nơi mà bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra.”

Hai bệnh nhân từng ở đây cũng cho biết họ đã bị cưỡng bức tại bệnh viện Federico Mora, và thủ phạm là nhân viên y tế và bảo vệ.

Một người phụ nữ cho biết cô đã bị lạm dụng bởi một nam y tá khi đang ngủ, vào thời điểm đó cô mới chỉ có 17 tuổi. Cô nói: “Kể từ khi bị gây mê, tôi không còn nhận thức được gì, chỉ đến ngày hôm sau khi nhìn xung quanh, tôi mới biết rằng mình bị cưỡng bức, và tôi nhớ rằng chuyện gì đã xảy ra vào đêm hôm trước, khi một nam y tá đi vào và hãm hại tôi.”

Đó là ngày thứ 3 cô ở trong bệnh viện. Cô đã khóc liên tục trong 2 tuần và gia đình đã phải tới để đưa cô ra khỏi đây. Cô nói: “Bạn sẽ không thể nào quên được điều đó. Nó lưu giữ trong tâm trí bạn. Tới giờ, tôi vẫn còn nghĩ tới những bệnh nhân tại đó.”

Ricardo từng là một bệnh nhân ở đây cho biết ông đã bị cưỡng bức trong suốt 3 năm tại Federico Mora. Ông chỉ được thoát khỏi đây sau một trận chiến pháp lý, và tòa tuyên bố Ricardo bị chẩn đoán nhầm là bị tâm thần phân liệt.

Ricardo nói: “Họ đã lợi dụng khi gây mê các bệnh nhân nữ. Những nhân viên cảnh sát, bệnh nhân và các nam y tá, cả các bác sĩ nữa. Họ để những cô gái xinh đẹp nhất ở bên cạnh mình vào ban đêm.”

Một tổ chức của Mỹ có tên là Quyền người tàn tật thế giới (DRI) đã dành 3 năm để thu thập những bằng chứng về bệnh viện Federico Mora. Trong một báo cáo được công bố vào năm 2012, tổ chức này mô tả bệnh viện là “nơi nguy hiểm nhất mà các nhà điều tra của chúng tôi đã chứng kiến tại bất cứ nơi nào ở châu Mỹ.”

 Một bệnh nhân nằm bất động trên sàn bê tông dưới ánh nắng gay gắt

Tổ chức này khẳng định: “Bất cứ người nào cho dù có tàn tật hay không khi bị giam giữ tại đây sẽ phải đối mặt với nguy cơ bị ảnh hưởng tới sức khỏe và sự toàn vẹn của cơ thể, cũng như nguy cơ bị điều trị hay tra tấn một cách vô nhân đạo.”

Báo cáo này cũng cho biết thêm, các bệnh nhân ở đây bị từ chối chăm sóc y tế, tiếp xúc với các bệnh nhân bị bệnh nặng, dễ bị lây lan, cùng với đó là bị làm dụng tình dục và nguy cơ nhiễm HIV.

Trong một lần tới đây, DRI đã quay phim một nữ bệnh nhân cho biết cô đã bị lạm dụng tình dục ngay ngày đầu tiên tới đây, khi cô bị trói vào tường.

Eric Rosenthal, người sáng lập DRI nói: “Việc lạm dụng tình dục khiến nơi này khủng khiếp hơn bất cứ nơi nào mà tôi từng nhìn thấy trước đây. Tôi từng nhìn thấy các bệnh nhân bị cô lập. Chứng kiến cảnh một người đàn ông tuyệt vọng, cố gắng trèo ra bên ngoài. Và những người bị nhốt trong những căn phòng trong nhiều giờ hoặc nhiều ngày.”

Tại bệnh viện này còn có những căn phòng cách ly cho những bệnh nhân cá biệt. Đó là căn phòng rộng khoảng 2m2 với một cửa số nhỏ. Tại đó, một người đàn ông đang ngồi co rúm trong góc phòng, bao phủ trên nền nhà là phân và nước tiểu. Giám đốc bệnh viện cho biết những căn phòng này được giám sát, nhưng ông cũng thừa nhận, gần đây, một bệnh nhân đã tự sát và treo cổ.

Vào năm 2012, DRI đã yêu cầu chính phủ điều tra về nơi này, cơ quan chức trách đã đồng ý hành động ngay lập tức và mở một cuộc điều tra về lạm dụng tình dục ở đây. Tuy nhiên, 2 năm trôi qua, dường như họ vẫn chưa làm được gì. Hiện DRI đang thực hiện một vụ kiện mới chống lại chính phủ Guatemala để đóng cửa bệnh viện này. Phiên tòa sẽ được xét xử vào mùa thu năm 2015.

Các nhân viên tại bệnh viện lo sợ họ sẽ trả thù, tuy nhiên 6 người đã đồng ý trả lời phỏng vấn nhưng không tiết lộ danh tính. Một người thừa nhận: “Chúng tôi không có thuốc cần thiết để điều trị cho bệnh nhân. Đó là một nơi rất bẩn, đầy chuột và gián.”

Một người khác cho biết: “Tôi khẳng định rằng các vụ lạm dụng ở bệnh viện là điều phổ biến.”

Một nhân viên y tá nam nói: “Đó không chỉ nguy hiểm với các bệnh nhân mà cả chúng tôi. Chúng tôi đã khiếu nại nhưng không ai lắng nghe. Làm việc tại đây thật đáng sợ.”

Trong khi đó, DRI khẳng định chỉ có hành động pháp lý mới có thể cứu thoát được những bệnh nhân tại Federico Mora.

Ông Eric Rosenthal nói: “Một quốc gia đang phát triển với nền kinh tế còn nghèo không phải là cái cớ cho việc tra tấn, lạm dụng tình dục và chăm sóc sức khỏe không đàng hoàng.”