Trong thời gian bám trụ tại điểm nóng “bệnh lạ” Ba Điền, Ba Tơ (Quảng Ngãi), phóng viên đã được nhiều già làng ở đây chia sẻ về mối lo ngại nguồn nước là tác nhân gây ra “bệnh lạ”.

Từ cái hố nước nhỏ này trên đầu nguồn, người dân 3 thôn đang là điểm nóng "bệnh lạ" dùng ống dẫn nước về để sử dụng

Già làng thôn làng Rêu Phạm Văn Đang (60 tuổi) cho biết, người dân 3 thôn: Làng Rêu, Gò Nghênh, Hi Long của xã Ba Điền đều sử dụng nguồn nước từ suối V’ranh bắt nguồn từ núi Xà Ru ở phía Tây xã, làm nước ăn uống sinh hoạt thì cả 3 xã này đều là điểm nóng “bệnh lạ”. Trong khi đó, người dân thôn khác, không sử dụng nguồn nước này thì không có người mắc bệnh hay chỉ lác đác vài người.

Theo già Đang, trong chiến tranh, trên núi Xà Ru, Mỹ - Ngụy từng chiếm đóng và cho xây dựng một kho chứa vũ khí rất lớn nên nhiều người trong làng lo lắng hóa chất từ kho chứa vũ khí này ngấm xuống dòng nước gây ra “bệnh lạ”.

Còn theo già làng Phạm Văn Mai, cách đây 5 năm, ông đã phát hiện một loại hóa chất lạ, nhưng không biết đó là chất gì nên ông đã chôn lấp ở một vùng đất gần địa phương.

“Vừa rồi, khi có đoàn công tác đến làm việc, tôi đã đưa họ đến kiểm tra nơi đã chôn loại hóa chất lạ tôi đã phát hiện 5 năm trước”, già Mai, cho biết.

Bao lâu nay, dù nghi nguồn nước bị nhiễm độc, bị ô nhiễm nhưng người dân vùng "bệnh lạ" vẫn phải dùng để tắm rửa, giặt giũ...

Cũng theo tìm hiểu của Phóng viên VTC News, tuy dùng nguồn nước suối V’ranh để ăn uống sinh hoạt, nhưng người dân lại thường xuyên chăn dắt trâu bò cũng cho đi ăn ở vùng đầu nguồn, khiến mọi thứ cặn bả, bệnh tật từ loài vật này, thải xuống dòng suối, chảy về vùng hạ lưu, nơi người dân lấy nước để sử dụng.

Anh Phạm Văn Sên, một bệnh nhân mắc “bệnh lạ”, kể lại, có lần, trên đầu suối, một con trâu chết, bà con liền xẻ ra thì thấy nội tạng bị lở loét, dạ dày nát tương, gan phình to… Trâu bò uống nước còn bị bệnh chết chắc người uống thì cũng bị bệnh.

Theo ông Lê Hàn Phong, Chủ tịch UBND huyện Ba Tơ, trước phản ánh của người dân về những chất độc hại từ thời chiến tranh để lại cộng với sự ô nhiễm do gia súc bệnh tật có thể ảnh hưởng đến nguồn nước, trong hai ngày 20-21/4, đoàn công tác do Đại tá Đinh Ngọc Tấn, Viện trưởng Viện môi trường hóa học và môi trường quân sự, Bộ Tư lệnh Hóa học (Bộ Quốc phòng) dẫn đầu đã tiến hành lấy mẫu nước, mẫu đất, dùng thiết bị rà chất độc xung quanh khu vực người dân sinh sống để nghiên cứu, cung cấp những thông tin hỗ trợ ngành y tế tìm nguyên nhân gây “bệnh lạ”.

... và để ăn uống

Tuy nhiên, cho đến nay, ngành y tế mới chỉ xác định được, nguồn nước của người dân ở Ba Điền không nhiễm asen còn kết quả của đợt kiểm tra, nghiên cứu của Bộ Tư lệnh hóa học vẫn chưa có kết quả.

Ngày 13/5, PGS-TS Triệu Nguyên Trung, Viện trưởng Viện sốt rét - ký sinh trùng - côn trùng Quy Nhơn (Bình Định, đơn vị thuộc Bộ Y tế), cho biết, qua khảo sát thì môi trường sống ở Ba Điền rất đáng lo ngại. Nhất là nguồn nước sinh hoạt của bà con đều lấy nguồn nước tự nhiên từ suối.

“Qua xét nghiệm, các bệnh nhân đều bị nhiễm sinh trùng đường ruột nên tác nhân gây bệnh là nguồn nước rất đáng lưu tâm”, ông Trung nói.

TS Phạm Ruệ, Giám đốc Trung tâm chống độc - Bệnh viện Bạch Mai, nhận định, từ kết quả kiểm tra, tìm hiểu thực tế và tư liệu mà các đồng nghiệp cung cấp; mặt khác trong thời gian chiến tranh thì Ba Điền còn có căn cứ quân sự của Mỹ - Ngụy… cho nên nhận định nguyên nhân gây “bệnh lạ” là do bị nhiễm độc là rất có cơ sở, mà nguồn nước là điều rất đáng lưu tâm.