Gần 11h trưa 5/9/2008, khi cái đói và mệt mỏi đang thấm dần vào mỗi người sau buổi làm việc căng thẳng thì Phòng giám định tài liệu, Viện Khoa học hình sự nhận được yêu cầu trưng cầu giám định của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an quận Cầu Giấy, đề nghị khai thác nội dung thông tin trong các tập tài liệu bị đốt cháy đã than hoá thu được ở hiện trường một vụ án mạng.

“Đề bài” hóc búa

Điều tra viên cho biết: các tài liệu này thu được bên dưới một tử thi đã bị đốt cháy gần như hoàn toàn. Do không thể nhận dạng được nên việc truy tìm tung tích nạn nhân (chìa khoá để truy tìm thủ phạm) rất khó khăn. Đây là vụ án mạng gây chấn động dư luận được phát hiện ngày 4/9/2008 tại khu đất dự án Đông Nam đường Trần Duy Hưng, Trung Hoà, Cầu Giấy, Hà Nội. Nạn nhân là nữ giới bị đốt cháy đen toàn thân, lộ xương mặt, xương sọ, xương tay chân. Toàn bộ tóc, quần áo, chân tay, bộ phận sinh dục đều bị cháy, than hoá toàn bộ, chỉ còn trơ lại phần xương cụt. Phần ngực cũng bị cháy hoàn toàn, lộ ra hai hàng xương sườn. Không có dấu vết thương tích do tác động của ngoại lực...

Mẫu vật gửi giám định được đựng trong một thùng carton nhỏ, bên trong là hai tập tài liệu đã bị than hoá hoàn toàn dính bết vào nhau, qua quan sát bằng mắt thường thấy nổi lờ mờ một số chữ tiếng Việt và tiếng Hàn Quốc; một số đồ vật cũng bị than hoá nhưng còn nhận dạng được, gồm: một bộ gọng ô, 1 kẹp giấy, 1 túi vải có hình các bông hoa đã bị cháy nhưng còn nhìn rõ hoa văn, 1 bộ sạc điện thoại di động chỉ còn lõi kim loại và 1 đồng kim loại mệnh giá 200 đồng Việt Nam. Qua nghiên cứu các mẫu vật trên, các giám định viên nhận định: mọi thông tin về nạn nhân đều nằm trong 2 tập tài liệu đã bị than hoá này. Nhưng để khai thác được nội dung, cần phải hết sức thận trọng, chỉ một sơ suất nhỏ hoặc chỉ cần một làn gió nhẹ, cũng có thể làm cho toàn bộ mẫu vật cần giám định biến thành tro bụi.

Sau khi nghiên cứu kỹ mẫu vật, các giám định viên thống nhất: để bóc tách được các trang tài liệu đã bị than hoá hoàn toàn này, cần phải cố định (làm cứng) từng trang. Hoá chất dùng để cố định có thể là gôm (loại thuốc làm cứng tóc), nhưng cần phải thử nghiệm trước. Thế là quên cả giờ nghỉ trưa, 6 cán bộ chiến sỹ được lãnh đạo phòng giao nhiệm vụ tập trung nghiên cứu. Để tránh gió có thể làm hỏng tài liệu cần giám định, các quạt trong phòng làm việc đều phải tắt, không được mở cửa, chỉ được giữ mát bằng máy điều hoà nhiệt độ.

Giải mã thông tin

Dùng bông gòn thấm nhẹ để lấy bớt một phần chất lỏng (nước mỡ của tử thi khi bị đốt cháy còn đọng lại) trên bề mặt tài liệu đã bị than hoá, sau đó dùng bình gôm xịt nhẹ ở một khoảng cách thích hợp, dùng panh và tay bóc tách hết sức nhẹ nhàng. Cứ như vậy, mỗi trang tài liệu được bóc tách, các giám định viên chuyển ngay chúng vào hệ thống máy giám định tài liệu. Lựa chọn các nguồn sáng thích hợp, một phần nội dung trong các tàn tro đã được các anh chụp ảnh. Cần mẫn, tỷ mỉ và hết sức thận trọng, sau gần 3 giờ đồng hồ, một phần bí mật của nạn nhân dần được hé lộ.

Ngay đầu giờ chiều ngày 5/9, các giám định viên đã thông báo cho cơ quan điều tra những nhận định hết sức có giá trị: nạn nhân là sinh viên đại học năm thứ ba hoặc năm thứ tư tiếng Hàn Quốc; nhiều khả năng đang dạy tiếng Việt cho người nước ngoài; nội dung tài liệu khai thác được đủ yếu tố giám định truy nguyên người viết khi có tài liệu mẫu so sánh...

Thông tin quan trọng này đã giúp cơ quan điều tra định hướng truy tìm tung tích nạn nhân trong các trường đại học có khoa tiếng Hàn tại Hà Nội. Và, chỉ một ngày sau khi ra thông báo truy tìm, tung tích nạn nhân đã được các điều tra viên xác định: nạn nhân là Đào Thị H, quê ở Thái Bình, hiện đang là sinh viên năm thứ 4 khoa tiếng Hàn, Đại học Hà Nội. Thời gian đó, H. đang làm gia sư cho một người Hàn Quốc tên là Kim Ki Jong. Ngay lập tức, nghi phạm Kim Ki Jong đã được cơ quan điều tra triệu tập. Qua đấu tranh khai thác, Kim Ki Jong tỏ ra khá bình tĩnh, một mực chối tội và viện dẫn ra nhiều bằng chứng ngoại phạm khá thuyết phục. Để có đủ chứng cứ, cơ quan điều tra đã tiến hành khám xét phòng trọ của Kim trong khu ký túc Đại học Hà Nội và thu được khá nhiều tài liệu là các bài kiểm tra, bài viết mang tên Đào Thị H. Ngày 6/9, mặc dù là ngày nghỉ nhưng các giám định viên vẫn tập trung nghiên cứu, giám định và ngay trong đêm 7/9, toàn bộ hồ sơ giám định gồm bản ảnh, bản giám định đã đựơc các giám định viên Viện KHHS hoàn thành gửi cơ quan điều tra. Trước những chứng cứ không thể chối cãi, ngày 8/9, đối tượng Kim Ki Jong đã phải cúi đầu nhận tội.

Thượng tá Nguyễn Văn Kỳ, Phó trưởng Phòng Giám định tài liệu Viện KHHS cho biết: “Đối với khoa học hình sự ngày nay, bằng công nghệ hiện đại, người ta có thể xác định chính xác danh tính nạn nhân chỉ qua một sợi tóc, một chiếc răng, một giọt máu (giám định ADN)..., nhưng cần có thời gian. Mà trong quá trình điều tra các vụ án mạng, thời gian là yếu tố cực kỳ quan trọng (nhất là những vụ án có yếu tố nước ngoài), nên việc khôi phục được nội dung tài liệu đã bị than hoá trong vụ án này và đưa ra nhận định chính xác thông tin về nạn nhân giúp cho cơ quan điều tra nhanh chóng tìm ra thủ phạm của giám định kỹ thuật hình sự có vai trò rất quan trọng“.

Vụ án giết người đốt xác với thủ đoạn hết sức tinh vi đã được lực lượng công an điều tra làm rõ chỉ sau 48 giờ đồng hồ. Kẻ thủ ác với âm mưu xảo quyệt, định mượn ngọn lửa để che giấu hành vi phạm tội của mình, nhưng từ trong đám tro tàn, cái ác vẫn bị phanh phui trước tinh thần làm việc sáng tạo, tận tụy, mang tính khoa học cao của các giám định viên kỹ thuật hình sự CAND.