Để làm tốt công tác giảm nghèo, ngay từ đầu năm 2011, UBND tỉnh Tuyên Quang đã tiến hành kiện toàn Ban chỉ đạo giảm nghèo của tỉnh, đồng thời giao chỉ tiêu, kế hoạch giảm hộ nghèo năm 2011 cho từng huyện, thành phố. Ban chỉ đạo tỉnh đã căn cứ chức năng, nhiệm vụ để xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện các giải pháp giảm nghèo; đồng thời, UBND các huyện, thành phố đã chủ động xây dựng kế hoạch giảm nghèo của địa phương mình, tiến hành giao chỉ tiêu, kế hoạch giảm hộ nghèo cho từng xã, phường, thị trấn. Tiếp đó, các xã, phường, thị trấn cũng xây dựng kế hoạch, giao chỉ tiêu giảm nghèo đến từng thôn bản, tổ nhân dân; đồng thời tiến hành rà soát, lập danh sách các hộ đăng ký thoát nghèo, phân công các đoàn thể, cán bộ, đảng viên phụ trách, giúp đỡ từng hộ nghèo. Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc và đoàn thể các cấp tích cực vận động nhân dân, hội viên, đoàn viên tham gia công tác giảm nghèo, ủng hộ xây dựng Quỹ "vì người nghèo". Công tác kiểm tra, đôn đốc thực hiện kế hoạch giảm nghèo năm 2011 cũng được Ban chỉ đạo tỉnh thường xuyên tiến hành.

Nhà mới xây của gia đình bà Lại Thị Chi, 70 tuổi, ở thôn Sơn Đông, xã Đại Phú, huyện Sơn Dương (Tuyên Quang) nhờ sự hỗ trợ vốn của Quỹ "Vì người nghèo" tỉnh Tuyên Quang. (Ảnh: Trần Tuấn – TTXVN)

Ban chỉ đạo giảm nghèo của tỉnh và các cơ quan chuyên môn đã xem xét, nghiên cứu, tổng hợp và phân tích kỹ lưỡng, tìm ra các nguyên nhân dẫn đến tình trạng tỉnh còn tỷ lệ hộ nghèo cao, gồm 2 nhóm nguyên nhân chính sau: Nhóm nguyên nhân khách quan là do hộ nghèo thiếu vốn sản xuất; thiếu đất, thiếu tư liệu sản xuất, thiếu việc làm; trong gia đình có người tàn tật, ốm đau thường xuyên; bị ảnh hưởng thiên tai, mất mùa, dịch bệnh, tai nạn rủi ro… Một bộ phận hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số, sống ở vùng sâu, vùng xa gặp nhiều khó khăn, chưa có nhận thức về kinh tế thị trường, áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất còn hạn chế. Nhóm nguyên nhân chủ quan là một bộ phận hộ nghèo tập quán canh tác chưa được cải thiện, còn lạc hậu, chưa chủ động thay đổi, chưa có ý chí vươn lên thoát nghèo, còn trông chờ, ỷ lại vào sự giúp đỡ của Nhà nước, của chính quyền địa phương và công đồng dân cư.

Từ các nguyên nhân trên, Ban chỉ đạo giảm nghèo của tỉnh đã chỉ đạo các ngành, địa phương, đơn vị xây dựng hệ thống giải pháp nhằm giảm nghèo một cách đồng bộ và hiệu quả. Trước hết, chủ động rà soát quỹ đất sản xuất của địa phương và cân đối, bố trí bổ sung đất sản xuất cho các hộ nghèo, cùng với các giải pháp hỗ trợ về vốn, hỗ trợ chuyển đổi nghề cho lao động nghèo, giúp giảm bớt khó khăn, tạo điều kiện phát triển sản xuất tăng thu nhập cho gia đình.

Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh đã tích cực khai thác nguồn vốn, đảm bảo việc cho vay kịp thời, đúng đối tượng; phối hợp với các đoàn thể hướng dẫn và chỉ đạo thành lập các tổ nhóm tiết kiệm vay vốn, thực hiện công khai, dân chủ trong việc bình xét cho vay, tạo điều kiện thuận lợi cho hộ nghèo tiếp cận với các chương trình tín dụng ưu đãi. Trong năm 2011, đã cho 16.736 lượt hộ nghèo, hộ cận nghèo vay vốn, với số tiền 207.538 triệu đồng. Tổng cộng đã có 6.841 lượt hộ nghèo vay vốn, với số tiền 128.406 triệu đồng; 451 lượt hộ nghèo dân tộc thiểu số vay với số tiền 2.253 triệu đồng; 2.252 lượt hộ nghèo vay vốn làm nhà với số tiền 18.019 triệu đồng.

Bên cạnh việc cho vay vốn sản xuất, Ban chỉ đạo giảm nghèo tỉnh chỉ đạo các địa phương, các ngành liên quan chú trọng việc hướng dẫn hộ nghèo kiến thức về tổ chức sản xuất, thực hiện chính sách khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã triển khai dự án quy hoạch sắp xếp ổn định dân cư cho 251 hộ, với số tiền 3.264,9 triệu đồng; trình diễn 188 mô hình cho 1.569 hộ hộ nghèo tham khảo; đã tổ chức tập huấn khuyến nông, khuyến lâm cho 5.325 lớp, với 270.132 lượt người tham gia; hỗ trợ bằng hiện vật, cấp giống lúa, ngô lai cho các xã, thôn, bản thực hiện Chương trình 135, tổ chức tiêm phòng gia súc, gia cầm, không để dịch bệnh xảy ra trên địa bàn, giúp cho nhân dân ổn định phát triển sản xuất.

UBND tỉnh đã chỉ đạo tổ chức mở các lớp đào tạo nghề cho các hộ gia đình nghèo; giải quyết việc làm cho 18.122 lao động, tư vấn lao động việc làm và học nghề cho 6.129 lượt người; hỗ trợ cho huyện Yên Sơn triển khai thực hiện dự án xây dựng mô hình hỗ trợ các hộ nghèo chăn nuôi trâu sinh sản. Các huyện: Hàm Yên, Yên Sơn, Na Hang, Chiêm Hóa duy trì thực hiện Dự án xây dựng mô hình hỗ trợ các hộ nghèo chăn nuôi trâu sinh sản luân chuyển. Đến nay, đàn trâu phát triển tốt, đạt hiệu quả kinh tế cao. Đồng thời, tỉnh chú trọng làm tốt chính sách hỗ trợ người nghèo về y tế, chính sách hỗ trợ học sinh nghèo về giáo dục, chính sách hỗ trợ đất ở, nước sạch cho các hộ nghèo; làm tốt chương trình hỗ trợ xoá nhà ở tạm, dột nát cho hộ nghèo.

Người dân huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang đang thu hoạch cam sành. Từ trồng cam sành, nhiều hộ nông dân nơi đây đã xoá đói giảm nghèo và phát triển kinh tế hộ rất hiệu quả. (Ảnh theo Báo KTNT)

Đặc biệt, Tuyên Quang rất chú trọng đến hoạt động nâng cao năng lực và nhận thức của người dân về công tác xóa đói giảm nghèo. Các ngành các cấp, các đoàn thể, các cơ quan tuyên truyền của tỉnh đã tích cực tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về giảm nghèo đến từng hội viên, đoàn viên và các tầng lớp nhân dân; giới thiệu các mô hình kinh tế có hiệu quả, đem lại thu nhập cao cho người dân, đồng thời, giới thiệu và tuyên truyền những tấm gương vượt khó vươn lên làm giàu chính đáng bằng nhiều hình thức, phổ biến tuyên truyền về các chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với người nghèo, hộ nghèo, các phong trào vận động ủng hộ Quỹ "Vì người nghèo"; từ đó, đã góp phần nâng cao nhận thức của nhân dân các dân tộc trên địa bàn về giảm nghèo, góp phần thiết thực trong việc đẩy mạnh công tác quan trọng này.

Hiện nay, các giải pháp giảm nghèo, giải quyết việc làm tiếp tục được các cấp, các ngành quan tâm và tích cực triển khai thực hiện có hiệu quả, có chiều sâu. Nhờ đó, Tuyên Quang đã đạt thành tích rất đáng ghi nhận trong công tác giảm nghèo. Tỷ lệ hộ nghèo giảm vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra (hiện tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh là 29,08%, so với trên 30% của năm 2010). Tuy nhiên, công tác giảm nghèo của Tuyên Quang vẫn còn nhiều hạn chế, như: Việc triển khai các giải pháp hỗ trợ giảm nghèo ở một số địa phương hiệu quả chưa cao; việc rà soát, xác định hộ nghèo, nguyên nhân dẫn đến nghèo còn thiếu chính xác; số hộ nghèo do nguyên nhân thiếu vốn sản xuất, thiếu kinh nghiệm sản xuất còn cao; mức vốn cho vay còn thấp, chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển sản xuất của hộ nghèo... Một số cấp ủy, chính quyền, đoàn thể cơ sở chưa thực sự quan tâm, chỉ đạo công tác giảm nghèo chưa thường xuyên, có nơi còn mang tính hình thức. Việc tập huấn hướng dẫn hộ nghèo có nơi chưa phù hợp với thực tế và nhu cầu của người nghèo. Còn có nhiều hộ nghèo chưa đủ đất sản xuất; chưa có giải pháp cụ thể thoát nghèo...

Trong năm 2012, Tuyên Quang đề ra mục tiêu phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo chung toàn tỉnh từ 29,08% xuống dưới 27%. Để hoàn thành nhiệm vụ trên, tỉnh đã đề ra nhóm giải pháp chủ yếu, đó là: Xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình giảm nghèo giai đoạn 2011-2015 của tỉnh; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thực hiện; đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về chương trình giảm nghèo, chương trình lao động việc làm, chú trọng nhận rộng các mô hình giảm nghèo có hiệu quả; nâng cao chất lượng giảm nghèo và giảm nghèo bền vững, gắn với xây dựng nông thôn mới; triển khai có hiệu quả các dự án, chính sách hỗ trợ hộ nghèo, quan tâm đẩy mạnh hỗ trợ, đầu tư đến các huyện, các xã có tỷ lệ hộ nghèo cao, đặc biệt khó khăn; tăng cường việc tập huấn, hướng dẫn kinh nghiệm sản xuất, kế hoạch làm ăn cho hộ nghèo; phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể trong việc vận động hội viên, đoàn viên, nhân dân tích cực tham gia Chương trình giảm nghèo; tăng cường giám sát, quản lý các nguồn vốn hỗ trợ cho hộ nghèo, đảm bảo các nguồn vốn hỗ trợ được sử dụng đúng mục đích, đem lại hiệu quả thiết thực cho công tác giảm nghèo của tỉnh.