Vụ cựu chiến binh Omar Gonzalez, 42 tuổi, mang dao trèo hàng rào vào Nhà Trắng ngày 19/9 đã trở thành giọt nước làm tràn ly khiến Giám đốc Cơ quan Mật vụ Mỹ (USSS), bà Julia Pierson, bất ngờ xin từ chức hôm 1/10. Trước đó một ngày, tại buổi điều trần trước Ủy ban Giám sát và Cải cách chính phủ (OGRC) của Hạ viện Mỹ kéo dài 3 giờ rưỡi về sự cố này, Giám đốc Pierson còn thừa nhận một loạt sai sót động trời khác của cấp dưới mà bản thân bà cũng cho rằng “không thể chấp nhận”.

Càng nghe càng thấy sợ

Buổi điều trần nêu trên khiến Tổng thống Obama thay đổi thái độ. Từ chỗ tuyên bố “vẫn tin tưởng bà Pierson” ngay sau sự cố ngày 19-9, ông cho rằng cần có “ban lãnh đạo mới ở USSS” sau khi biết được - qua báo chí chứ không phải từ báo cáo của nữ giám đốc - một loạt sai sót chết người của cơ quan này.

Cách đây 18 tháng, bằng cách đưa bà Pierson lên chức vụ cao nhất của USSS - nữ giám đốc đầu tiên trong lịch sử 148 năm của USSS - Tổng thống Obama hy vọng thổi một làn gió mới vào ban lãnh đạo cơ quan từng có biệt danh “câu lạc bộ toàn quý ông lắm tài nhưng nhiều tật”. Ông còn giao cho bà 250.000 USD để thực hiện dự án hiện đại hóa mạng lưới thông tin và quản lý dữ liệu của USSS. Các trợ lý tổng thống Mỹ nói ông rất buồn vì lòng tin vào khả năng lãnh đạo của bà Pierson bị xói mòn theo cách mà ông không ngờ tới.

Cựu chiến binh Omar Gonzalez sau khi xâm nhập Nhà Trắng Ảnh: Tomo News

Có vẻ như bà Pierson, với 30 năm kinh nghiệm trong ngành mật vụ, thích xử lý nội bộ những lỗi lầm nghiêm trọng của cấp dưới hơn là chia sẻ với người khác, kể cả cùng Tổng thống Obama là người mà bà có trách nhiệm bảo vệ. Chẳng hạn, vụ một vệ sĩ công ty tư nhân súng lận lưng đi chung thang máy với Tổng thống Obama mà USSS không hay biết. Vụ việc này xảy ra hôm 16-9, tức chỉ 3 ngày trước vụ tay cựu chiến binh xâm nhập Nhà Trắng gây sốt trên các phương tiện truyền thông đại chúng. Bà Pierson có báo cáo với tổng thống vụ sau nhưng lại im lặng vụ trước.

Từ đầu năm 2014 đến nay, có 6 vụ người ngoài đột nhập trái phép Nhà Trắng nhưng bà Pierson chỉ báo cáo với Tổng thống Obama duy nhất vụ 19-9. Bà cũng không hé răng về vụ tổng thống đi cùng một người lạ có súng trong phiên điều trần trước OGRC sáng 30-9. Thông tin chỉ được tiết lộ buổi chiều cùng ngày trên 2 tờ Washington Examiner và The Washington Post.

Vụ việc nêu trên xảy ra khi tổng thống Mỹ viếng thăm Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống bệnh tật ở bang Atlanta. Đặc vụ USSS chỉ để ý đến kẻ lạ mặt khi gã dùng điện thoại di động chụp hình và quay phim ông Obama. Sau đó, đặc vụ mới biết gã có súng trong người. Đáng sợ hơn, tên này từng có tiền án, tiền sự. USSS đã xác nhận vụ này.

Cái cách mà bà Pierson điều trần trước OGRC cũng không làm hài lòng các ủy viên. Báo cáo ban đầu của giám đốc USSS về sự cố ngày 19-9 thiếu rất nhiều chi tiết quan trọng khiến các ủy viên nghi ngờ tính trung thực của bà. Chỉ đến khi bị truy vấn ráo riết, bà mới thừa nhận thêm nhiều tình tiết khiến hạ nghị sĩ Jason Chaffetz, Trưởng Tiểu ban Giám sát an ninh quốc gia hạ viện, bức xúc: “Càng nghe, tôi càng thấy sợ”.

Giấu đầu lòi đuôi

Theo báo cáo ban đầu của USSS, Gonzalez đã bị ngăn chặn ngay sau khi xâm nhập Nhà Trắng nhưng tờ The Washington Post cho biết kẻ đột nhập đã vượt qua 5 vòng đai an ninh, lừa được một đặc vụ, chạy lên cầu thang dẫn đến phòng riêng của gia đình tổng thống trước khi bị một đặc vụ khác tình cờ phát hiện và bắt sống trong phòng phía Đông. Viên đặc vụ này lúc đó vừa xuống ca bảo vệ con tổng thống.

Lúc đầu, USSS báo cáo Gonzalez không có vũ khí nhưng sau đó thừa nhận gã mang trong mình một con dao dài 9 cm cán gập. Chưa hết, trong chiếc xe của Gonzalez đậu gần Nhà Trắng có 800 viên đạn, 2 búa bổ củi và 1 cây mã tấu.

Giải thích vì sao không nêu hết các tình tiết của vụ việc, bà Pierson phân trần: “Bảo vệ Nhà Trắng và gia đình tổng thổng là một công việc hết sức nhạy cảm. Hơn nữa, nó thuộc phạm trù bí mật quốc gia. Vả lại, vụ việc đang trong quá trình điều tra, tôi không muốn nói trước điều gì”.

Lời giải thích của bà Pierson thiếu sức thuyết phục các ủy viên OGRC. Hạ nghị sĩ Chaffetz, một trong những người chỉ trích kịch liệt bà Pierson nhất, nhận xét: “Bà ấy không thành thật với hạ viện và cũng không báo cáo những chi tiết mang tính sống còn với tổng thống”.

Vì vậy mà qua hôm sau, danh sách nghị sĩ của cả 2 đảng - trong đó có thượng nghị sĩ Charles E. Schumer (Đảng Dân chủ) và Lindsey O. Graham (Đảng Cộng hòa) - yêu cầu bà Pierson từ chức dài ra từng giờ. Trước sức ép quá lớn, bà Pierson không còn cách nào khác hơn là đành xin từ chức