Con số thực có thể khác rất xa thực tế

Mới đây, Đại học Washington, Hoa Kỳ đã công bố một báo cáo phân tích cho biết số ca tử vong do Covid-19 trên toàn thế giới bị đánh giá thấp hơn rất nhiều so với số người tử vong do cơ quan này tính toán.

Trong số đó, tổng số trường hợp tử vong do Covid-19 chỉ tính riêng ở Hoa Kỳ có thể cao gần gấp đôi so với báo cáo chính thức là hơn 500.000 người.

Số ca tử vong do Covid-19 được báo cáo ở Ấn Độ thậm chí có thể nhiều gấp đôi tổng số được báo cáo thực tế.

Phân tích của IHME cho rằng có khoảng 6,9 triệu người trên toàn thế giới có thể đã thiệt mạng do Covid-19. Trong số đó, Hoa Kỳ có số người chết do Covid-19 lớn nhất, khoảng 900.000 người, gần gấp đôi con số hiện tại mà nước này đã báo cáo là chỉ 570.000 người.

Tiếp theo là Ấn Độ với 650.000 người, hơn gấp đôi, thậm chí gần gấp 3 con số 220.000 người theo báo cáo thực tế của Ấn Độ.

Tổng số ca tử vong do Covid-19 như IHME công bố được tính toán như thế nào?

Đầu tiên, các nhà nghiên cứu thu thập dữ liệu dân số tử vong hàng tuần và hàng quý trước đó của các quốc gia có liên quan vào thời điểm trước khi bùng phát dịch.

Sau đó sử dụng một tập hợp các mô hình toán học phức tạp để tính toán đường cong biểu đồ xu hướng tử vong của dân số bình thường ở các quốc gia này. Sau đó lại tính toán số liệu ở các quốc gia này nên có dựa vào số ca tử vong kể từ năm ngoái khi không có dịch bệnh.

Tiếp đến, các nhà nghiên cứu sẽ lấy dữ liệu này để so sánh số liệu thống kê thực tế của tất cả các trường hợp tử vong ở các quốc gia có liên quan kể từ năm ngoái đến nay và sử dụng sự khác biệt này để đánh giá có bao nhiêu sinh mạng có nhiều khả năng bị cướp đi bởi Covid-19.

Nói cách khác đơn giản hơn, ở đây IHME cho rằng, số ca tử vong do Covid-19 bị đánh giá thấp, điều đó không có nghĩa là tổng số ca tử vong ở các quốc gia có liên quan trong đợt dịch đã bị đánh giá thấp, mà là tỉ lệ tử vong do Covid-19 được đánh giá thấp.

Theo IHME, sự khác biệt này là do không đủ khả năng phát hiện những người bị nhiễm Covid-19 và cơ chế báo cáo hạn chế.

Ví dụ, ở một số quốc gia, chỉ các bệnh viện mới tính và báo cáo số ca tử vong do Covid-19, và chỉ những trường hợp được xác nhận mắc Covid-19 tử vong mới được tính ( có nghĩa là bỏ qua những người tử vong khi chưa vào viện, chưa được xác nhận nhiễm).

Tạp chí y khoa nổi tiếng quốc tế British Medical Journal đã đề cập trong báo cáo của IHME rằng Trung Quốc, như Úc, Thụy Điển, Pháp và Argentina, là một trong những quốc gia báo cáo số lượng tử vong tương đối chính xác về nạn nhân của Covid-19.

Điều đáng nói là vào ngày 24/2 năm nay, các học giả từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hồ Bắc và Vũ Hán, và Đại học Oxford ở Vương quốc Anh là đồng tác giả của một phân tích về số lượng các ca tử vong ở Vũ Hán trong đợt đại dịch mới.

Báo cáo đã được đăng trên Tạp chí Y khoa Anh và làm dấy lên mối quan tâm rộng rãi trong cộng đồng học thuật.

Vào thời điểm đó, báo cáo cực kỳ chi tiết này đã áp dụng một phương pháp tương tự như IHME đang làm hiện tại, so sánh tổng số người chết trong ba tháng đầu năm 2020, nơi bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất bởi dịch bệnh ở Vũ Hán, với tổng số người chết ở cùng kỳ năm 2019.

Người ta thấy rằng số người chết ở Vũ Hán trong giai đoạn này của năm 2020 đã tăng 5.954.

Nhưng không giống như IHME, vốn cần sử dụng các mô hình toán học để ước tính số người chết, báo cáo của Trung Quốc cho thấy 4.573 trong số 5.954 người chết vì Covid-19 thông qua hệ thống theo dõi nguyên nhân tử vong, và hầu hết trong số họ là do Covid-19.

Đồng thời cho rằng con số này rất gần với 3.869 ca tử vong do Covid-19 ở địa phương sau khi sửa đổi ở Vũ Hán vào tháng 4 năm ngoái, một số người theo dõi bài báo của IHME suy đoán rằng cơ quan này có thể đã lấy dữ liệu tử vong do Covid-19 do Trung Quốc báo cáo và cho rằng kết luận tương đối chính xác.

Thông tin công khai từ Ủy ban Y tế Trung Quốc cho thấy vào ngày 17 tháng 4 năm ngoái, Vũ Hán đã sửa đổi dữ liệu trường hợp tử vong do Covid-19, tăng 1.290 trường hợp, nâng tổng số trường hợp tử vong trong khu vực địa phương lên 3.869, và làm cho 31 tỉnh (tự trị vùng, khu tự trị và khu tự trị) của Trung Quốc vào thời điểm đó đã tăng lên 4.632 người.

Tính đến 24 giờ ngày 10/5/2021, 31 tỉnh (khu tự trị, thành phố trực thuộc Trung ương) và Binh đoàn Sản xuất và Xây dựng Tân Cương báo cáo tổng số có 4636 người chết.