Tờ Inquirer ngày 19/8 đưa tin, không quân Philippines theo dõi và phát hiện có 10 đến 12 tàu Hải cảnh Trung Quốc hoạt động trái phép ở Biển Đông, khu vực quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền Việt Nam và đang là đối tượng tranh chấp của một số nước).

Manila cảm nhận thấy rõ sự vội vàng của Bắc Kinh trong việc thay đổi hiện trạng ở Trường Sa, buộc Philippines tìm kiếm một phán quyết nhanh chóng từ Tòa án Quốc tế về Luật Biển xung quanh đường lưỡi bò bất hợp pháp của Trung Quốc.

Phát ngôn viên Bộ ngoại giao Philippines Charles Jose hôm 18/8 đã thông báo về công hàm phản đối Trung Quốc, một ngày sau khi truyền hình Philippines phát sóng cuộc phỏng vấn trong đó Tổng thống Benigno Aquino báo động về sự hiện diện của các tàu Trung Quốc gần Bãi Cỏ Rong thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam mà Philippines cũng tuyên bố chủ quyền

"Chúng tôi phản đối các tàu Trung Quốc tiến hành tuần tra chủ quyền tại Bãi Cỏ Rong", ông Jose tuyên bố trước báo giới.

Ông Jose cho hay các cuộc tuần tra chủ quyền trái phép của Trung Quốc nằm trong nỗ lực của Bắc Kinh nhằm thay đổi hiện trạng ở Biển Đông, vi phạm Công ước quốc tế về Luật Biển.

"Sự xuất hiện thường xuyên của các tàu Trung Quốc tại Bãi Cỏ Rong không phải là hành động tự do hàng hải đơn thuần, mà thực chất được thực hiện trong khuôn khổ các cuộc tuần tra chủ quyền trái phép, nhất quán với nỗ lực đơn phương của Trung Quốc nhằm thay đổi hiện trạng ở Biển Đông", phát ngôn viên Bộ ngoại giao Philippines nói thêm.

Tàu Hải cảnh Trung Quốc hoạt động bất hợp pháp ở khu vực quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam

Cuối ngày hôm qua, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario cho biết, các hoạt động gia tăng của Trung Quốc "trong vùng biển tranh chấp" đã leo thang căng thẳng trong khu vực.

"Những gì chúng tôi muốn làm là, bởi vì Trung Quốc không tham gia phiên tòa và bởi tình hình đang trở nên tồi tệ hơn mỗi ngày trên Biển Đông, tôi chỉ đạo luật sư của chúng tôi tại Mỹ có thể đưa ra yêu cầu đến tòa án thúc đẩy nhanh tiến trình tố tụng của phiên tòa này", ông Rosario nói với các phóng viên.

Tàu nạo vét của Trung Quốc được hộ tống bởi các tàu Hải cảnh để tránh sự can thiệp của các bên yêu sách khác.

"Chúng tôi đã tăng cường số lượng các chuyến bay trong khu vực để phát hiện sự hiện diện của các tàu Trung Quốc cũng như sự thay đổi, phát triển của các đảo nhỏ." Trung tá Enrico Canaya - người phát ngôn Không quân Philippines cho biết.

Các cuộc tuần tra của không quân Philippines đã quan sát thấy hoạt động nạo vét (bất hợp pháp) của Trung Quốc trên các bãi đá, đảo nhỏ và các rặng san hô ở Trường Sa. Lần nào tuần tra Manila cũng phát hiện các hoạt động này.

Hành động vội vàng của Trung Quốc thúc đẩy yêu sách chủ quyền (vô lý, bất hợp pháp) của họ ở Biển Đông được xem như một nỗ lực đánh bại kết luận của bộ Quy tắc ứng xử của các bên trên Biển Đông (COC mà ASEAN đang thúc đẩy Bắc Kinh đàm phán, ký kết), đồng thời thách thức phán quyết (trong tương lai) của Tòa án Liên Hợp Quốc về Luật Biển trong vụ Philippines kiện đường lưỡi bò.

>> BẤM ĐÂY ĐỂ XEM TOÀN BỘ DIỄN BIẾN TÌNH HÌNH CĂNG THẲNG TRÊN BIỂN ĐÔNG