1. Sự khác biệt căn bản giữa Âm lịch và Dương lịch

Để hiểu rõ nguyên nhân của hiện tượng này, trước tiên chúng ta cần phân biệt sự khác nhau giữa Âm lịch và Dương lịch.

- Dương Lịch: Dựa trên chu kỳ quay của Trái Đất quanh Mặt Trời, thời gian một vòng quay mất khoảng 365,2422 ngày. Vì số ngày này không phải là số nguyên, nên để đồng bộ lịch với chu kỳ thực tế, cứ 4 năm chúng ta lại có một năm nhuận, với một ngày được thêm vào tháng Hai, đưa số ngày của năm nhuận lên 366.

Nhuận tháng 6 khiến năm Ất Tỵ 2025 Âm lịch có tới 384 ngày

- Âm Lịch: Tính theo chu kỳ Mặt Trăng quay quanh Trái Đất. Một tháng Âm lịch trung bình kéo dài khoảng 29,53 ngày. Vì vậy, một năm Âm lịch có 12 tháng, tổng cộng khoảng 354-355 ngày, ngắn hơn năm Dương lịch khoảng 10-11 ngày.

Sự chênh lệch này tạo ra một vấn đề: nếu chỉ dựa vào 12 tháng âm lịch, các mùa sẽ dần bị lệch khỏi thời điểm thực tế trong năm. Để khắc phục, Âm lịch thêm tháng nhuận sau một khoảng thời gian nhất định (thường là 2-3 năm), tạo ra năm có 13 tháng, đưa tổng số ngày của năm Âm lịch dài hơn. Đây chính là lý do tại sao năm Ất Tỵ 2025 lại có 384 ngày.

2. Năm Ất Tỵ 2025 nhuận tháng sáu

Năm Ất Tỵ 2025 không chỉ là một năm âm lịch thông thường, mà còn là một năm đặc biệt bởi có tháng nhuận rơi vào tháng Sáu. Để lý giải về sự xuất hiện tháng nhuận, chúng ta cần nhìn vào sự vận hành của các tiết khí.

Vào tháng Sáu Âm lịch năm 2025, tiết Đại thử, biểu thị đỉnh điểm của mùa hè, đến vào ngày 28. Sau đó, đáng lẽ phải tiếp nối bằng tiết Xử thử, nhưng thay vào đó, chỉ có tiết Lập thu xuất hiện. Tiết Xử thử “trốn” sang đầu tháng sau. Điều này làm phá vỡ trật tự các tiết khí thường thấy, và để đảm bảo lịch Âm vẫn giữ được sự tương ứng với các mùa, tháng nhuận được thêm vào sau tháng Sáu, tạo thành một tháng Sáu nhuận.

Chính việc thêm tháng nhuận này đã kéo dài năm Ất Tỵ 2025 lên tới 384 ngày, dài hơn khoảng một tháng so với các năm Âm lịch thông thường. Đây không chỉ là một hiện tượng thiên văn thú vị mà còn là một minh chứng cho sự phức tạp và chính xác của hệ thống Âm lịch, được thiết kế để hài hòa với nhịp điệu của thiên nhiên.

Âm lịch, với việc thêm tháng nhuận, thể hiện sự tinh tế trong việc theo dõi sự thay đổi của mùa, đặc biệt hữu ích trong các hoạt động nông nghiệp và tổ chức các lễ hội truyền thống. Tuy nhiên, do sự phức tạp trong cách tính toán, Dương lịch đã trở thành lịch phổ biến trên toàn cầu, sử dụng trong các hoạt động thương mại, hành chính và đời sống thường ngày.

Sự khác biệt về số ngày giữa Âm lịch và Dương lịch bắt nguồn từ cơ sở thiên văn khác nhau. Dương lịch dựa trên chu kỳ quay của Trái Đất quanh Mặt Trời, trong khi Âm lịch xem xét cả chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời và Mặt Trăng quanh Trái Đất. Sự không đồng đều trong tốc độ quay của Trái Đất cũng góp phần tạo nên những sai số nhỏ, đòi hỏi sự điều chỉnh thường xuyên để đảm bảo độ chính xác của lịch.