Theo quy định, từ tháng 1/2013, hoạt động mua - bán vàng miếng chỉ thực hiện tại các đơn vị được phép kinh doanh mặt hàng này. Đối phó với quy định này và cũng là đối phó với tình trạng giá vàng miếng SJC quá cao so với giá thế giới, nhiều tiệm vàng tại TPHCM đang gia tăng kinh doanh vàng nhẫn, nhiều nhất là các loại 1 chỉ, 2 chỉ và 5 chỉ bởi giá cả hợp lý hơn.

Sát giá thế giới

Ngày 23/11, giá vàng thế giới dao động xung quanh mức 1.729 USD/ounce (tương đương 43,4 triệu đồng/lượng), còn giá vàng miếng SJC bán ra là 47,1 triệu đồng/lượng, cao hơn giá vàng thế giới 3,7 triệu đồng/lượng. Trong khi đó, tại các tiệm vàng ở TPHCM, giá vàng nhẫn bán ra 43,2 triệu đồng/lượng, thấp hơn giá vàng miếng gần 4 triệu đồng/lượng và ngang ngửa với giá vàng thế giới.

Nhiều tiệm vàng hiện nay thường có bán cả loại vàng nhẫn trơn (không bao bì) và loại có bọc bao bì nhựa. Tại một tiệm vàng ở khu vực chợ Bà Chiểu (TPHCM), khi chúng tôi tìm hiểu về vàng nhẫn có bọc nhựa, chủ tiệm cho hay loại vàng này do các thương hiệu vàng cỡ lớn sản xuất, giá bán khoảng 45 triệu đồng/lượng. Chủ tiệm khuyến cáo chúng tôi nếu đã mua vàng nhẫn thương hiệu nào thì bán lại cho thương hiệu đó, vì các tiệm vàng khác sẽ mua vào với giá thấp hơn. “Vì sao?” - chúng tôi thắc mắc. Chủ tiệm cho biết: Do vàng nhẫn có bọc nhựa chỉ khác vàng nhẫn của các tiệm vàng sản xuất ở khâu bao bì, còn chất lượng vàng đều tương tự nhau...

Theo giới phân tích, nếu mức chênh lệch giữa giá vàng miếng và giá vàng thế giới kéo dài thì nhiều khả năng người dân sẽ từ chối vàng miếng, chuyển sang nắm giữ vàng nhẫn. Bởi, chất lượng của các loại vàng nhẫn 999,9 gần bằng vàng miếng, trong khi giá lại thấp hơn rất nhiều và gần bằng giá vàng thế giới. Mua vàng nhẫn sẽ “né” được rủi ro lớn khi giá vàng miếng ổn định trở lại, về sát với giá vàng thế giới. Mặt khác, do luật pháp không có quy định về giao dịch vàng nhẫn nên việc mua - bán loại vàng này đều được thực hiện tại các tiệm vàng, thuận tiện cho người dân...

Bước lùi của thị trường vàng

Tới đây, Nhà nước quy định các doanh nghiệp (DN) có mức vốn tối thiểu từ 100 tỉ - 3.000 tỉ đồng, có mạng lưới chi nhánh từ 3 tỉnh, TP trực thuộc Trung ương trở lên... mới được cấp phép kinh doanh vàng miếng. Do đó, khoảng 12.000 tiệm vàng trên toàn quốc sẽ không có cơ hội. Từ đó, giao dịch vàng miếng sẽ trở nên khó khăn hơn.

Thực tế cho thấy một số DN kinh doanh vàng đang tăng cường thăm dò nhu cầu nắm giữ vàng nhẫn. Lãnh đạo một công ty kinh doanh vàng khá lớn tại TPHCM thừa nhận là công ty đã tung ra thị trường vàng nhẫn loại 1 chỉ, 2 chỉ có bọc nhựa. Còn các chủ tiệm vàng thì cho biết lúc nào trong tiệm cũng có loại vàng nhẫn do họ sản xuất, khách hàng muốn mua bao nhiêu cũng có.

Dư luận đang đặt vấn đề: DN và chủ tiệm vàng sẽ lấy vàng từ đâu để sản xuất vàng nhẫn? Giám đốc một công ty kinh doanh vàng tại Hà Nội cho rằng: Chủ thương hiệu vàng nhẫn không thể sử dụng vàng miếng để sản xuất vì giá quá cao, Nhà nước không cấp quota nhập khẩu vàng... Do đó, nguyên liệu để sản xuất vàng nhẫn rất có thể từ nguồn vàng nhập lậu. Chủ một tiệm vàng ở khu vực chợ Tân Định (TPHCM) thì cho biết nguyên liệu sản xuất là vàng bóng hạt, chất lượng 999,9, được “chế tác” từ vàng khối (1 kg vàng) nhập khẩu không chính thức vào Việt Nam.

Cảnh báo tỉ giá

Theo các chuyên gia tài chính, nếu bùng phát nhu cầu nắm giữ vàng nhẫn, giới kinh doanh chắc chắn sẽ cần nhiều vàng nguyên liệu để sản xuất. Từ đó, các đối tượng nhập lậu vàng sẽ gia tăng hoạt động, làm tăng cầu về ngoại tệ, tác động không tốt đến tỉ giá hối đoái, ảnh hưởng đến mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô. Vì thế, Ngân hàng Nhà nước cần chuẩn bị nhiều biện pháp, điều chỉnh chính sách quản lý thị trường vàng sao cho hợp lý khi sức mua vàng nhẫn có thể tăng đột biến trong thời gian tới.