Nhiều ca mắc trong đợt dịch này là F1 khiến người dân lo ngại. Zing đã có cuộc trao đổi với PGS.TS Nguyễn Huy Nga, Trưởng khoa Y tế Công cộng và Điều dưỡng, Đại học Quang Trung, về vấn đề này.

Nhiều F1 thành F0: Không bất thường

- Trong số các ca mắc Covid-19 mới đây, rất nhiều trường hợp là F1. Điều này có đáng lo ngại?

- F1 mắc do lây SARS-CoV-2 từ nguồn bệnh. Điều này là bình thường, đúng cơ chế lây bệnh của virus. Vừa qua, các ca F1 đông bởi đa phần tập trung trong phòng bệnh, buồng kín, đông người, lại trong điều kiện điều hòa nhiệt độ, không thông gió nên rất dễ lây. Hơn nữa, những người có sức khỏe yếu, mang bệnh nền đang điều trị cũng dễ lây hơn.

Trong đợt dịch này, nhiều F1 lây bệnh ở Đà Nẵng. Chẳng hạn, những ca ở Hà Nội từng đi du lịch Đà Nẵng. Các trường hợp lây tiếp theo từ họ là F2. Với nhiều ca mắc vừa được ghi nhận, nguy cơ F2 mắc bệnh rất đông, gây khó khăn cho ngành y tế, đòi hỏi phải tầm soát kỹ.

Sự lây lan trong cộng đồng cũng cảnh báo mọi người cần cảnh giác. Còn về bản chất, những người tiếp xúc bệnh nhân mắc Covid-19 sẽ có nguy cơ lây nhiễm virus, tùy khoảng cách và điều kiện tiếp xúc.

- Vậy chúng ta phải đối phó ra sao để F1, F2 không trở thành người mắc Covid-19?

- Trong bối cảnh không biết được đâu là nguồn bệnh và người đã nhiễm, chúng ta phải giữ khoảng cách và thực hiện biện pháp phòng hộ như đeo khẩu trang, vệ sinh tay. Trong đó, vệ sinh tay rất quan trọng bởi virus SARS-CoV-2 lây qua giọt bắn. Chúng văng ra các bề mặt, khi tay chúng ta chạm phải sẽ vô tình đưa virus vào người. Các bệnh viện phải thông gió, hạn chế điều hòa. Nhân viên y tế đảm bảo các phương tiện bảo hộ, rửa tay xà phòng, giữ khoảng cách.

Hiện xét nghiệm chọn lọc những người có nguy cơ cao, được phân loại theo thứ tự ưu tiên. Những trường hợp chưa được xét nghiệm phải tự theo dõi sức khỏe, cách ly tại nhà, xin tư vấn của nhân viên y tế khi cần. Sau 14 ngày, nếu không phát bệnh, người dân vẫn cần đeo khẩu trang, giữ khoảng cách.

Những người tiếp xúc bệnh nhân mắc Covid-19 sẽ có nguy cơ lây bệnh, tùy khoảng cách
và điều kiện tiếp xúc. Ảnh: Hoàng Giám.

Đỉnh dịch có thể đã qua

- Sáng nay (11/8), Việt Nam có buổi sáng thứ 2 liên tiếp không ghi nhận ca mắc Covid-19. Chiều qua, con số 5 ca mắc trong cộng đồng là thấp nhất kể từ ngày 27/7. Điều này có ý nghĩa gì không?

- Nếu chúng ta kiểm soát không chặt, con số mắc sẽ tăng lên. Còn kiểm soát chặt sẽ làm số ca tăng chậm. Hai hôm nay, Việt Nam không ghi nhận ca mắc vào sáng sớm song cần theo dõi tiếp. Số ca còn tùy thuộc vào số lượng mẫu đã được lấy. Tuy nhiên, không loại trừ việc đỉnh dịch đã qua.

- Đợt dịch này có gì khác so với trước?

- Khác là dịch lây trong cộng đồng nhiều. Chúng ta không biết được F0 nên tình hình phức tạp. Lần trước, dịch có lây lan trong cộng đồng nhưng ít hơn vì đã được khống chế kịp thời. Ngoại trừ ổ dịch ở Bệnh viện Bạch Mai, phần lớn ca bệnh được dự đoán trước, chủ động khoanh vùng được. Hiện Việt Nam nhiều kinh nghiệm, biết rõ virus hơn và có điều kiện hỗ trợ nhau. Từ đó, chúng ta có thể ngăn chặn được dịch tốt hơn.

- Dù số ca mắc mới giảm, các ca tử vong vẫn cao. Điển hình là ngày hôm qua có tới 4 ca liên tiếp. Ông đánh giá gì về con số này?

- Trong đợt dịch này, virus bùng phát trong các bệnh viện ở Đà Nẵng. Đa số là bệnh nhân đang điều trị nhiễm SARS-CoV-2. Đây là nhóm người có sức đề kháng yếu, lại mang bệnh nền nên khi bị virus tấn công, tình trạng sẽ nặng hơn. Các ca tử vong là bất khả kháng và được dự tính trước. Chúng ta phải chấp nhận.

Tâm dịch đã được khống chế

PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, nhận định công tác chống dịch ở Đà Nẵng đã được thực hiện rất quyết liệt, toàn diện, hiệu quả. "Đến thời điểm này có thể nói chúng ta đã kiểm soát, khống chế được ổ dịch ở Đà Nẵng và tâm dịch ở Bệnh viện Đà Nẵng, hạn chế được lây lan”, PGS Phu nói.

Tuy nhiên, diễn biến dịch bệnh trong và ngoài nước vẫn rất phức tạp. Nguy cơ dịch bệnh vẫn thường trực ở các tỉnh. Do đó, tất cả địa phương tiếp tục phải nâng cao cảnh giác, nhất là đối với những địa phương du lịch phát triển.

Bên cạnh việc tăng tốc truy vết các trường hợp đi về từ Đà Nẵng, các địa phương cần triển khai các biện pháp phòng chống dịch. Trong đó, 5 nguyên tắc cần áp dụng là ngăn chặn, phát hiện, cách ly, khoanh vùng, dập dịch.