Dự án nhà máy xi măng Quang Sơn.
Thanh tra Chính phủ vừa có thông báo 3213/TB-TTCP kết luận thanh tra toàn diện quá trình đề xuất, triển khai, thực hiện Dự án Nhà máy xi măng Quang Sơn.
Dự án Nhà máy xi măng Quang Sơn được đầu tư trên địa bàn hai huyện Đồng Hỷ và Võ Nhai (cũ). Tính đến ngày 31/12/2021, dự án ghi nhận lỗ lũy kế 1.943 tỉ đồng. Cơ quan thanh tra xác định chi phí vay vốn chiếm tới 95% tổng chi phí đầu tư, trong khi phương án tài chính được xây dựng từ đầu không khả thi.
Việc phải chuyển từ vay trong nước sang vay nước ngoài bằng ngoại tệ khiến chi phí vốn tăng mạnh, làm phát sinh thêm 316,28 tỉ đồng do biến động tỷ giá cùng nhiều khoản phí bảo lãnh, quản lý và thời gian kéo dài thủ tục vay, dẫn đến tình trạng tài chính ngày càng xấu đi.
Trong quá trình triển khai, VINAINCON – chủ đầu tư dự án bị kết luận đã tự điều chỉnh tổng mức đầu tư và kế hoạch đấu thầu khi chưa được cấp có thẩm quyền chấp thuận. Những vi phạm này khiến chi phí đầu tư vượt 1.063 tỉ đồng, tương đương khoảng 38% so với tổng mức đầu tư được phê duyệt ban đầu.
Công tác tổ chức đấu thầu cũng tồn tại nhiều sai phạm với nguy cơ thiệt hại lớn tại nhiều gói thầu, từ gói thầu 01 với nguy cơ thiệt hại hàng trăm tỉ đồng đến các gói thầu 02, 03, 13, 14, 19 và gói chạy thử, khiến tổng giá trị đề nghị quyết toán bị đẩy lên 3.838,7 tỉ đồng, cao hơn rất nhiều so với mức 2.775 tỉ đồng được duyệt.
Dự án bị chậm tiến độ hơn 5 năm, dẫn đến khi đến hạn trả nợ nhà máy chưa tạo được nguồn thu để hoàn vốn. Việc không cân đối được dòng tiền khiến dự án rơi vào tình trạng nợ quá hạn 130%, tiếp tục làm tăng áp lực tài chính.
Thanh tra Chính phủ đồng thời chỉ rõ tình trạng tài chính của VINAINCON rất khó khăn, doanh nghiệp gần như không có vốn chủ sở hữu cho hoạt động sản xuất kinh doanh, chủ yếu phụ thuộc vào vốn vay và vốn chiếm dụng. Công tác quản trị vật tư, quản lý tài sản và thu hồi công nợ yếu kém, trong khi giá nguyên liệu, nhiên liệu đầu vào liên tục tăng cùng chi phí vận chuyển lớn khiến sản xuất kinh doanh càng thêm thua lỗ.
Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ, tài liệu vụ việc do cơ quan thanh tra chuyển sang để xử lý theo quy định pháp luật.
Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và một số bộ có liên quan, UBND tỉnh Thái Nguyên tổ chức kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân qua các thời kỳ trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, tham mưu, đề xuất, thiếu kiểm tra để xảy ra thiếu sót, sai phạm.