Kỹ năng mặc quần áo của trẻ theo độ tuổi

Theo Bác sĩ Lê Thị Đào – Phụ trách khoa Vật lý Trị liệu, Bệnh viện Nhi Đồng 2, việc mặc quần áo có vẻ như một hành động đơn giản nhưng thật sự nó đòi hỏi trẻ cần có nhiều kỹ năng phối hợp. Để mặc được quần áo, trẻ cần phải có sự phối hợp vận động thô và vận động tinh, trẻ phải có nhận thức về cơ thể, sự phối hợp hai phía của cơ thể, trẻ phải biết phân biệt phải – trái, tư thế phải ổn định, vững vàng. Các kỹ năng này sẽ phát triển phù hợp theo từng lứa tuổi của trẻ và theo trình tự như sau:

Trẻ 10 tháng có thể giúp người lớn kéo một ống quần hoặc một cánh tay áo.

Trẻ 10-12 tháng: biết hợp tác với người lớn để đưa 2 cánh tay vào tay áo và chân vào quần, trẻ có thể nhấc chân khi thấy giày.

Trẻ 12 tháng: biết đưa tay vào tay áo, đưa chân vào quần, đưa tay lên để mặc áo, có thể cởi giày khi đã được tháo dây giày.

Trẻ 18 tháng: biết đội nón, kéo mở dây kéo, biết cởi áo (áo chưa cài nút).

Trẻ 18-24 tháng: trẻ tự cởi 1 số loại quần áo không cần trợ giúp.

Trẻ 24 tháng: biết cho cánh tay vào áo thun, mang giày không cần trợ giúp nhiều, biết mở nút lớn, cởi quần và kéo quần trong một vài tháng tiếp theo. Đây cũng là lúc cha mẹ bắt đầu nghĩ đến việc tập bé tự đi vệ sinh.

Trẻ 26-30 tháng: biết cởi nhiều loại quần áo, không cần trợ giúp nhiều. Trẻ biết mặc áo sơ mi có nút, nhưng chưa biết cài nút. Trẻ cố gắng mang giày.

Trẻ 30-36 tháng: biết cài nút áo lớn và có thể tự mặc quần áo, trẻ cần người lớn giúp xác định vị trí để  không mặc quần áo ngược. Tuy nhiên, trẻ cần sự giúp đỡ khi sử dụng móc khóa, nút cài.

Trẻ 36-48 tháng: mặc quần áo tốt hơn và nhanh hơn vì kĩ năng vận động tinh và mức độ nhận thức của trẻ ngày càng hoàn thiện. Đôi khi cũng cần sự trợ giúp để cởi và mặc quần áo; trẻ có thể hay mang giày ngược, chỉ biết mang giày không có móc.

Trẻ 48 tháng:  biết cởi nút nhỏ, mang giày không cần trợ giúp nhiều.

Trẻ 72 tháng: biết cột dây giày.

Ý nghĩa của việc dạy trẻ mặc quần áo

Khi cha mẹ dạy trẻ mặc quần áo đồng thời cũng dạy trẻ các kỹ năng khác như nhận thức, thăng bằng, vận động và ngôn ngữ. Khi mặc quần áo cho trẻ, chúng ta nên nói chuyện với trẻ để trẻ học cách nhận biết các bộ phận của cơ thể, các loại quần áo và sự liên quan của cơ thể; ví dụ: “đưa tay lên”, “đưa tay vào áo”, “bỏ chân vô quần”…

Khi bắt đầu dạy trẻ mặc quần áo nên bắt đầu bằng hành động dễ nhìn thấy (ví dụ: mặc quần dễ nhìn thấy hơn mặc áo), chia nhỏ các bước (sử dụng “bước lùi" để dạy trẻ; ví dụ: mẹ giúp trẻ tròng áo qua đầu và đưa tay vào tay áo, trẻ sẽ kéo áo xuống, sau khi thành thục, mẹ sẽ giúp trẻ tròng áo qua đầu nhưng trẻ sẽ tự đưa tay vào tay áo và kéo áo xuống và cuối cùng trẻ tự mặc áo), từ dễ đến khó, tạo không khí vui nhộn khi mặc quần áo để khuyến khích trẻ tham gia; nghĩ ra một bài hát, chơi ú òa khi trẻ chui áo qua đầu; cho trẻ lựa chọn loại quần áo…

Trẻ có khó khăn về vận động cũng sẽ gặp khó khăn khi mặc quần áo, nhất là trẻ bại não, vì vậy cần lựa chọn các tư thế phù hợp để trẻ dễ dàng mặc quần áo .

Việc dạy trẻ mặc quần áo sẽ giúp trẻ tự lập trong sinh hoạt hàng ngày, giúp trẻ có mối tương tác với người chăm sóc, đồng thời qua đó cũng dạy trẻ các kỹ năng khác.