Toshiya Miura thực sự khiến người ta phải nể phục không chỉ bởi tư duy bóng đá hiện đại, nhạy bén của ông mà cả sự chuyên nghiệp, óc quan sát hết sức tinh tế và cá tính mạnh mẽ ẩn trong vóc người nhỏ bé của nhà cầm quân Nhật Bản ấy.

Không vô địch nhưng vẫn chiến thắng

 Đội tuyển Việt Nam đã dừng bước ở bán kết AFF Cup nhưng không ai có thể phán xét đấy là thất bại của HLV Miura. Đơn giản vì ông không có lỗi, nếu không muốn nói ông vẫn là người chiến thắng.

HLV Miura chiến thắng vì đã xây dựng được một ĐTQG có lối chơi đặc trưng rõ rệt chỉ trong thời gian ngắn. Không phải bây giờ chúng ta mới chú trọng đá ít chạm và dùng bóng ngắn, nhưng phải đến thời Miura lối đá ấy mới được triển khai một cách hiệu quả để thực sự trở thành lối đá đặc trưng. Thành công đó có được nhờ óc quan sát tinh tế và khả năng định hướng chuyên môn chính xác của HLV Miura.

Ông nói các cầu thủ ở V-League lười di chuyển và có xu hướng sử dụng kỹ thuật cá nhân để tự mình cầm bóng xông lên phía trước. Khi dẫn dắt ĐTQG, ông kiên quyết thay đổi thói quen này bằng cách yêu cầu các cầu thủ phải chuyền nhanh, ít chạm kết hợp với di chuyển không bóng liên tục. Kết quả là dù mới chỉ được rèn tập trong thời gian ngắn nhưng chúng ta đã chơi bóng ngắn, ít chạm khá nhuyễn ở AFF Cup vừa qua.

Một điểm nổi bật khác của ông Miura là dám đặt niềm tin vào cầu thủ trẻ từ khi họ còn chưa có “thương hiệu” nào cho niềm tin ấy. Ví dụ sinh động là những cơ hội mà ông đã trao cho bộ đôi trẻ Huy Hùng và Hoàng Thịnh.

Đầu tiên ông cho họ thử sức ở đội Olympic và sau khi họ chơi tốt ông đã mạnh dạn điền tên họ vào đội hình thi đấu của ĐTQG. Kết quả tất cả chúng ta đều đã thấy.

Huy Hùng và Hoàng Thịnh đã trở thành 2 trong số các nhân tố mới làm nên sức bật cho tuyến giữa của đội tuyển Việt Nam ở AFF Cup vừa qua. Còn nhiều nữa những dòng máu trẻ được nhà cầm quân Nhật Bản trao cơ hội thể hiện tài năng như Ngọc Hải, Hải Anh, Huy Toàn… Chỉ cần thấy một cầu thủ vẫn còn khá vô danh và đi thẳng từ đội hạng Nhất lên ĐTQG như Huy Hùng là thấy ông Miura táo bạo thế nào trong cách dùng người của mình.

Sự quyết đoán của ông không chỉ được thể hiện ở niềm tin vào các cầu thủ trẻ mà cả cách ông sẵn sàng để những cầu thủ giàu kinh nghiệm hơn như Công Vinh, Tấn Tài, Anh Đức… đá dự bị. Với HLV Miura, không có “vùng cấm” trong sử dụng nhân sự. Tất cả các cầu thủ đều được trao cơ hội và ai chứng tỏ được tài năng và khát khao, người đó sẽ được chọn, không quan trọng họ đã có “thương hiệu” hay chưa.

Bậc thầy về chiến thuật

Một điểm cộng khác của HLV Miura là trong lúc xây dựng được lối chơi đặc trưng cho đội tuyển Việt Nam thì ông đã tìm cách làm mới lối chơi ấy bằng những điều chỉnh nhân sự của mình trước và trong các trận đấu. Điều đặc biệt là HLV Miura luôn luôn đúng và nó luôn tạo ra những khác biệt tích cực cho đội tuyển Việt Nam như chúng ta đã thấy ở AFF Cup 2014.

Trận nào chúng ta cũng ghi bàn và trận nào ông Miura cũng tạo nên một điều gì đó mới mẻ cho người hâm mộ. Ở trận ra quân gặp Indonesia, ông cất Công Vinh trên ghế dự bị và trao cơ hội đá chính cho Hải Anh.

Sau khi Hải Anh bỏ lỡ những cơ hội mười mươi, ông Miura tung Công Vinh vào sân và Công Vinh đã ghi bàn tuyệt đẹp. Đến trận gặp Lào, ông để Tấn Tài chơi từ đầu thay Thành Lương và tung Văn Quyết vào sân ở hiệp 2. Kết quả: Tấn Tài kiến tạo 2 bàn thắng đầu của đội tuyển Việt Nam còn Văn Quyết kiến tạo cho Huy Hùng ấn định chiến thắng 3-0 cho chúng ta.

Đến trận gặp Philippines, ông Miura lại chọn Hoàng Thịnh đá thay Tấn Tài. Hoàng Thịnh ghi bàn mở tỷ số và kiến tạo cho Minh Tuấn ghi bàn thứ 2. Mới nhất, trước Malaysia ở trận bán kết lượt đi, ông Miura tung Mạc Hồng Quân vào thay Thành Lương ở hiệp 2 và chính Hồng Quân kiến tạo cho Văn Quyết ghi bàn ấn định chiến thắng 2-1.

Không chỉ linh hoạt trong cách dùng người, HLV Miura còn thể hiện sự chuyên nghiệp đáng nể và ông xứng đáng là tấm gương cho không ít HLV người Việt nhìn vào và học hỏi. Sau thất bại của đội tuyển Việt Nam ở bán kết AFF Cup, ông Miura nhận hết trách nhiệm về mình và nhấn mạnh đấy là sai lầm tập thể thay vì chỉ trích một vài cá nhân cầu thủ nào đó.

Dù thực tế chúng ta đều thấy đội tuyển Việt Nam thua đậm Malaysia ở bán kết lượt về AFF Cup phần lớn là do sai lầm cá nhân của các hậu vệ, nhưng ông Miura đã bảo vệ họ khỏi búa rìu dư luận.

Làm như thế ông thực sự khiến các cầu thủ nể phục vì họ biết ông không có lỗi, mà đơn giản là ông không muốn họ rơi vào trạng thái khủng hoảng tâm lý hay mất niềm tin nên đã đứng ra nhận trách nhiệm về mình.

Bài phỏng vấn gây sốc mà không bất ngờ

Hồi tháng 10 năm nay ông Miura có chia sẻ cảm nhận và những gì ông quan sát được ở Việt Nam với truyền thông Nhật Bản. Bài phỏng vấn được thực hiện chỉ sau vài tháng ông tới Việt Nam làm việc nhưng nó cho thấy ông tinh tế và nhạy bén thế nào với nền bóng đá cũng như cách nghĩ, cách làm bóng đá của chúng ta.

V-League thì ông nói các cầu thủ lười di chuyển, khâu điều hành tổ chức giải thì qua loa. VFF thì ông bảo giờ giấc làm việc không thật sự nghiêm chỉnh, đi muộn về sớm. Tầm nhìn của bóng đá Việt Nam thì ông nói là chỉ xa tới… AFF Cup còn những giải tầm cỡ như Olympic hay World Cup nằm ngoài phạm trù tư duy của các quan chức bóng đá nước nhà. Thêm một nhận xét nữa là người Việt Nam không thích chỉ trích, ngại va chạm.

Đấy là những lời nói thẳng thắn và đáng buồn nhưng phải thừa nhận là ông Miura đã nói đúng về thực trạng của nền bóng đá. Đã có HLV ngoại quốc nào hay HLV người Việt nào quan sát được và đặc biệt là nói được và dám nói  như ông Miura?

Ông chắc chắn không ngại làm mếch lòng các quan chức VFF hay người hâm mộ Việt Nam vì ông đơn giản chỉ nói những gì ông thấy, ông cảm nhận được.

Ông đánh giá Nhật Bản có trình độ bóng đá vượt trội và với họ những giải đấu có chu kỳ 4 năm một lần như World Cup mới là giấc mơ, là mục tiêu, là nỗi ám ảnh. Không như Việt Nam chỉ mơ vô địch AFF Cup và…chấm hết.

Sự thật luôn phũ phàng. Nhưng chúng ta phải cảm ơn HLV Miura vì tất cả. Vì những gì ông đã và đang làm cho bóng đá Việt Nam và vì cả những đánh giá thẳng thắn, khách quan của ông nữa.

Ông đâu có thù oán hay kỳ thị gì nên nếu Miura đã nói thế chắc chắn là vì ông thấy thế và nghĩ thế. Và đó là những lời nói nghiêm túc, chính xác.