Hội nghị có 53 vị nguyên thủ, người đứng đầu Chính phủ đến từ 53 quốc gia và 4 tổ chức quốc tế là Liên Hợp Quốc, Liên minh châu Âu, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế và Tổ chức Cảnh sát Hình sự Quốc tế.

Dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh: Giải trừ quân bị và không phổ biến vũ khí hạt nhân là những nhân tố quan trọng nhất để giảm nguy cơ đối với an ninh và an toàn hạt nhân trong khi mỗi quốc gia cũng có quyền chính đáng trong việc sử dụng năng lượng và công nghệ hạt nhân vì mục đích hòa bình.

Trong bối cảnh mối lo ngại quốc tế về an ninh, an toàn hạt nhân ngày càng gia tăng, thậm chí có quan điểm cần phải xét lại việc sử dụng hòa bình năng lượng hạt nhân, Hội nghị Thượng đỉnh An ninh Hạt nhân lần này là sự kiện chính trị quốc tế quan trọng với sự tham dự của các cường quốc hạt nhân và cả các nước có nhiều ứng dụng hạt nhân dân sự từ khắp các châu lục.

Phiên họp tòan thể chủ đề: Các biện pháp quốc gia và hợp tác quốc tế để tăng cường an ninh hạt nhân và cam kết tương lai

Hội nghị lần này tập trung thảo luận 3 chủ đề quan trọng đối với an toàn và an ninh hạt nhân, đó là: “Nhìn lại tiến trình đã thực hiện từ Hội nghị Thượng đỉnh 2010 tại Washington”, “Các biện pháp quốc gia và hợp tác quốc tế để tăng cường an ninh hạt nhân và các cam kết tương lai” và “Giao diện an toàn và an ninh hạt nhân”.

Phát biểu tại hội nghị với tư cách nước chủ nhà, Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung bak đánh giá cao những tiến bộ mà các nước đã đạt được trong việc đảm bảo an ninh, an toàn hạt nhân, coi đây là những minh chứng sống động cho vai trò tập hợp ý chí chính trị của cơ chế Hội nghị Thượng đỉnh An ninh Hạt nhân; khuyến khích các nước tiếp tục các nỗ lực quốc gia và hợp tác quốc tế vì một thế giới an toàn hơn.

Các nước tham gia Hội nghị đề xuất nhiều biện pháp thúc đẩy an ninh và an toàn hạt nhân, nhất là khuyến khích các nước tham gia các điều ước quốc tế và cơ chế quốc tế về hạt nhân, hoàn thiện khuôn khổ luật pháp trong nước, xây dựng các trung tâm đào tạo và hỗ trợ về an ninh hạt nhân, tăng cường hợp tác quốc tế trên vấn đề này…

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã phát biểu nhiều vấn đề quan trọng trong chương trình nghị sự của Hội nghị. Thủ tướng khẳng định xuất phát từ quan điểm nhất quán là chỉ sử dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, bảo đảm an toàn, an ninh và đóng góp thiết thực vào những nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế, Việt Nam đã và đang tích cực xây dựng khuôn khổ pháp lý, hạ tầng an toàn, an ninh và tham gia các điều ước quốc tế, các sáng kiến liên quan để triển khai thực hiện có hiệu quả những cam kết của mình, đặc biệt là từ sau Hội nghị Thượng đỉnh An ninh Hạt nhân lần thứ nhất.

Việt Nam đang hoàn tất thủ tục nội bộ gia nhập Công ước Bảo vệ thực thể vật liệu hạt nhân; hợp tác có hiệu quả với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), Hoa Kỳ và Nga trong việc hoàn tất việc chuyển đổi nhiên liệu urani có độ giàu cao (HEU) sang loại có độ giàu thấp (LEU) tại lò phản ứng nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt và mới ký Hiệp định với Liên bang Nga ngày 16/3/2012 về việc đưa nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng trở lại Liên bang Nga; hợp tác có hiệu quả với Hoa Kỳ trong Sáng kiến thực hiện các biện pháp bảo đảm an ninh cho các cơ sở bức xạ có nguồn phóng xạ hoạt độ cao, Sáng kiến ngăn chặn vận chuyển bất hợp pháp vật liệu hạt nhân và các vật liệu phóng xạ khác, Sáng kiến Giảm thiểu nguy cơ phóng xạ toàn cầu (GTRI); đồng thời đang đàm phán với Hoa Kỳ tiến tới ký kết Hiệp định hợp tác về sử dụng hòa bình năng lượng hạt nhân (Hiệp định 123).

Thủ tướng cũng khẳng định Việt Nam cũng tích cực tham gia các hoạt động của Sáng kiến toàn cầu chống khủng bố hạt nhân (GICNT) và đang tích cực xem xét để phê chuẩn Nghị định thư Bổ sung (AP).

Việt Nam cũng đang tích cực cùng với các thành viên ASEAN khác tiếp tục thúc đẩy việc xây dựng khu vực Đông Nam Á hòa bình, ổn định và không có vũ khí hạt nhân, trong đó có việc khuyến khích các nước có vũ khí hạt nhân sớm tham gia ký Nghị định thư của Hiệp ước Đông Nam Á Không có Vũ khí Hạt nhân (SEANWFZ).

Về các biện pháp giải quyết vấn đề an toàn và an ninh, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định giải trừ quân bị và không phổ biến vũ khí hạt nhân là những nhân tố quan trọng nhất để giảm nguy cơ đối với an ninh và an toàn hạt nhân trong khi mỗi quốc gia cũng có quyền chính đáng trong việc sử dụng năng lượng và công nghệ hạt nhân vì mục đích hòa bình.

Các khác biệt và bất đồng về vấn đề này phải được giải quyết trên cơ sở Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế, bằng các biện pháp hòa bình, có tính tới lợi ích chính đáng của mỗi nước.

Trên tinh thần đó, Thủ tướng một lần nữa khẳng định quyết tâm của Việt Nam phát triển Chương trình điện hạt nhân nhằm đáp ứng nhu cầu an ninh năng lượng quốc gia.

Thủ tướng cám ơn, đánh giá cao sự hợp tác, hỗ trợ có hiệu quả của IAEA và nhiều Quốc gia (như Liên bang Nga, Nhật Bản cũng như Hoa Kỳ, Cộng hòa Pháp, Hàn Quốc...) đã hỗ trợ Việt Nam thực hiện những bước đi đầu tiên để thực hiện Chương trình này .

Kết thúc Hội nghị Thượng đỉnh An ninh Hạt nhân lần thứ 2, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng lãnh đạo các nước nhất trí Thông qua Tuyên bố chung của Hội nghị; khẳng định những phương hướng và biện pháp tổng thể nêu trong Thông cáo chung là các cam kết chính trị sẽ được các nước thực hiện trên cơ sở tự nguyện và phù hợp với khả năng của mình; khẳng định quan điểm của Việt Nam mong thúc đẩy sự hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau giữa các quốc gia và phát huy vai trò trung tâm của các thể chế đa phương toàn cầu như Liên Hợp Quốc, IAEA trong việc bảo đảm an ninh, an toàn hạt nhân; tăng cường mối liên kết giữa hệ thống ứng phó an ninh an toàn hạt nhân quốc tế và hệ thống điều phối nhân đạo quốc tế để sẵn sàng xử lý các tình huống khẩn cấp.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng khẳng định ủng hộ việc tiếp tục tổ chức các Hội nghị Thượng đỉnh An ninh hạt nhân và cam kết Việt Nam sẽ đóng góp tích cực vào thành công của tiến trình này.

Thông cáo chung của Hội nghị Thượng đỉnh An ninh Hạt nhân lần thứ 2 quyết tâm thúc đẩy các biện pháp bảo đảm an toàn, an ninh trên 11 vấn đề lớn gồm: Cấu trúc an ninh hạt nhân toàn cầu, vai trò của IAEA, vật liệu hạt nhân, các nguồn phóng xạ, an toàn và an ninh hạt nhân, an ninh vận chuyển, chống buôn lậu, giám định hạt nhân, văn hóa an ninh hạt nhân, an ninh thông tin và hợp tác quốc tế. Hội nghị thượng đỉnh An ninh Hạt nhân tiếp theo sẽ tổ chức vào năm 2014 tại Hà Lan./.