Morgan Housel là đối tác của The Collaborative Fund, chuyên gia tài chính hành vi và cựu bình luận viên của tờ The Wall Street Journal và The Motley Fool. Trong sự nghiệp của mình, ông từng chiến thắng nhiều giải thưởng, danh hiệu danh giá như: Giải thưởng Sidney của New York Times và hai lần lọt vào vòng chung kết của Giải thưởng Gerald Loeb cho mảng Báo chí Tài chính và Kinh doanh.

Không chỉ nổi tiếng với những tác phẩm kinh tế, ông còn được biết đến với bức thử gửi tặng con gái mình với 9 bài học sâu sắc.

Morgan Housel

1. Tiền bạc không phải là thước đo thành công lớn nhất

Warren Buffett từng nói: "Thành công thực sự trong cuộc sống là khi những người bạn muốn có được tình yêu thực sự yêu bạn". Và tình yêu đó chủ yếu đến từ cách con đối xử với mọi người xung quanh, hơn là mức độ giá trị ròng của dòng tiền con kiếm ra. Tiền sẽ không cung cấp thứ mà con (và hầu hết những người khác nữa) muốn nhất - tình yêu đích thực. Tiền không thể mua được sự trung thực và lòng đồng cảm thực sự của con đối với người khác. Đây là lời khuyên quan trọng nhất mà cha muốn dành cho con.

2. Đừng mù quáng chấp nhận bất kỳ lời khuyên nào

Tất cả những bài học ở đây, bao gồm cả bài học cuối cùng này, là những điều mà hầu hết mọi người biết đến quá muộn trong đời. Nhưng hãy cứ thoải mái bởi thế giới của con sẽ khác với thế giới của cha mẹ, cũng như thế giới của cha mẹ khác với ông bà con. Không ai hoàn toàn giống nhau, mọi việc trên đời không bao giờ vận hành theo cái cách luôn hoàn toàn đúng. Đừng bao giờ nhận lời khuyên của bất kỳ ai mà không bối cảnh hóa nó bằng các giá trị, mục tiêu và hoàn cảnh của riêng con.

Ảnh minh họa

3. Khả năng kiểm soát thời gian quan trọng vô kể

Con có thể làm những gì bản thân muốn. Chỉ như vậy con mới thực sự được hạnh phúc, đây là điều mà không một "món đồ trang sức xa xỉ" nào có thể mang lại được. Suy cho cùng, cảm giác thích thú khi sở hữu một thứ đồ sang trọng, xa hoa sẽ nhanh chóng biến mất mà thôi. Nhưng một công việc ổn định sẽ không bao giờ khiến con nhàm chán. Có đủ tiền tiết kiệm để sử dụng bất cứ khi nào khẩn cấp sẽ không bao giờ khiến con thất vọng...

Đạt được sự độc lập là mục tiêu cuối cùng mà con cần hướng đến trong cuộc sống. Nhưng sự độc lập không phải là "được ăn cả ngã về không" - mỗi đồng tiền con tiết kiệm được giống như sở hữu một phần tương lai của con.

4. Đừng mong cầu sự chiều chuộng

Không ai có thể thấu được giá trị của một đồng đô la mà không trải qua sự vất vả để kiếm ra nó. Vì vậy, mặc dù bố mẹ sẽ luôn cố gắng hết sức để hỗ trợ con, nhưng sẽ không chiều chuộng con. Đây là cách duy nhất cha mẹ có thể giúp con thấu hiểu về nhu cầu của bản thân so với mong muốn thực tế.

Dần dà, chính điều đó sẽ dạy con về cách lập ngân sách, tiết kiệm và khả năng đánh giá những gì con đã sở hữu. Biết cách tiết kiệm là một kỹ năng sống thiết yếu trước những thăng trầm trong cuộc sống.

Ảnh minh họa

5. Thành công không phải lúc nào cũng đến từ những điều lớn lao

Định nghĩa của Napoléon về thiên tài là người "can do the average thing when everyone else around him is losing his mind" (Tạm dịch: Có thể làm những việc bình thường khi những người khác xung quanh đang mất trí). Quản lý tiền bạc cũng vậy, con không cần phải làm những điều quá lớn lao để đạt được danh vọng hiện hữu, con chỉ cần kiên định với đam mê của mình và đừng làm hỏng việc. Nhớ phải tránh những sai lầm không được phép phạm phải (trong đó sai lầm lớn nhất là ngập ngụa trong nợ nần), nó hiệu quả hơn bất kỳ mẹo tài chính hoa mỹ nào.

6. Chi tiêu dưới mức thu nhập của con

Nhu cầu sống thấp hơn so với mức thu nhập là một trong những đòn bẩy tài chính mạnh mẽ nhất. Người kiếm được 50.000 đô la mỗi năm (gần 1,2 tỷ đồng), nhưng chỉ cần 40.000 đô la (940 triệu đồng) để chi tiêu, sẽ giàu hơn người kiếm được 150.000 đô la (hơn 3,5 tỷ đồng), nhưng cần 151.000 đô la (gần 3,6 tỷ đồng) để làm điều tương tự.

Nhà đầu tư kiếm được lợi nhuận 5%, nhưng chi phí thấp, có thể tốt hơn so với nhà đầu tư kiếm được 7% một năm, nhưng cần sử dụng, tiêu xài tất cả số tiền mà họ có. Con kiếm được bao nhiêu không quyết định con có bao nhiêu và con có bao nhiêu không quyết định con cần bao nhiêu.

7. Mọi thứ đều có thể thay đổi

Hầu như không ai có thể xác định được cuộc sống của mình ở tuổi 18, vì vậy sẽ không có gì tuyệt vọng quá mức nếu con học một đằng rồi ra trường làm một nẻo. Hoặc lấy bằng cấp trong lĩnh vực mà bạn không đam mê 100%.

Con phải cảm thấy may mắn vì sau ngần ấy năm, cuối cùng con có thể phát hiện ra giá trị và mục tiêu thực sự của mình. Tha thứ cho bản thân vì đã thay đổi ở chút chót, suy nghĩ và lập kế hoạch một cách chi tiết để chinh phục lại mục tiêu vì con còn trẻ mà!

Ảnh minh họa

8. Mọi thứ đều có giá của nó

Cái giá của sự nghiệp thành công là phải xa bạn bè và gia đình. Đằng sau những đứa trẻ ngoan là được bố mẹ che chở, bảo vệ. Mọi thứ đều có cái giá của nó và hầu hết chúng đều không lộ ra cho đến khi con phải thực sự nếm trải. Khi con chấp nhận cái giá này, dù có "đắt cắt cổ" đi chăng nữa, con đều phải chấp nhận. Lúc này, con sẽ phải bắt đầu coi mọi thứ như thời gian, các mối quan hệ, quyền tự chủ và khả năng sáng tạo là những loại tiền tệ có giá trị như tiền mặt.

9. Đừng đánh giá thấp vai trò của cơ hội trong cuộc sống

Như một lẽ hiển nhiên, sự giàu có hay nghèo khó phụ thuộc phần nhiều vào lựa chọn của chúng ta. Một trong số đó là do chúng ta có biết nắm bắt các cơ hội trong cuộc sống hay không.

Gia đình, quê hương, và thế hệ con sinh ra, cũng như những người con chỉ tình cờ gặp trên đường đi, tất cả đều ảnh hưởng không ít thì nhiều đến sự thành công của con sau này.

Con nên tin vào những giá trị của sự chăm chỉ, nhưng con vẫn phải hiểu rằng, đôi khi không phải thành công nào cũng đến từ sự chăm chỉ và không phải mọi sự đói nghèo đều bắt nguồn từ cái được gọi là lười biếng. Hãy ghi nhớ điều này khi nhìn nhận người khác, bao gồm cả chính con.