Chợ Đồng Đăng nằm giữa thị trấn Cao Lộc (Lạng Sơn) có tuổi đời hàng trăm năm tuổi và là nơi buôn bán của hàng trăm tiểu thương ở đây. Cách đó khoảng 1km, TTTM Đồng Đăng với số vốn đầu tư gần 300 tỷ đồng đang được mọc lên. Thế nhưng, bà con tiểu thương lại không muốn di dời về nơi hiện đại và gửi đơn kêu cứu khắp nơi.

Biến chợ cổ thành công viên

Chợ Đồng Đăng nằm giữa thị trấn Cao Lộc, có tuổi đời lên đến hàng trăm năm nay, chợ là nơi giao lưu, buôn bán giữa bà con nhân dân trong vùng và cũng là nơi giao thoa với biên giới nước bạn là Trung Quốc.

Chợ Đồng Đăng nằm trên mảnh đất có diện tích lên đến 8.000 mét vuông, tại chợ có khoảng 500 gian hàng và khoảng 300 hộ tiểu thương kinh doanh các mặt hàng thiết yếu, phục vụ đời sống bà con nhân dân trong vùng cũng như khách du lịch đến với đền Mẫu.

Hàng trăm tiểu thương đang buôn bán tại chợ Đồng Đăng đang ngồi trên
đống lửa khi sắp bị xóa bỏ.

Việc kinh doanh của các tiểu thương bao đời nay gắn liền với chợ, với đời sống và tạo nên nét văn hóa đặc trưng đối với khách trong và ngoài tỉnh mỗi khi đặt chân đến đền Mẫu, chợ Đồng Đăng.

Thế nhưng mới đây, chúng tôi nhận được đơn thư kêu cứu của khoảng 300 hộ tiểu thương đang trực tiếp kinh doanh tại chợ Đồng Đăng khitỉnh Lạng Sơn thông tin với cá hộ tiểu thương về việc sắp phải chuyển toàn bộ các gian hàng sang TTTM Đồng Đăng nằm cách khu vực này hơn 1km.

Trước thông tin đến đầu năm 2016 toàn bộ các tiểu thương buộc phải di
chuyển ra TTTM khiến họ bàng hoàng.

Theo đơn thư kêu cứu của bà con tiểu thương trong chợ thì chợ Đồng Đăng có tuổi đời hơn 120 năm, sự ra đời của chợ cùng với Đền Mẫu, Đền Cô và Đền Quan. Vì vậy chợ Đồng Đăng là nơi gắn bó với tâm linh của bà con nhân dân trong thị trấn Đồng Đăng, gắn bó với truyền thống lâu đời cũng như đời sống của bà con nhân dân trong thị trấn.

Một bức ảnh chợ Đồng Đăng được chụp năm 1954.

Việc xây dựng và di chuyển toàn bộ các tiểu thương của chợ sang TTTM Đồng Đăng rất khó khăn cho việc kinh doanh của bà con nhân dân vì xa trung tâm, đặc biệt là những hộ tiểu thương phải lên tầng 2 và tầng 3.

Trao đổi với chúng tôi, bác Phạm Lạc là một trong những tiểu thương có thâm niên kinh doanh tại đây 20 năm chia sẻ: “Chợ là nét văn hóa đặc trưng của thị trấn, là nét tâm linh gắn liền với Đền Mẫu ấy vậy mà tự dưng phá bỏ, di chuyển để làm vườn hoa công viên thì không ổn chút nào, thị trấn có rất nhiều nơi để làm công viên sao không chọn địa điểm khác. Hơn thế nữa, nếu chuyển toàn bộ bà con ra khu TTTM khá xa trung tâm, chắc chắn sẽ không có khách, chúng tôi không bán được hàng, hàng trăm bà con sẽ rơi vào cảnh lao đao”.

TTTM Đồng Đăng đang trong quá trình hoàn thiện với số vốn lên đến 300 tỷ đồng.

Được biết, chợ TTTM Đồng Đăng được khởi công từ cuối tháng 9/2014 tọa lạc ngay tại quốc lộ 1A trên đường đi lên cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị và cách chợ Đồng Đăng cũ khoảng hơn 1km. TTTM Đồng Đăng do Công ty Cổ phần & đầu tư thương mại Đồng Đăng làm chủ đầu tư. TTTM được xây dựng 3 tầng với tổng số 808 quầy hàng có diện tích từ 7,5 mét đến 26 mét vuông với số vốn khoảng 300 tỷ đồng. Dự kiến sẽ đi vào hoạt động đầu năm 2016.

Cũng theo quy hoạch của UBND tỉnh Lạng Sơn thì sau khi chuyển toàn bộ bà con tiểu thương chợ Đồng Đăng sang TTTM, diện tích đất 8.000 mét vuông này sẽ sử dụng làm công viên, vườn hoa.

Liệu TTTM Đồng Đăng có đi vào “vết xe đổ”

Lo lắng nhất của hơn 300 tiểu thương đang hoạt động kinh doanh tại chợ Đồng Đăng là khi sắp tới buộc phải chuyển sang TTTM Đồng Đăng việc hoạt động kinh doanh bị ảnh hưởng lớn bởi theo các tiểu thương thì bà con nhân dân trong vùng chưa có thói quen đi mua sắm tại các TTTM, siêu thị lớn.

Một ví dụ điển hình đó là việc Lạng Sơn cho xây dựng TTTM Phú Lộc (hay còn gọi là chợ Lạng Sơn) đi vào hoạt động năm 2008 nhưng hiện nay tất cả các tiểu thương tại TTTM Phú Lộc đã “bỏ của chạy lấy người”.

TTTM Phú Lộc tọa lạc giữa TP. Lạng Sơn với tổng diện tích xây dựng lên đến 8000 mét vuông và có đến ngót 1000 gian hàng, vốn đầu tư lên đến 200 tỷ đồng. Nhưng từ khi đi vào hoạt động đến nay đã 7 năm, TTTM Phú Lộc chỉ hoạt động một cách èo uột, cầm chừng, không có hoạt động buôn bán khoảng 6 năm nay. Và hiện tại TTTM Phú Lộc không có bất cứ một gian hàng nào hoạt động trao đổi, mua bán.

Rất nhiều tiểu thương tại TTTM Phú Lộc làm ăn thua lỗ do không có khách đến mua sắm và đã phải "bỏ của chạy lấy người" nhiều năm nay.Nói về điều này, một tiểu thương tại chợ Đồng Đăng chia sẻ: “TTTM Phú Lộc là một ví dụ điển hình về việc chuyển đổi mô hình chợ, nếu chúng tôi buộc phải vào TTTM Đồng Đăng lúc đó không chỉ không bán được hàng hóa mà còn ảnh hưởng đến thu nhập, đến miếng cơm manh áo của bà con chúng tôi”.“Đó là chưa kể đến các đơn vị liên quan tự dưng phá bỏ một ngôi chợ cổ, đã có từ hàng trăm năm nay”, anh Tuệ - một tiểu thương cho hay.Ông Lê Xuân Lô (trưởng phòng quản lý thương mại – Sở Công thương Lạng Sơn) cho biết: “Chúng tôi chỉ quản lý chung về tiến trình về việc xây dựng TTTM Đồng Đăng và di chuyển chợ Đồng Đăng sang TTTM. Đây là dự án được tỉnh phê duyệt xây dựng TTTM Đồng Đăng rồi”.Khi chúng tôi hỏi về việc phía Sở Công thương có biết việc bà con tiểu thương trong chợ phản đối việc di chuyển chợ hay không và liệu rằng TTTM Đồng Đăng có đi vào “vết xe đổ” như TTTM Phú Lộc hay không thì ông Lô cho hay: “Bà con nên nhận định TTTM Phú Lộc nó khác và TTTM Đồng Đăng, đối với TTTM Đồng Đăng thì di chuyển toàn bộ bà con ở chợ Đồng Đăng sang TTTM, thôi không họp chợ nữa, còn TTTM Phú Lộc thì xây mới bên cạnh những cái đã có”.Còn đối với lo lắng của bà con về việc vào TTTM khó kinh doanh thì ông Lô cho hay: “Đó là lo lắng trước mắt của bà con thôi, cái này theo tôi là phù hợp với chủ trương của tỉnh”.

Trước thông tin chợ sắp bị xóa bỏ, hàng trăm tiểu thương tại chợ Đồng Đăng
gửi đơn thư lên các cấp chính quyền với mong muốn giữ lại chợ cổ.

Hiện nay, phía thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc, ban quản lý chợ Đồng Đăng chưa tìm được tiếng nói chung bởi có quá nhiều ý kiến trái chiều. Và hàng trăm bà con tiểu thương chợ Đồng Đăng hàng ngày vẫn ngồi trên đống lửa, đi gõ cửa các cơ quan chức năng để giữ lại chợ Đồng Đăng truyền thống, vốn gắn liền với đời sống, văn hóa từ lâu đời nay...