Địa danh Bà Lèo thuộc Mỹ Xuyên, ngay nơi cửa sông Mỹ Thanh xuôi ra biển Đông (gần giáp giới Bạc Liêu). Nghề làm bánh tráng ở đây đã tồn tại gần một thế kỷ.
Bánh tráng Bà Lèo với bánh hỏi, thịt nướng (Ảnh minh họa cho bài viết)
Để làm ra những chiếc bánh tráng tròn, mỏng, trước kia người ta chọn giống lúa Ba Thiệt nổi tiếng thơm ngon để làm bánh. Giống lúa này cho gạo nở cơm, độ dẻo vừa phải. Đem gạo ngâm qua đêm trong lạnh, dân gian cho rằng ngâm được nước giếng sẽ tốt hơn ngâm nước mưa. Hôm sau, tẻ gạo cho sạch rồi xay thật mịn, bồn khô rồi nhồi bột với nước muối, lượng muối được ước chừng theo kinh nghiệm dân gian. Đây chính là điều quyết định đến chất lượng ngon của bánh. Sau đó, lại pha thêm với ít nước lạnh cho vừa, rồi mới tiến hành tráng bánh.
Bắc chảo nước lớn trên bếp than hoặc lò trấu. Trên miệng chảo căng thẳng hai lớp vải may mùng. Kinh nghiệm cho thấy nếu căng một lần vải thì tráng bánh nhanh hơn nhưng bánh tráng không được dẻo, còn dùng hai lớp thì bánh tráng lâu hơn, nhưng rất dẻo, dai. Khi chảo nước sôi, hơi nước bốc lên làm ướt cả vải, người ta dùng một cái chén sành múc bột đổ lên đồng thời dùng cái dá bằng gáo dừa tráng từng cái một rất đều tay, và đậy nấp lại. Thời gian ngắn, bánh chín, dùng thanh tre mỏng, mềm có độ nhẵn để dễ lấy và cuốn một phần bánh rồi trải bánh đều trên phên tre hoặc bằng tàu lá dừa bện lại, rồi đem phơi nắng.
Bánh tráng gói tép bạc (Ảnh minh họa cho bài viết;)
Bánh tráng Bà Lèo dùng để gói cá lóc nướng trui, tép bạc, lòng heo luộc nước dừa kèm với rau rừng, chấm nước mắm chanh, ớt, vị ngọt phau thậm tận đáy lòng.
Cũng với những bánh tráng dẻo, dai ấy người ta cuốn với bánh hỏi, thịt heo xỏ lụi nướng vàng thơm lựng với rau húng, cải xanh, sả ngâm giấm, chuối chát, khế, khóm, dưa leo xắt lát, … rồi chấm vào nước tương xay, đậu phộng, sả, ớt nước cốt dừa khuấy đặc. Đem đãi bạn phương xa thêm vài chung rượu đế cho ấm lòng tri kỷ.
Người thưởng thức dường như thấy đâu đó ẩn hiện đôi tay thoăn thoắt của các cô gái liên tục tráng bánh vừa khéo léo, vừa mỉm cười duyên dáng vui với thành quả mình vừa tạo nên:
"Bánh tráng vừa dẻo vừa dai/ Ăn bánh sao dạ nhớ hoài dáng em".