Không ít ông bố bà mẹ phải đau đầu khi những đứa trẻ yêu quý của mình quậy phá, khóc lóc, lì lợm, không chịu nghe lời. Bạn đã từng đọc những cách dạy con của nước ngoài, học những kinh nghiệm từ các nguồn khác nhau nhưng đến khi áp dụng với con mình cũng vẫn chỉ là công cốc. Đừng mệt mỏi hay nản chí bởi dạy được một đứa trẻ ngoan là cả một hành trình cần nhiều sự kiên nhẫn.

Nếu con không chịu hợp tác, hãy lắng nghe ý kiến của trẻ

Các chuyên gia tâm lý đưa ra lời khuyên: khi trẻ thích nghịch ngợm, quậy phá, thích phiêu mưu, mạo hiểm với thế giới xung quanh, thay vì ngăn cấm, cha mẹ nên ủng hộ và khéo léo quan sát, hướng dẫn để bảo vệ cho trẻ tránh khỏi nguy hiểm. Khi trẻ cứng đầu, thường phản pháo người lớn bằng các câu nói: "Con không muốn như vậy!", "Con không thích làm điều đó!"…, nên để trẻ được nói ra suy nghĩ của mình và thấu hiểu con.

Lắng nghe giúp bố mẹ hiểu được các hành động, mong muốn, đòi hỏi của con
(Ảnh minh họa).

Bé My 5 tuổi luôn để ngoài tai những lời mẹ nói thậm chí nghe với thái độ gượng ép và bất cần. Chị Hà (mẹ bé My) lúc đầu rất tức giận trước sự ngoan cố của con nhưng càng dọa dẫm, đánh mắng bé càng lì hơn. Điều làm chị ngạc nhiên là con mình rất nghe lời cô giúp việc.

Sau khi tìm hiểu nguyên nhân chị Hà nhận ra mình đã quá khô khan và độc đoán với con trong khi người giúp việc luôn nói chuyện nhẹ nhàng, trò chuyện, hỏi han mỗi khi con làm sai điều gì.

Nhà tâm lý học Luis Parra (Thụy Sĩ) đã tìm hiểu, phân tích những thông số về 5000 trẻ châu Âu và Mỹ. Kết quả cho thấy, những đứa trẻ trong những năm đầu tiên của cuộc đời được tạo cơ hội để nói ra với mọi người những gì nó nghĩ, nó cần, những thứ nó luôn phản kháng thường có chỉ số IQ cao hơn 20% so với những trẻ em biết nghe lời và có nhiều dấu hiệu cho thấy, sau này trẻ sẽ dễ thành đạt trong cuộc sống hơn.

Nếu bé quá ương bướng, hãy "bướng" hơn con

Khi bé đòi hỏi vô lý, các chuyên gia tâm lý cho biết việc bạn cần làm ngay là giải thích cho con chứ đừng quát mắng vội. Nói rõ lý do "không" với chúng một cách nghiêm túc và thật chậm để trẻ hiểu. Nếu bé vẫn tiếp tục không nghe, khóc lóc hay ăn vạ bạn cần chuyển sang "chế độ tảng băng", tức là làm việc bình thường và phớt lờ sự ỉ ôi của trẻ.

Màn "thi gan" này đòi hỏi sự kiên nhẫn cao, đôi khi bé sẽ thay đổi âm sắc như gào to hơn hay thảm thiết hơn mục đích là để thăm dò thái độ của bố mẹ nên các bạn đừng vội "thua" nhé.

Nghĩ ra trò chơi hay câu truyện dẫn dắt trẻ

Khi bé đòi hỏi vô lý, các chuyên gia tâm lý cho biết việc bạn cần làm ngay là
giải thích cho con chứ đừng quát mắng vội (Ảnh minh họa).

Bé Bi 3 tuổi làm rơi ô tô đồ chơi xuống gầm bàn, thay vì cúi xuống nhặt lên thì bé khóc to và bắt mẹ phải nhặt nếu không bé đòi mua ô tô mới. Chị Lan - mẹ bé bình tĩnh đề xuất con chơi một trò chơi sau đó sẽ nhặt ô tô lên cho con, bé Bi đồng ý với điều kiện của mẹ. Chị muốn chơi trò "siêu nhân cứu thế giới", bé Bi rất hào hứng vì bé vốn thích siêu nhân. Chị Lan đóng vai bạn mèo con làm thất lạc những mảnh ghép hình, nhiệm vụ của siêu nhân Bi là tìm hết các mảnh ghép đó và phần thưởng sẽ là 1 thanh socola. Bi thích thú tìm kiếm, chị Lan để 1 mảnh ghép cạnh chiếc ô tô Bi làm rơi. Sau khi được cổ vũ nhiệt tình bé Bi đã hoàn thành nhiệm vụ và nhặt cả ô tô lên. Bằng những lợi khen ngợi và cái ôm trìu mến bé Bi đã tự giác hơn ở những lần khác.

Tương tự, nếu là bé gái các mẹ có thể kể một câu chuyện dẫn dắt khéo léo để con ngừng khóc lóc và tập trung vào câu chuyện. Sau khi kết thúc trò chơi hay câu chuyện, hãy phân tích một cách dễ hiểu để bé ý thức được việc mình làm.

Để trẻ biết trẻ sẽ được gì và mất gì nếu tự hành động theo ý mình

Đừng nghĩ để trẻ lớn đến một giai đoạn nào đấy rồi mới dạy dỗ. Chúng ta cần rèn luyện cho trẻ ngay từ lúc bé để tạo được thói quen tốt cho trẻ. Theo các chuyên gia tâm lý, dạy dỗ đứa trẻ có thể tiến hành ngay khi trẻ sinh với phương pháp phù hợp với tâm lý của trẻ bởi trẻ sẽ say sưa khi thích thú một vấn đề gì đó.

Sự quan tâm của cha mẹ luôn là chìa khóa giải quyết mọi vấn đề ở trẻ (Ảnh minh họa).

Cha mẹ nên đưa ra một số điều kiện như: "Nếu con không chịu ăn thì con sẽ phải đợi đến bữa sau", "Khi con khóc quá lâu, bố mẹ sẽ không còn quan tâm đến con nữa", "Bố mẹ sẽ cố gắng dành nhiều thời gian chơi với con nhưng khi bố mẹ bận con phải tự chơi một mình dù muốn hay không", "Trong nhà con được phép chơi những đồ con muốn nhưng cái gì mẹ đã nói không được động vào thì tuyệt đối không là không", "Con được yêu cầu nhưng không được ra lệnh hay đòi hỏi", "Bố mẹ sẽ cho con những thứ con cần nhưng không phải tất cả những gì con muốn"…..

Quan tâm bất ngờ ngay khi trẻ phạm lỗi

Chị Mai kể một lần bé Min cố lấy quả bóng mắc kẹt trên giá sách, do không với tới nên bé đã làm đổ lọ hoa bên dưới. Thay vì hối hận hay sợ hãi do gây ra lỗi lầm thì bé tỏ ra tức giận vì không thể lấy được quả bóng. Chị không quát mắng hay khiển trách mà ôm con vào lòng dịu dàng xoa đầu, giúp con lấy quả bóng và giải thích cho con hiểu về hành động của con.

Đứa trẻ cũng như người lớn vậy. Sự tức giận của bạn khi con nghịch ngợm chẳng khác gì sự tức giận của bọn trẻ khi chúng không có được cái chúng cần. Trong trường hợp này, chắc hẳn ít ai cũng đủ bình tĩnh để làm thế nhưng đòn roi không thể làm một đứa trẻ ngoan hơn.