Sau những ngày đầu thực hiện phương án đổi giờ học, giờ làm trên địa bàn 10 quận nội thành và hai huyện Từ Liêm, Thanh Trì, Sở Giao thông Vận tải Hà Nội nhận định: “Các điểm nóng giao thông đã giảm ùn tắc đáng kể, mật độ giao thông trong giờ cao điểm cũng đã giảm…”. Phương án đổi giờ giờ học, giờ làm tại Hà Nội chỉ là một trong tổng thể nhiều giải pháp nhằm làm giảm tình trạng ùn tắc giao thông hiện nay của thủ đô. Hà Nội cũng đang triển khai đồng loạt nhiều giải pháp khác như: Hạn chế phương tiện cá nhân, tách làn phương tiện, tổ chức giao thông, đầu tư hạ tầng…

Cái gì cũng có hai mặt, và để đạt thành công cần sự đồng thuận của cả xã hội.

Bắt đầu giảm ùn tắc cục bộ

Sau những tín hiệu đáng mừng về giao thông qua phương án đổi giờ học, giờ làm, chiều ngày 2/2, Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội gửi Bộ GTVT báo cáo nhanh về đánh giá ngày đầu tiên thực hiện phương án đổi giờ học, giờ làm. Theo đó, qua hai ngày thực hiện phương án đổi giờ trên địa bàn 10 quận nội thành và 2 huyện Từ Liêm, Thanh Trì, ông Nguyễn Quốc Hùng, Giám đốc Sở GTVT Hà Nội nhận xét: “Tình hình giao thông trên các tuyến đường của Hà Nội được cải thiện rõ rệt, trên một số tuyến đường thường xuyên xảy ra ùn tắc vẫn còn đông lưu lượng phương tiện nhưng không tắc nghẽn, mật độ giao thông trong giờ cao điểm đã giảm đáng kể”.

Đường Xuân Thủy giờ cao điểm - mật độ xe đã giảm

Tình hình giao thông đi lại trên các tuyến đường của thành phố được cải thiện, trên một số tuyến đường thường xuyên xảy ra ùn tắc, như: đường Trường Chinh, Chùa Bộc, Tây Sơn, Phạm Ngọc Thạch, Đại La, Trương Định, Nguyễn Trãi, Nguyễn Lương Bằng, Xuân Thủy – Cầu Giấy… lưu lượng phương tiện giao thông vẫn đông nhưng không tắc nghẽn. Theo ông Hùng, trên một số tuyến đường trọng điểm, hệ thống chiếu sáng chưa điều chỉnh cho phù hợp với thời gian sinh hoạt của một số đối tượng thuộc diện thay đổi giờ như học sinh, sinh viên, cũng như điều kiện thời tiết mùa đông tại miền Bắc. Điều này gây ảnh hưởng tới khả năng điều khiển giao thông trong khoảng thời gian buổi sáng từ 5h – 6h và buổi chiều từ 18h – 19h. Ông Hùng đề nghị công ty chiếu sáng điều chỉnh giờ đóng, mở hệ thống chiếu sáng trên toàn bộ hệ thống tuyến đường của thành phố, cho phù hợp với nội dung quyết định thay đổi giờ làm, giờ học trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Trong những ngày đầu thực hiện phương án đổi giờ học trên địa bàn Hà Nội, tại các nút giao thông, tuyến đường luôn được coi là điểm nóng của giao thông, như: đường Vành đai 3 – Khuất Duy Tiến, Khâm Thiên, La Thành, Mai Dịch, Trường Chinh, Nguyễn Thái Học, Kim Mã, Tây Sơn, Thái Hà… đã thông thoáng hơn. Tất cả các tuyến đường luôn được xem là điểm nóng giao thông này mặc dù vẫn rất đông phương tiện tham gia giao thông nhưng không xảy ra ùn tắc kéo dài. Mặc dù một số điểm giao thông, trong giờ cao điểm tan ca của nhóm 1 và nhóm 3 trong phương án đổi giờ làm, gồm: sinh viên, học viên các trường ĐH – CĐ – trung học – dạy nghề và học sinh THPT, Trung tâm thương mại, dịch vụ kết thúc vào 19h  vẫn còn tình trạng ùn tắc nhưng những ùn tắc này không kéo dài.

Còn theo Phó giám đốc Sở GTVT, Nguyễn Xuân Tân sau những ngày đầu thực hiện phương án đổi giờ học, giờ làm thì trong 3 giờ cao điểm buổi sáng, tình hình giao thông Hà Nội đã khá thông thoáng, không có tình trạng ách tắc cục bộ xảy ra. Vì phương án đổi giờ đã khiến giờ cao điểm của giao thông Hà Nội được nới rộng ra. Trước đây, giờ cao điểm là 6h30 thì hiện nay từ 6h đến 9h, chiều từ 16h đến 20h. Hầu hết các cung đường không xảy ra tình trạng ùn tắc kéo dài. Rõ ràng, giải pháp đổi giờ làm đã phát huy tác dụng và đem lại hiệu quả khá thiết thực.

Theo ông Tân, nếu như lưu lượng người tham gia giao thông có tăng thêm một chút nữa cũng không đáng ngại. Phương án đổi giờ đã được bàn bạc kỹ lưỡng đã trình Hội đồng Nhân dân thành phố và được báo cáo Thủ tướng. Vì vậy không có chuyện các trường thực hiện hay không thực hiện mà đây là quy định buộc các trường phải chung tay cùng thành phố gỡ rối cho giao thông Thủ đô. Trong trường hợp các trường cố tình không điều chỉnh giờ học theo quy định sẽ bị xử lý nghiêm.

Sẽ xử lý nghiêm khắc

Chung tay thực hiện phương án đổi giờ học, giờ làm, Phòng Cảnh sát giao thông Hà Nội đã chủ động xác định lại múi giờ cao điểm trong ngày để bố trí các chiến sĩ làm nhiệm vụ điều tiết giao thông. Phòng CSGT bố trí 151 cán bộ, chiến sĩ chốt trực tại 73 nút giao thông thường xuyên xảy ra ùn tắc. Đồng thời, kết hợp với 84 cán bộ chiến sĩ làm nhiệm vụ tuần tra, xử lý vi phạm trên 16 tuyến đường. Bắt đầu từ ngày 1/2, lực lượng CSGT Công an Hà Nội xuất quân làm nhiệm vụ theo kế hoạch, phân bổ tại tất cả 10 quận nội thành là Ba Đình, Đống Đa, Cầu Giấy, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Tây Hồ, Thanh Xuân, Hà Đông, Hoàng Mai và 2 huyện Từ Liêm, Thanh Trì từ 6h – 9h, buổi chiều từ 16h30 đến 19h30, nhằm duy trì trật tự ATGT khi hành áp dụng lịch làm việc và học tập theo khung hình mới.

Đánh giá về tình hình giao thông khi phương án đổi giờ đi vào thực tiễn, Đại tá Nguyễn Duy Ngọc – Trưởng phòng Cảnh sát giao thông – Công an Hà Nội cho biết: “Theo khung giờ mới, trước 7h, lượng học sinh THPT lưu thông trên đường tăng mạnh so với ngày bình thường. Tuy nhiên, do lượng người tham gia giao thông không nhiều nên chưa phản ánh được thực trạng giao thông trong ngày đầu tiên đổi giờ học và giờ làm việc”.

Theo đó, sau kỳ nghỉ tết, sinh viên nhiều trường đại học vẫn chưa đến trường. Số lượng người lao động ngoại tỉnh vẫn chưa lên Hà Nội. Chung tay vào cuộc chiến chống ùn tắc, nhằm đảm bảo trật tự, an toàn giao thông trong những ngày đầu năm, lực lượng công an giao thông Hà Nội tiếp tục tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm về trật tự an toàn giao thông như đỗ, dừng xe sai quy định, đi quá tốc độ, đi sai làn đường, không chấp hành đội mũ bảo hiểm, đặc biệt tập trung xử lý các đối tượng sử dụng rượu bia quá nồng độ cho phép và các đối tượng chống người thi hành công vụ, kinh doanh, buôn bán trên vỉa hè…

Một trong nhiều phương án

Trả lời trên báo chí, Bộ trưởng Bộ GTVT, Đinh La Thăng đã từng khẳng định: “Chúng ta cần xác định đây chỉ là một trong tổng thể các giải pháp để giảm ùn tắc. Nếu thay đổi giờ làm để giảm ùn tắc thì người ta đã thực hiện từ lâu rồi chứ không phải bây giờ mới thay đổi. Đây chỉ là một trong những giải pháp tổng thể để giải quyết vấn đề ùn tắc giao thông chứ không phải là biện pháp duy nhất”.

Giải pháp tổng thể của nó là phải quy hoạch và làm lại. Trước người ta quy hoạch thành phố có 25 vạn dân, bây giờ lên đến 7 triệu dân thì phải quy hoạch lại. Vì vậy, chủ trương của Chính phủ mới đưa bệnh viện, trường học ra ngoài, đầu tư cơ sở hạ tầng, phải làm xe điện ngầm, phải làm đường sắt trên cao, tổ chức phân làn, phân luồng giao thông… chứ đâu phải một thứ thay đổi giờ học, giờ làm – Bộ trưởng Thăng nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, phải nhìn nhận rằng ùn tắc giao thông có nguyên nhân chủ yếu không phải do sự yếu kém của hệ thống điều hành giao thông. Thực tế quan sát cho thấy, ý thức người tham gia giao thông trên đường cũng là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến ùn tắc giao thông. Tại các nút giao thông, người điều khiển phương tiện giao thông không tuân thủ tín hiệu điều khiển, thậm chí những người ý thức kém còn không quan tâm đến tín hiệu giao thông. Khi đèn vàng bật lên, người đang ở vị trí đèn đỏ vội điều khiển phương tiện vượt đèn, người đang ở vị trí đèn xanh vẫn cố đi, dẫn đến kết quả ùn tắc ở giữa nút giao thông.

Với những bất cập hiện nay của hệ thống hạ tầng cơ sở và luật lệ giao thông không bắt kịp với sự phát triển ồ ạt của các phương tiện giao thông cá nhân, cộng với ý thức kém của người tham gia lưu thông thì dù lực lượng điều khiển giao thông có mặt tại hiện trường cũng không thể giải quyết được vấn đề. Chúng ta mỗi người dân nên có ý thức khi đi đường. Nên biết nhường đường cho những người đang được ở vị trí ưu tiên hơn là cố gắng cắt đầu xe người khác để rồi vừa tai nạn giao thông lại gây tắc nghẽn.

Cần sự đồng thuận của cả xã hội

Phương án đổi giờ đã có những tín hiệu đáng mừng về nạn ùn tắc giao thông. Nhưng, nếu chỉ nhìn vào những điểm nghẽn, nút thắt do đang sửa chữa, xây cầu vượt hay cổng một số trường học đúng giờ tan ca, mọi người sẽ thấy vẫn ùn tắc giao thông cục bộ. Nhiều người dân vẫn hoài nghi về hiệu quả của phương án và cho rằng: Do sau tết, nhiều người ngoại tỉnh, học sinh sinh viên chưa trở lại Hà Nội…

Nhưng đánh giá một cách khách quan của các cơ quan chức năng cho thấy: phương án đổi giờ thực thi, đường phố thông thoáng hơn, nếu có ùn tắc cũng chỉ là cục bộ và được giải phóng rất nhanh. Điều này thể hiện sự quyết tâm của các ngành giao thông và lực lượng các khối cơ quan liên quan. Bên cạnh những nỗ lực của ngành giao thông, có một bộ phận nhỏ người dân vẫn không chấp hành những quy định. Với họ, đây là cơ hội để kiếm tiền, điển hình là các quán hàng rong bung ra nhiều hơn vì nắm bắt được nhu cầu của học sinh chưa quen với việc ăn uống khi đổi giờ. Chính điều này đã tạo ùn tắc giao thông cục bộ khi tan trường.

Đã đến lúc, mọi người, mọi ngành cùng “vào cuộc” với ngành giao thông để giải quyết triệt để vấn nạn ùn tắc. Cả xã hội đồng thuận, bất kỳ người tham gia giao thông nào cũng đều có ý thức và văn hóa giao thông thì chắc chắn giao thông Thủ đô sẽ tốt hơn.