Xuyên qua những con đường mòn ẩn hiện trong rừng trúc, vượt qua vách núi cheo leo, những ngôi chùa, am, tháp... gần 700 năm tuổi và dấu tích còn lại của nó hiện ra trong mây mù bạt ngàn của rừng núi Tây Yên Tử.
Xuất phát từ xã Bình Khê, chúng tôi mải miết bước trên những con dốc trơn như mỡ và rợn ngợp bóng trúc. Tuy mệt mỏi nhưng ai cũng động viên nhau gắng sức, bởi chuyến đi này chúng tôi còn mang theo một số đồ dùng cần thiết để biếu nhà chùa.
Điểm đến đầu tiên là am Ngọa Vân.Ngôi chùa này đã được lịch sử ghi nhận là nơi vị tổ thứ nhất của thiền phái Trúc Lâm, Điều Ngự Giác Hoàng Trần Nhân Tông (1258 - 1308) chọn làm nơi tu thiền trong những năm cuối đời, đồng thời viên tịch tại đó. Trong am còn có Phật hoàng tháp, tương truyềnlà nơi chứa xá lị của ngài.
Hoa đào, hoa mận bung nở trên những bậc đá dẫn lên am. Sương mai còn đọng lại trên cánh hoa, long lanh như những hạt ngọc.
Từ Ngọa Vân am đi về phía Đông là chùa Hồ Thiên, nơi từng tồn tại một quần thể chùa tháp lớn, khi Phật hoàng thường tới đây đăng đàn thuyết pháp. Con đường dẫn sang chùa Hồ Thiên đi qua một thung lũng nhỏ tràn đầy mây. Đó là bãi Đá Chồng, một bãi đá tự nhiên với hàng trăm tảng đá lớn nhỏ, có tảng to gần chục người ôm.
Bãi Đá Chồng nhìn từ đỉnh đối diện. Chúng tôi dừng chân bên quán của vợ chồng ông lão chăn bò, nghe kể về những câu chuyện kỳ lạ.
Mây tỏa như khói, khiến khung cảnh càng thêm hùng vĩ.
Qua một đêm nằm nghe tiếng mưa gõ trên mái đá, tôi ngỡ ngàng khi chứng kiến cảnh vật ở Hồ Thiên. Phải chăng đó là những câu thơ:
Ngủ dậy ngỏ song mây
Xuân về vẫn chưa hay
Phất phơ đôi bướm trắng
Phấp phới cánh hoa bay
(Trần Nhân Tông)
Tôi đứng nhìn ra biển mây mù quanh năm, thấy mây ùa đến rồi lại bay đi, quẩn mãi quanh chân, mà mường tượng về một cõi thiền vô định. Tôi tự hỏi cái tên Hồ Thiên, phải chăng là “biển trời”, nơi chỉ thấy mênh mang mây và gió?
Phật tử và khách nghỉ chân cùng lên chùa dự giờ sám hối. Áo tràng xám phất phơ trên những bậc đá và ẩn hiện trong mây mù, nửa như thực, nửa như mơ.
Tham gia làm lễ, tọa thiền và trò chuyện cùng sư thầy đã giúp tôi hiểu thêm rất nhiều điều về Đạo và về Đời. Đó thực sự là những trải nghiệm quý báu và để lại trong tôi rất nhiều điều suy ngẫm.