Cuộc sống trở lại thường nhật sau kỳ nghỉ tết Nguyên đán dài ngày, khi các chậu đào, quất đã tàn, người dân bỏ ra đường, là lúc những người thợ vườn đi thu gom lại những cây đào, quất đã cho thuê hay mua lại các gốc cây có thế đẹp đem về trồng lại chuẩn bị cho mùa xuân năm sau.
Thu gom đào quất sau Tết
Những cây đào "lỡ hẹn" dịp Tết - Ảnh Thu Bình
Với những người trồng đào ở Nhật Tân, Xuân La, Thường Tín, La Phù, La Cả…, sau Tết là cơ hội vàng để họ đi thu gom lại các cây… đã bán. Ngoài những cây đào dáng thế cổ thụ mà chủ vườn thường cho thuê và sẽ đòi lại gốc sau Tết, thì tất tật các gốc đào non, các gốc đào mua đứt bán đoạn, nhà vườn đều cắt cử nhân lực tỏa vào thành phố để thu gom. Nhiều chủ vườn còn vận động họ hàng, con em trong gia đình tỏa vào các ngả phố, len lỏi từng ngõ ngách để “lùng” những gốc đào đẹp. Bởi mua gốc đào, quất chơi hết Tết thường rẻ, vừa đỡ tốn tiền, đầu tư thời gian, công sức chăm sóc là năm sau vẫn có gốc đào to, bán với giá cao.
Cắt tỉa lại những cành héo - Ảnh Thu Bình
Một số hộ làm vườn cho hay: những cây đào “thu gom” về được trồng lại, việc chăm sóc, cắt tỉa không tốn nhiều công sức như các cây giống mới ươm, vì các cây đều có dáng, thế sẵn. Tuy nhiên, việc chăm sóc những gốc đào, quất bị khô héo cả tháng trời không đơn giản. Số tiền bỏ ra để mua lại gốc đào, quất tuy không lớn, song độ rủi ro lại cao, bởi sự sống sót của mỗi gốc đào khi mang về vườn còn phụ thuộc nhiều yếu tố. Mỗi gốc đào, quất khi được đem về, có nhiều cây trong tình trạng tàn, héo úa, còi cọc, cây thì bị gãy cành, gãy tán…, việc phục hồi càng khó khăn hơn. Cây đào vốn “quen” được thợ vườn phun thuốc, chăm bón kỹ lưỡng. Tuy nhiên Tết đến, nhiều người dân mua về chơi Tết thường không biết chăm sóc. Chỉ qua một, hai tuần, cây héo úa, còi cọc. Nhiều gia đình không biết cách giữ cây, đổ nước nóng vào gốc, không tưới cho cây khiến cây bị tổn hại, rất khó phục hồi...”.
Để có được một gốc đào, quất to, đẹp mất rất nhiều thời gian. Từ lúc ươm trồng cây giống đến lúc có thể bán rất tốn công sức và tiền bạc, cộng thêm thời tiết thay đổi, khắc nghiệt, cây có thể chết, chột, còi cọc. Không chỉ vậy, các phương pháp sang, chiết cành hoặc nuôi gốc đào to cỡ cổ tay mất đến 2 - 3 năm, gốc to hơn mất 5 - 7 năm. Nếu đi thu mua lại gốc đào, vừa tiết kiệm tiền, vừa tiết kiệm công sức, thời gian cho chủ vườn. Do vậy, những năm gần đây, nhiều người, nhiều nhà đi gom đào, quất Tết ngày một tấp nập hơn.
Theo anh Huy, một người dân trồng đào tại làng đào Nhật Tân, Phú Thượng, Tây Hồ, Hà Nội, cho biết, mọi năm cứ đến thời điểm ra giêng hầu như các chủ vườn đào đã chuẩn bị dọn vườn nhưng năm nay vườn nhà anh vẫn còn vài chục gốc không bán được mà đa số là gốc lớn. Do đào rớt giá, khó bán nên đành cưa ra để bán theo cành với giá rẻ để người dân chơi rằm tháng giêng, với giá khoảng dưới 100 nghìn đồng/ 1 cành. Anh cho biết thêm, gia đình anh làm nghề trồng đào quất Tết đã nhiều năm, những gốc đào rất to, thế rất đẹp, vậy mà năm nay không bán được và cũng chẳng cho thuê được, trên 100 cây đào của gia đình năm nay chỉ bán và cho thuê được khoảng một nửa.
Anh Huy bên vườn đào của gia đình - Ảnh Thu Bình
Chăm sóc cây chờ một mùa xuân mới
Theo quan sát của phóng viên có mặt tại vườn đào Nhật Tân, Hà Hội, không khí lao động, chăm sóc cây tại đây đang đang rất nhộn nhịp, khẩn trương, các thợ vườn chăm chút cho từng gốc đào, gốc quất, các xe đất được nối nhau chạy dài vào các vườn đào, quất. Một số người nông dân trồng đào đang lúi húi xúc đất đổ vào gốc, tưới nước cho cây. Một số thợ khéo tay khác thì cắt lá, cành héo, tạo dáng thế cho cây.
Một chậu đào cho thuê đã trở về vườn sau Tết - Ảnh Thu Bình
Để một gốc đào, quất đã héo sau cả nửa tháng trời bị bứng khỏi đất đâm chồi nảy lộc, và có thể bán được tiền triệu vào Tết năm sau không phải dễ. Đấy là cả một công đoạn chăm sóc cẩn thận, tỉ mỉ của các thợ vườn.
Chăm sóc đào, quất sau Tết
Với những người làm vườn, Tết xong là thời điểm bận rộn nhất trong năm, bởi họ vừa phải đi thu gom lại gốc đào, vườn phải thuê người chăm sóc, tạo dáng cho cây. Các thợ vườn chia sẻ kinh nghiệm chăm sóc cây: cây quất “ gom” về, đều phải qua “xử lý” trước khi đem trồng xuống đất: Trước hết làm sạch, tỉa lá, tiếp nước cho cây, sau đó mới hạ đất, phải thường xuyên tưới, bón phân khoáng. Việc tạo thế, tạo tán, cắt tỉa phải dùng dao, kéo chuyên dùng, tiến hành vào những ngày nắng ráo. Còn đối với gốc đào, việc “hồi sức” gốc bằng cách để trong bóng râm, tưới nước cho cây, sau vài ngày mới hạ trồng trên đất mới. Mất 2-3 tuần mới đến công đoạn cắt tỉa, hãm cành, tạo thế… Ngoài ra, việc tạo thế phải tiến hành liên tục 5-7 ngày/lần, kết hợp uốn, buộc các cành non vào nhau hoặc cố định khung nhôm, tre tạo hình. Làm nghề cũng lắm gian nan, vì chỉ cần một cây bị sâu bệnh thì cả vườn cây bị nhiễm là chuyện thường.
Anh Huy ở Phú Thượng, Tây Hồ, Hà Nội, cho biết gia đình anh có mấy chục cây đào thế gốc to được ươm trồng lâu năm, tán đẹp, ngay từ mùng 5, mùng 10 tháng 12 âm lịch đã có rất nhiều người, công ty đến đặt hàng thuê; ngoài 20 tháng 12 âm lịch là được đánh về chuẩn bị cho Tết. Sau rằm tháng giêng, anh phải thuê người đi thu gom lại các gốc đào lâu năm cho thuê và thuê người chăm sóc lại các gốc đã được thu gom lại tại vườn. Nhân công thuê chăm sóc cây sau Tết theo anh chi tốn chả triệu đồng, chưa kể việc chăm sóc cho những tháng sau. Để có một gốc đào đẹp, một cây quất tươi tốt tán đẹp, lộc nhiều phải tốn rất nhiều công sức và tiền của.