Môn khoa học nghiên cứu về nụ hôn trong tiếng Anh được gọi là philematology (philos trong tiếng Hy Lạp cổ có nghĩa là tình yêu trần tục). Theo ước tính khi hôn nhau, hai người trao đổi 9 mg nước; 0,7 mg protein; 0,18 mg các hợp chất hữu cơ; 0,71 mg chất béo và 0,45 mg muối NaCl (natri clorua) cùng với 10 triệu đến 1 tỷ con vi khuẩn.

Một nụ hôn thông thường chỉ sử dụng đúng 2 loại cơ, và chỉ đốt từ 2-3 calo, trong khi đó một nụ hôn nồng cháy cần tới 34 loại cơ mặt cùng với 112 cơ kháng trọng lực (các cơ dùng để giữ tư thế đứng thẳng chống lại trọng lực) và đốt khoảng 26 calo mỗi phút.

Giả thuyết đầu tiên về nụ hôn xuất phát từ thói quen nhai thức ăn cho trẻ của các bà mẹ từ thời nguyên thủy. Tuy nhiên, trong quá trình tiến hóa nụ hôn bắt đầu được sử dụng để truyền tải thông tin liên quan đến sự tương thích sinh học của cá thể nam giới qua các tín hiệu hóa học (pheromone) cũng như đẩy mạnh sự gắn bó thân thiết và thể hiện tình yêu, với mục tiêu cuối cùng là duy trì nòi giống.

Một nghiên cứu cho biết, khi phụ nữ được cho ngửi mùi áo của nhiều người đàn ông khác nhau và chọn ra mùi họ thích nhất, thì sự lựa chọn không được đưa ra ngẫu nhiên mà dựa vào yếu tố: Phức hợp tương thích mô chính (Major Histocompatibility Complex, MHC) của người đàn ông đó – tức các gien liên quan đến hệ miễn dịch – có khác với của người phụ nữ đang chọn hay không. Điều then chốt ở đây là MHC khác nhau có nghĩa là ít bị chồng chéo về các yếu tố miễn dịch, nhờ thế sẽ tạo ra được những hậu duệ khỏe mạnh hơn.

Trong khi nam giới khá dễ dãi về chuyện hôn, thì phụ nữ lại rất khó tính. Đó là bởi cùng một mức độ tiến hóa, phụ nữ tìm kiếm người để cùng nuôi dạy con cái, và nụ hôn có thể là một cách vô thức nhưng chính xác để họ đánh giá sự tương thích miễn dịch của một người đàn ông trước khi đầu tư thời gian và công sức vào anh ta.

Với nam giới, họ có thể sẵn sàng làm tình với một phụ nữ mà không cần hôn hoặc hôn kém. Nhưng hầu hết mọi phụ nữ sẽ không bao giờ chịu lên giường nếu không hôn trước.

Nam giới có xu hướng “khơi mào” nụ hôn kiểu Pháp và nghiên cứu cho thấy lý do là vì nước bọt chứa testosterone (kích thích tố sinh dục nam) và làm tăng cảm hứng của bạn tình. Ngoài ra, nam giới cũng có thể cảm nhận được mức độ estrogen của một phụ nữ - dấu hiệu thể hiện khả năng sinh sản của cô ta.

Nhà nhân chủng học Helen Fisher, đến từ Đại học Rutgers, cho biết: “Nhìn chung nam giới thích những nụ hôn cẩu thả với miệng mở rộng hơn. Điều này cho thấy họ vô thức cố gắng truyền testosterone để kích thích cảm hứng ở phụ nữ”.

Mức độ các loại hormone cũng thay đổi sau khi hôn. Đặc biệt là cortisol (gây ra stress) giảm đáng kể ở cả nam và nữ sau khi hôn, và hai người càng ở bên nhau lâu thì loại hormone gây stress này càng giảm xuống thấp.

Điều thú vị là mức độ oxytocin ở nam giới thì tăng trong khi ở nữ giới lại giảm. Một giả thuyết được đưa ra là phụ nữ cần nhiều hơn là một nụ hôn để kích thích sự gần gũi. Hôn làm tăng testosterone tức làm tăng cảm hứng tình dục, và cũng làm tăng dopamine (kích thích cảm xúc yêu đương) cùng với oxytocin (ở nam giới).

Những lợi ích khác của nụ hôn còn gồm có: làm tăng một chút huyết áp và nhịp tim, giúp cải thiện sức khỏe tim mạch; làm tăng lượng nước bọt được tiết ra trong quá trình hôn, giúp ngăn chặn sâu răng; và những người đàn ông hôn vợ mình vào buổi sáng sẽ sống lâu hơn trung bình 5 năm và cũng kiếm được nhiều tiền hơn.