Theo thông tin từ Công ty Luật TNHH Youme, Khoản 1 Điều 2 Luật BHXH số 41/2024 (Luật BHXH 2024) đã quy định rõ về đối tượng tham gia BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện. Đáng chú ý, trong danh sách người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, luật đã bổ sung "Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ". Điều này khẳng định, từ ngày 1/7/2025, các chủ hộ kinh doanh đáp ứng điều kiện trên sẽ phải thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH bắt buộc.

Từ ngày 1/7/2025, các chủ hộ kinh doanh đáp ứng điều kiện này sẽ phải thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH bắt buộc
(Ảnh minh hoạ)

Về căn cứ đóng BHXH, Điểm d Khoản 1 Điều 31 Luật BHXH 2024 nêu rõ, đối với chủ hộ kinh doanh (thuộc nhóm đối tượng quy định tại Điểm g Khoản 1 Điều 2), họ được quyền lựa chọn mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc. Tuy nhiên, mức lựa chọn này phải đảm bảo nằm trong một khung nhất định: thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất không quá 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng.

Tỷ lệ đóng BHXH bắt buộc hàng tháng đối với chủ hộ kinh doanh được quy định tại Điều 32 và Điểm a, b Khoản 4 Điều 33 Luật BHXH 2024. Cụ thể, chủ hộ kinh doanh sẽ đóng 3% vào quỹ ốm đau và thai sản, và 22% vào quỹ hưu trí và tử tuất. Như vậy, tổng tỷ lệ đóng hàng tháng sẽ là 25% trên mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH mà chủ hộ đã lựa chọn.

Một yếu tố quan trọng để xác định mức đóng là "mức tham chiếu". Khoản 13 Điều 141 Luật BHXH 2024 quy định rằng, khi mức lương cơ sở chưa bị bãi bỏ, mức tham chiếu sẽ được áp dụng bằng chính mức lương cơ sở. Trong trường hợp mức lương cơ sở bị bãi bỏ, mức tham chiếu sẽ không thấp hơn mức lương cơ sở tại thời điểm đó. Hiện nay, theo quy định tại Điều 3 Nghị định 73/2024/NĐ-CP, mức lương cơ sở đang được áp dụng là 2.340.000 đồng/tháng. Do đó, mức tham chiếu để tính BHXH cho chủ hộ kinh doanh từ 1/7/2025, nếu không có sự thay đổi về lương cơ sở, sẽ là 2.340.000 đồng.

(Ảnh minh hoạ)

Từ các quy định trên, mức đóng BHXH bắt buộc thấp nhất hàng tháng mà một chủ hộ kinh doanh phải thực hiện là 25% của mức tham chiếu (2.340.000 đồng), tương đương 585.000 đồng. Chủ hộ kinh doanh có thể lựa chọn đóng ở mức cao hơn, tùy thuộc vào khả năng tài chính và mong muốn hưởng các chế độ BHXH sau này, nhưng không vượt quá 20 lần mức tham chiếu.

Luật cũng tạo điều kiện linh hoạt cho chủ hộ kinh doanh trong việc lựa chọn phương thức đóng. Họ có thể đóng hàng tháng, hoặc gộp lại đóng 3 tháng một lần, hay 6 tháng một lần, tùy theo nhu cầu và điều kiện cụ thể của hoạt động kinh doanh. Việc đưa chủ hộ kinh doanh vào đối tượng tham gia BHXH bắt buộc được kỳ vọng sẽ góp phần đảm bảo tốt hơn quyền lợi an sinh xã hội cho nhóm đối tượng này.