Theo Bộ Tài chính, xăng dầu tiêu dùng trong nước hiện nay chủ yếu phải nhập khẩu, giá trong nước phụ thuộc vào sự biến động của giá thị trường thế giới.
Chính các cây xăng cũng "trở tay không kịp" với thông báo tăng mạnh giá xăng, dầu lúc 16h (Ảnh: H.Kỹ)
Nếu so sánh giá xăng dầu thế giới bình quân tháng 2/2012 với giá xăng dầu thế giới bình quân làm căn cứ điều chỉnh giá xăng dầu trong nước ngày 10/10/2011, mức tăng sẽ là: xăng (6,97%); dầu diezel (9,68%); dầu hỏa (8,56%); ma zút (12,79%); dầu thô WTI (21,73%). Đáng chú ý là những ngày cuối tháng 2/2012 và đầu tháng 3/2012 giá đã tăng mạnh và tăng lên mức cao nhất trong 9 tháng gần đây.
Giá xăng dầu thế giới vận động theo xu hướng tăng đã làm giá cơ sở tăng cao. Theo lý giải từ Bộ Tài chính, để giữ bình ổn giá trong nước, Chính phủ đã xử lý bằng nhiều biện pháp như sử dụng Quỹ bình ổn giá, giảm thuế nhập khẩu. Đến nay giá xăng dầu thế giới vẫn tiếp tục tăng, tạo ra chênh lệch giữa giá cơ sở cao hơn giá bán trong nước hiện hành, “nếu không điều chỉnh giá bán xăng dầu, kinh doanh xăng dầu sẽ gặp nhiều khó khăn, đồng thời tạo chênh lệch giữa giá xăng dầu trong nước với các nước lân cận (Trung Quốc, Lào, Campuchia) khoảng từ 4.313 đồng/lít đến 8.387 đồng/lít tuỳ theo từng mặt hàng và từng nước khiến tình trạng buôn lậu xăng dầu ở khu vực các tỉnh phía Nam diễn ra rất phức tạp”.
Để giải quyết tình hình trên, trong khi các giải pháp tài chính khác không còn: thuế suất thuế nhập khẩu một số mặt hàng xăng, dầu đã ở mức 0%, một số mặt hàng còn lại thuế suất thấp (3%) và Quỹ Bình ổn giá đã sử dụng hết. Theo đó, liên Bộ Tài chính - Công Thương đã tính toán và thống nhất cho phép các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối được điều chỉnh giá xăng tăng 2.100 đồng/lít; các loạt dầu tăng từ 600 đồng đến 2.000 đồng/lít (kg) kể từ 16h hôm nay, 7/3.
Bộ Tài chính còn cho biết: Nếu tính đủ thuế theo barem thuế thì giá bán xăng dầu trong nước phải điều chỉnh tăng khoảng từ 4.200đ/lít đến 6.500đ/lít tuỳ theo từng chủng loại xăng dầu. Mức điều chỉnh trên đây mới chỉ bằng từ 12,56% đến 40,95% mức đáng ra phải điều chỉnh theo quy định tại Nghị định 84/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu.
Bên cạnh đó, tổng số tiền giảm thu ngân sách Nhà nước do thuế suất thuế nhập khẩu thấp hơn so với barem quy định để giữ bình ổn giá xăng dầu trong năm 2011 ước khoảng 20.000 tỷ đồng; trong 2 tháng đầu năm 2012 ước khoảng 3.900 tỷ đồng.