Vụ “cướp có giấy biên nhận”, điều tra viên bị tố “gợi ý chạy án”

Sau hai ngày xét xử, HĐXX sơ thẩm TAND TP Điện Biên Phủ (tỉnh Điện Biên) đã bác bỏ quan điểm của VKS truy tố bị cáo Vũ Thế Tài (SN 1972) về tội “Cướp tài sản” và tuyên phạt bị cáo này 15 tháng tù về tội “Cưỡng đoạt tài sản”.

Không đủ cơ sở kết tội “Cướp tài sản”

Tuy chỉ còn 4 tháng nữa là thời gian tạm giam đã bằng mức án trên nhưng rất có thể, bị cáo Tài sẽ không chấp nhận bản án này mà sẽ kháng cáo kêu oan. Ngoài ra thì vợ bị cáo này cũng khẳng định, “nội dung tố cáo Điều tra viên (ĐTV) gợi ý “chạy án” 300 triệu như lời khai trước Tòa là đúng sự thật”

Vụ án xảy ra vào ngày 28/2/1014, khi Tài đã đánh, dọa hai người thợ sắt là anh Lê Công Tứ và Nguyễn Văn Tạo (trú tại huyện Nho Quan, Ninh Bình) vì cho rằng hai người này đã lấy trộm máy bơm của gia đình mình. Trước sự có mặt của nhiều người, trong đó có 3 cán bộ công an thì anh Tứ, anh Tạo vẫn viết giấy thừa nhận mình là thủ phạm lấy máy bơm và xin được thỏa thuận dân sự với Tài. Do không có tiền trả nên anh Tứ và Tạo đã được Tài yêu cầu để lại chiếc xe máy làm tin. Hôm sau, vợ chồng Tứ mang 1,7 triệu đồng đến nhà Tài để đền máy bơm và lấy xe máy về.

Bị hại trả lời trước tòa, “ngồi kèm” ngay cạnh là một ĐTV (mặc thường phục) đã trực tiếp tiến hành điều tra vụ án.

Cáo buộc Tài về tội “Cướp tài sản”, cả CQĐT lẫn VKSND TP Điện Biên Phủ đều cho rằng Tài đã dùng vũ lực tấn công ngay tức khắc, dùng 2 thanh sắt đe dọa anh Tứ, anh Tạo để chiếm đoạt tiền. Tuy nhiên, quan điểm truy tố trên đã bị HĐXX sơ thẩm đã bác bỏ với lý do:
Có rất nhiều người chứng kiến vụ việc và 3 cán bộ công an đến nhà Tài giải quyết vụ việc nhưng anh Tứ, anh Tạo vẫn viết giấy nhận lấy máy bơm và xin thỏa thuận dân sự, giải quyết tình cảm với Tài (trong đó có cả Giấy “kính gửi công an phường Tân Thanh”) đồng ý để lại xe, hôm sau đến trả tiền thì lấy xe.

Như vậy, cho đến lúc trả tiền cho Tài vào sáng hôm sau thì anh Tứ, anh Tạo không hề rơi vào tình trạng không thể chống cự vì hai anh này hoàn toàn có thể nhờ người khác can thiệp hoặc yêu cầu công an giải quyết.

Hơn nữa, mục đích Tài đánh anh Tứ, anh Tạo chỉ là buộc hai anh này phải thừa nhận đã lấy trộm máy bơm chứ không nhằm mục đích chiếm đoạt tiền. Chỉ đến khi có người đến lắp máy bơm mới thì bị cáo mới buộc anh Tứ và anh Tạo trả 1,7 triệu đồng tiền lắp máy bơm. HĐXX nhận định, xét về cả hành vi và ý thức của Tài thì chưa đủ cấu thành tội “Cướp tài sản”.
Tuy nhiên, HĐXX cũng cho rằng, sau khi bị Tài ép phải nhận đã lấy trộm máy bơm thì anh Tứ và anh Tạo đã sợ ảnh hưởng đến gia đình và công việc làm ăn nên đã chấp nhận trả tiền cho Tài để lấy lại xe. Chính vì vậy, Tài bị tuyên phạt về tội “Cưỡng đoạt tài sản”, mức án 15 tháng tù.
Điều tra viên bị tố gợi ý chạy án 300 triệu đồng”

Có thể thấy, việc bị hại tự tay viết giấy xin “giải quyết tình cảm” dưới sự chứng kiến của 3 cán bộ công an phường Tân Thanh là một chi tiết để khẳng định rõ, bị hại không lâm vào “tình trạng không thể chống cự”. Tuy nhiên, tờ giấy viết tay này đã suýt bị “ỉm” đi vì ĐTV đã không đưa vào hồ sơ vụ án.

KSV Lưu Ngọc Thắng, người được phân công kiểm sát điều tra vụ án thay thế KSV Lê Thanh Hải từ ngày 15/8/2014.

Chỉ đến khi có yêu cầu của Tòa thì chứng cứ quan trọng này mới được bổ sung khi sắp mở phiên tòa. Mục đích của việc bỏ tài liệu ra ngoài hồ sơ này là gì và ai sẽ phải chịu trách nhiệm về sai phạm nghiêm trọng này, cần phải làm rõ?

Nhưng có lẽ đây không phải sai phạm duy nhất của các ĐTV trong vụ án này. Ngay tại phiên tòa thì chị Vũ Thị Hoài (vợ bị cáo Tài) cho hay, ĐTV Lò Văn Thảnh đã cho chồng chị ký khống vào một tờ giấy trắng. Chị còn Hoài cho biết, “anh Thảnh đã từng gọi điện cho tôi hẹn cho vào trại tạm giam gặp chồng. Khi dẫn chồng tôi ra gặp vợ, anh Thảnh nói, “sáng anh Hải nói thế nào thì bây giờ nói lại cho vợ”. Chồng tôi nói, lo 300 triệu để anh được giảm án còn 2 năm nhưng tôi không đồng ý”.
Xác nhận lời khai này của vợ, bị cáo Tài khai “sáng hôm đó, tôi được gọi ra để gặp ĐTV Thảnh và một người nữa được anh Thảnh giới thiệu là Kiểm sát viên (KSV) Lê Thanh Hải, Viện phó. Sau đó, anh Hải nói với tôi, việc không khởi tố Diệp (cháu Tài- PV) và chị Đạm (nhân viên Kế toán-PV) là 100 triệu đồng. Không khởi tố hành vi gây rối ở Công an phường là 100 triệu đồng. Giảm án trong vụ cướp tài sản là 100 triệu đồng. Chiều sẽ cho gặp vợ để vợ chồng trao đổi”. Đến chiều, khi gặp vợ thì bị cáo đã nói lại nội dung gợi ý chạy án này của anh Hải”.
Trước lời khai này, LS Nguyễn Đình Khỏe (VPLS Tràng Thi- Hà Nội) phát biểu, đề nghị HĐXX khởi tố vụ án để làm rõ hành vi đòi hối lộ và làm môi giới của một số cá nhân trong quá trình điều tra vụ án. Tuy nhiên, tại phần tuyên án thì HĐXX cho rằng, không đủ căn cứ khỏi tố vụ án môi giới hối lộ theo lời khai của chị Hoài.
Trao đổi với phóng viên sau phiên tòa, chị Hoài cho hay, “tôi khẳng định nội dung tố cáo của mình là đúng sự thật và tiếp tục đề nghị cơ quan chức năng làm rõ sai phạm của những ĐTV, KSV liên quan.”

Hành vi của Tài có cấu thành Tội cưỡng đoạt tài sản

Bình luận về phán quyết của Tòa cấp sơ thẩm, LS Nguyễn Đình Khỏe cho hay: Việc kết án Tài về tội “Cưỡng đoạt tài sản” là chưa đủ cơ sở bởi hồ sơ vụ án không có chứng cứ nào thể hiện việc Tài có lời lẽ đe dọa, uy hiếp rằng sẽ rêu rao, phát tán tờ giấy “nhận lấy trộm máy bơm” của anh Tứ, anh Tạo, làm ảnh hưởng đến danh dự, uy tín của hai anh này. Sau khi anh Tứ, anh Tạo viết giấy thì Tài còn bảo hai anh này “mai đến làm tiếp rồi sẽ trừ tiền máy bơm vào tiền công” thì không thể bảo Tài có hành vi uy hiếp về tinh thần hoặc đe dọa sẽ dùng vũ lực để chiếm đoạt tiền của hai anh này được.

: LS Đỗ Đình Khỏe phát biểu quan điểm bào chữa

Còn LS Bùi Như Đỗ nhận định, lời khai của vợ chồng anh Tứ đều thể hiện lý do họ đưa cho Tài 1,7 triệu là để “chuộc xe về” và “nhà chỉ có 1 chiếc xe máy dùng để đi lại” hoặc “gia đình khó khăn”…chứ không hề có lý do nào kiểu “sợ Tài làm ảnh hưởng đến danh dự” cả.