Trung Quốc cố tình diễn giải sai công thư năm 1958
Tại cuộc họp báo, ông Trần Duy Hải - phó chủ nhiệm Ủy ban Biên giới quốc gia (Bộ Ngoại giao) - đã trình bày những tư liệu lịch sử cho thấy Trung Quốc không có chủ quyền đối với Hoàng Sa. Cụ thể, ít nhất từ thế kỷ 17, các triều đại nhà Nguyễn đã tổ chức hoạt động khai thác sản vật, tổ chức đo đạc hải trình và bảo đảm an toàn cho các tàu thuyền của quốc gia khác qua lại tại khu vực quần đảo Hoàng Sa. Sau khi Pháp ký hiệp định bảo hộ năm 1874 và 1884 với triều đình phong kiến Việt Nam, Pháp đã thay mặt Việt Nam thực thi chủ quyền với Hoàng Sa như xây dựng và vận hành đèn biển, trạm khí tượng, cấp giấy khai sinh cho công dân Việt Nam sinh ra tại Hoàng Sa...
Ông Hải nhắc lại việc Trung Quốc đã hai lần xâm chiếm trái phép Hoàng Sa vào năm 1956 và 1974. Trong cả hai lần này, Trung Quốc đều sử dụng vũ lực, đây là hành động vi phạm các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế nên không thể tạo chủ quyền cho Trung Quốc với quần đảo Hoàng Sa.
Yêu cầu Trung Quốc chấm dứt xây dựng trái phép tại Trường Sa
Pv: Trung Quốc hiện đang tiến hành bồi đắp, mở rộng và xây dựng một số công trình kiên cố xung quanh một số đảo, đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Đề nghị cho biết phản ứng của Việt Nam trước những hoạt động này của Trung Quốc?
- Ông Lê Hải Bình (người phát ngôn Bộ Ngoại giao): Việt Nam có đầy đủ pháp lý và bằng chứng lịch sử để khẳng định chủ quyền của mình đối với quần đảo Trường Sa. Cơ quan chức năng Việt Nam cho biết thời gian qua tại khu vực quần đảo Trường Sa, phía Trung Quốc đã tiến hành một số hoạt động mở rộng xây dựng công trình trái phép xung quanh khu vực Gạc Ma, cũng như một số điểm đảo khác ở khu vực Trường Sa đã bị Trung Quốc sử dụng vũ lực chiếm đóng trái phép từ tháng 3-1988.
Việt Nam kiên quyết phản đối hành động phi pháp nói trên của Trung Quốc, yêu cầu Trung Quốc nghiêm túc tôn trọng chủ quyền của Việt Nam, tôn trọng Tuyên bố ứng xử của các bên ở biển Đông, yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay hành động xây dựng mở rộng trái phép tại khu vực quần đảo Trường Sa cũng như các hành động đơn phương khác làm thay đổi hiện trạng của khu vực quần đảo Trường Sa và các khu vực khác trên biển Đông, rút ngay các tàu, thiết bị của Trung Quốc khỏi khu vực này, không để tái diễn hành động tương tự trong tương lai vì nó đe dọa hòa bình, ổn định khu vực cũng như tại biển Đông.
Ông Hải cũng khẳng định Trung Quốc cố tình diễn giải sai công thư của cố thủ tướng Phạm Văn Đồng năm 1958 không thể thay đổi được thực tế là công thư chỉ thể hiện sự ủng hộ của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa với việc Trung Quốc mở rộng vành đai an ninh biển từ 3 lên 12 hải lý. Ông Hải nêu ra thừa nhận của Đặng Tiểu Bình vào tháng 9-1975, khi đó là phó chủ tịch Đảng, phó thủ tướng, rằng giữa hai nước có ý kiến khác nhau về chủ quyền đối với hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa, sau này hai nước sẽ bàn bạc giải quyết. Nội dung phát biểu này của Đặng Tiểu Bình đã được chính bị vong lục của Bộ Ngoại giao Trung Quốc ghi nhận ngày 12-5-1988.
“Việt Nam không hề sử dụng lực lượng người nhái"
Trước việc Trung Quốc công bố rằng các tàu Việt Nam đã đâm húc 1.547 lần vào tàu của Trung Quốc tính đến 12g ngày 13-6, ông Ngô Ngọc Thu - phó tư lệnh, tham mưu trưởng Cảnh sát biển - đã bác bỏ với các chứng cứ chắc chắn, rõ ràng. Trên thực tế, các tàu của Trung Quốc đã làm hư hỏng 23 tàu kiểm ngư, năm tàu cảnh sát biển và bảy tàu cá của Việt Nam. Tính từ ngày 3-5 đến nay, phía Việt Nam có 15 kiểm ngư viên và hai ngư dân bị thương. Những thước phim được giới thiệu tại cuộc họp báo cũng thể hiện rõ sự hung hãn, cố tình gây hấn của các tàu Trung Quốc đối với tàu Việt Nam, khẳng định được sự thật là cho đến nay Việt Nam không hề sử dụng vũ lực.
Về việc Trung Quốc cáo buộc Việt Nam sử dụng người nhái, thả nhiều lưới đánh cá và chướng ngại vật tại khu vực hiện trường, gây ảnh hưởng người và tàu của Trung Quốc, ông Ngô Ngọc Thu khẳng định: “Việt Nam không hề sử dụng lực lượng người nhái. Về một số lưới đánh cá, nguyên nhân đây là vùng đánh cá truyền thống của Việt Nam. Khi bị Trung Quốc ngăn cản, đâm va, tàu cá Việt Nam buộc phải bỏ lưới để tránh sự truy cản của tàu Trung Quốc, tàu Trung Quốc đã thu lưới của ngư dân Việt Nam. Những vật trôi nổi như thùng phuy, mảnh gỗ mà Trung Quốc vớt được chính là các mảnh vỡ của tàu Việt Nam do tàu Trung Quốc đâm va gây nên... Phía Trung Quốc coi đây là vật chứng là hoàn toàn sai sự thật”.
Ông Thu cũng bác bỏ khả năng Việt Nam có từ 4-6 tàu chiến hằng ngày đi qua khu vực này như tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc mà chứng thực quan trọng nhất chính là các phóng viên Việt Nam và quốc tế - những người có mặt trên thực địa trong những ngày qua.
Với lệnh cấm đánh bắt cá mà Trung Quốc áp đặt đơn phương ở biển Đông từ tháng 5-2014, ông Hà Lê - phó cục trưởng Cục Kiểm ngư (Bộ NN&PTNT) - cho biết từ ngày 16-5, Trung Quốc đã huy động khoảng 50 tàu cá vỏ sắt ra khu vực hạ đặt giàn khoan để cùng các tàu quân sự khác của nước này uy hiếp, phá hoại tài sản của các tàu cá Việt Nam cũng như đối xử thô bạo với ngư dân Việt Nam. Cũng theo ông Hà Lê, từ khi hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 đến nay, Trung Quốc đã hàng trăm lần uy hiếp tàu cá Việt Nam, trong đó có 17 tàu bị phía Trung Quốc gây thiệt hại, làm bị thương hàng chục ngư dân.
Ông Hà Lê cũng bác bỏ vu cáo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 13-6, trong đó cho rằng trong sự kiện ngày 26-5, tàu cá Việt Nam đã nhiều lần đâm va vào tàu cá Trung Quốc và “tự bị lật”, rằng tàu Trung Quốc định vào cứu nhưng “30 tàu Việt Nam đã nhanh chóng vây quanh tàu cá này, phía Trung Quốc không có cách nào vào cứu được”. Ông khẳng định tàu Trung Quốc mang số hiệu 11209 đã chủ động bám đuổi, đâm, đẩy tàu cá ĐNa-90152 TS của Việt Nam đến khi lật úp. Ngoài ra, các tàu cá của Trung Quốc còn có hành động ngăn cản các tàu Việt Nam tham gia cứu hộ, cứu nạn.
Các công ty dầu khí quốc tế ủng hộ lập trường của Việt Nam
Có mặt trong thành phần chủ trì cuộc họp báo, ông Nguyễn Quốc Thập - phó tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PetroVietnam) - cho biết tính đến nay tập đoàn đã ký hơn 100 hợp đồng khai thác, trong đó 61 hợp đồng dầu khí hiện vẫn đang có hiệu lực, tất cả các hoạt động nói trên đều nằm trong phạm vi thềm lục địa và đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Việt Nam và hoàn toàn tuân thủ Công ước quốc tế về Luật biển 1982.
Ông Thập cho biết liên tục từ năm 2007 đến nay, PetroVietnam đã triển khai nhiều dự án do công ty của Na Uy và Singapore thực hiện, ngoài ra còn có các khảo sát năm 2007, 2010, 2012 và gần nhất là năm nay 2014 ở khu vực Hoàng Sa và lân cận. “Tập đoàn đang triển khai bình thường mọi hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, trong đó có Hoàng Sa và các vùng lân cận. Thời gian tới, tập đoàn sẽ cùng các công ty dầu khí quốc tế tiếp tục hoạt động bình thường trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý và thềm lục địa của mình như đã từng làm liên tục từ hơn 40 năm trước đến nay” - ông Thập nói.
Ông Thập cho biết PetroVietnam đã gặp gỡ, làm việc với tất cả các công ty dầu khí đang hoạt động trong vùng mà Trung Quốc gọi là tranh chấp, trong đó có các hãng lớn như Exxon Mobil, Gazprom... Ông nói: “Tại các cuộc trao đổi, chúng tôi nhận được tín hiệu tốt. Đó là tất cả đại diện của các công ty đều thông báo cho chúng tôi rằng từ tổng hành dinh của họ có tín hiệu chia sẻ, ủng hộ lập trường, tuyên bố của PetroVietnam cũng như của Chính phủ Việt Nam. Họ khẳng định hoạt động dầu khí của PetroVietnam và của họ là hoàn toàn hợp pháp. Vì vậy họ khẳng định sẽ tiếp tục thực hiện các cam kết đã ghi trong hợp đồng dầu khí ký giữa PetroVietnam với từng công ty. Chúng tôi hiện đang có kế hoạch cùng các công ty này triển khai hoạt động dầu khí hiệu quả, tích cực nhất”.
Trung Quốc phải rút khỏi các bãi đã chiếm đóng ở Trường Sa
Pv: Gần đây Trung Quốc nói rằng Việt Nam nói Trung Quốc dùng vũ lực chiếm Hoàng Sa năm 1974 là sai, vì quân đội Trung Quốc đã xua đuổi lính Việt Nam cộng hòa để tự vệ theo luật pháp quốc tế. Bình luận của Ủy ban Biên giới quốc gia về việc này là như thế nào?
- Ông Trần Duy Hải (phó chủ nhiệm Ủy ban Biên giới quốc gia): Trước hết xin khẳng định các phát biểu của Trung Quốc là xuyên tạc, bóp méo sự thật lịch sử. Sau khi rút khỏi Việt Nam, Pháp đã bàn giao quản lý quần đảo cho chính quyền Việt Nam cộng hòa và chính quyền Việt Nam cộng hòa đã thực thi quản lý và đồn trú trên quần đảo. Trung Quốc đã lợi dụng chiến tranh, tấn công lực lượng Việt Nam cộng hòa đồn trú trên quần đảo Hoàng Sa. Đấy là sự thật lịch sử. Trên mạng Trung Quốc cũng đưa nhiều hình ảnh Trung Quốc tấn công lực lượng Việt Nam cộng hòa. Việc sử dụng vũ lực xâm chiếm quần đảo Hoàng Sa không thể tạo ra chủ quyền cho Trung Quốc.
Pv: Ngày 13/6, Bộ Ngoại giao Trung Quốc yêu cầu Việt Nam rút khỏi 29 đảo, đảo đá ở Trường Sa. Xin bình luận về điều này?
- Ông Trần Duy Hải: Các bạn đã thấy rõ đề nghị của Trung Quốc rất vô lý, chúng tôi bác bỏ đề nghị phi lý đó. Các bạn đã biết Việt Nam có đầy đủ chứng cứ pháp lý và lịch sử khẳng định chủ quyền với Trường Sa, và trên thực tế Việt Nam đã quản lý và khai thác hòa bình liên tục trên quần đảo Trường Sa. Chính Trung Quốc là người đã dùng vũ lực để xâm chiếm một số bãi trên quần đảo Trường Sa và do vậy, chính Trung Quốc phải rút khỏi các bãi họ đã chiếm đóng bất hợp pháp từ năm 1988 của Việt Nam.
Ủy viên Quốc vụ viện Dương Khiết Trì sẽ thăm Việt Nam
Tại phần hỏi đáp của cuộc họp báo, phía Việt Nam cho biết Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Dương Khiết Trì sẽ thăm Việt Nam và chuyến thăm này “sẽ là một kênh để thảo luận, tìm ra giải pháp giải quyết căng thẳng” trên biển Đông hiện nay.
Pv: Ông Dương Khiết Trì, ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc, sẽ có mặt ở Việt Nam tham dự cuộc họp Ban chỉ đạo hợp tác Việt Nam - Trung Quốc. Phía Việt Nam có nghĩ cuộc gặp này sẽ làm giảm căng thẳng ở biển Đông?
- Ông Lê Hải Bình (người phát ngôn Bộ Ngoại giao): Theo chúng tôi biết, Ủy viên Quốc vụ viện Dương Khiết Trì sẽ thăm Việt Nam. Đây là cuộc gặp của hai chủ tịch ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương Việt Nam - Trung Quốc. Trong các chủ đề thảo luận, tôi tin vấn đề Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 trái phép trong vùng thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam chắc chắn sẽ được bàn đến.
Như chúng tôi nhiều lần khẳng định, từ trước đến nay và tại họp báo này, Việt Nam luôn hết sức kiên trì trao đổi, tìm mọi kênh thông tin trao đổi, đối thoại với Trung Quốc để giải quyết hòa bình vấn đề căng thẳng ở biển Đông. Vì vậy, cuộc gặp hai chủ tịch ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương chắc chắn là một kênh, một sự kiện hai bên có thể thảo luận vấn đề tìm giải pháp cho vấn đề căng thẳng ở biển Đông.
>> BẤM ĐÂY ĐỂ XEM TOÀN BỘ DIỄN BIẾN TÌNH HÌNH CĂNG THẲNG TRÊN BIỂN ĐÔNG