Trong khi đang nỗ lực thực hiện các giải pháp nhằm khắc phục tình trạng ùn tắc giao thông thì mới đây cùng với việc chi số kinh phí tới trên 1.230 tỷ đồng để đặt hàng 49 tuyến xe buýt trong năm 2012 của Tổng công ty Vận tải Hà Nội, thành phố Hà Nội đã giao cho Sở Giao thông Vận tải chủ trì phối hợp cùng liên ngành trình UBND TP phê duyệt phương án điều chỉnh giá vé xe buýt, để áp dụng thực hiện trong năm 2012 và lộ trình điều chỉnh giá vé đến năm 2015.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Sản lượng vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt của Tổng Công ty Vận tải Hà Nội đạt trong những năm qua được đánh giá là "bước nhảy ngoạn mục" so với 10 năm về trước. Theo báo cáo của Tổng Công ty Vận tải, trong năm 2011, Tổng Công ty đã vận chuyển được trên 410 triệu lượt hành khách bằng xe buýt, chiếm 92% sản lượng của toàn mạng. Như vậy, xe buýt đã giảm cho giao thông thành phố 410 triệu lượt phương tiện giao thông cá nhân, trong đó học sinh, sinh viên, những đối tượng chưa có thu nhập chiếm một tỷ lệ lớn. Nếu theo tiêu chí của vận tải mà người dân lựa chọn là "nhanh, rẻ, thuận lợi và phục vụ tận tình, chu đáo" thì ưu điểm lớn nhất của xe buýt là "rẻ".

Mới đây, tại cuộc họp sơ kết 5 ngày triển khai thực hiện đổi giờ học, giờ làm nhằm giảm ùn tắc giao thông do Sở Giao thông Vận tải Hà Nội tổ chức, đã có ý kiến từ phía đại diện ngành Công an cho rằng, trong khi giải pháp đổi giờ học, giờ làm ảnh hưởng lớn đến ngành giáo dục mà đối tượng chịu ảnh hưởng trực tiếp là học sinh, sinh viên, nên chăng, Hà Nội có thể giảm giá vé xe buýt hơn nữa cho đối tượng này, đồng thời phát động phong trào đi xe buýt trong đội ngũ học sinh, sinh viên. Điều này có thể sẽ mang lại hiệu quả bất ngờ khi học sinh, sinh viên là đối tượng dễ bị thu hút, lôi cuốn vào các phong trào và hành trình trên những chuyến xe buýt là những kỷ niệm đẹp về quãng thời gian còn ngồi trên ghế nhà trường đối với họ.

Để thu hút người dân đi xe buýt, giảm phương tiện giao thông cá nhân cho nội đô, trong khi các loại phương tiện vận tải hành khách khác phải cạnh tranh khốc liệt thì xe buýt được thành phố trợ giá với kinh phí lớn và tạo mọi điều kiện thuận lợi để hoạt động. Năm 2011, UBND TP Hà Nội đã trợ giá cho xe buýt 1.084 tỉ đồng và đến năm 2012 đã tăng lên là 1.230 tỷ đồng. Theo Tổng Công ty Vận tải, số tiền trợ giá tăng thêm trong năm 2012 là do có phát triển thêm tuyến xe buýt mới. Bên cạnh đó, lương công nhân lái xe, giá nhiêu liệu cũng tăng nên phải điều chỉnh trượt giá. Hiện Hà Nội có 82 tuyến xe buýt, trong đó có 49 tuyến theo đặt hàng của thành phố, 5 tuyến phục vụ cán bộ công chức, 16 tuyến xã hội hóa. Tổng số tuyến được trợ giá là 65 tuyến.

Mặc dù thừa nhận giá vé xe buýt như hiện nay so với mặt bằng giá vận tải chung là rẻ và chấp nhận được, nhưng nhiều ý kiến cho rằng giá đó là phù hợp với điều kiện được trợ giá nhưng chất lượng phục vụ còn thấp. Ngay cơ quan quản lý Nhà nước trên lĩnh vực giao thông vận tải là Sở Giao thông Vận tải Hà Nội cũng thừa nhận hoạt động của xe buýt còn nhiều bất cập cần chấn chỉnh, chưa thể đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân.

Năm 2012 là năm đầu tiên Sở Giao thông Vận tải thực hiện đề án phát triển vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt giai đoạn 2012-2015, tầm nhìn 2020 với mục tiêu nâng cao chất lượng vận tải công cộng, tăng thu hút người đi xe buýt, giảm phương tiện cá nhân, góp phần hạn chế ùn tắc ở thành phố. Với đối tượng hướng tới là người dân, thì việc điều chỉnh giá vé xe buýt cần phải được các ngành chức năng đứng trên lợi ích của người dân để đưa ra một mức giá hợp lý. Nên chăng trước khi tăng giá vé, thì xe buýt cần điều chỉnh nâng cao chất lượng phục vụ đảm bảo lợi ích và an toàn cho người dân.