Lê Hồng Duân (37 tuổi, nguyên thiếu tá CSGT) và Nguyễn Thanh Hải (27 tuổi, nguyên trung úy CSGT) nguyên là cán bộ Trạm CSGT quốc lộ 1A, Phòng CSGT tỉnh Thanh Hóa.
Tại phiên tòa này, hai người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là Hồ Tấn Phương (chủ xe) và Nguyễn Xuân Tình (lái xe ) vắng mặt không có lý do. Kiểm sát viên giữ quyền công tố tại phiên tòa, ông Lê Ngọc Tuấn, đánh giá việc vắng mặt của những người này không ảnh hưởng đến việc xét xử vụ án nên đề nghị hội đồng xét xử tiếp tục làm việc.
Kết thúc phần kiểm tra căn cước đối với các bị cáo, kiểm sát viên công bố cáo trạng của Viện KSND tối cao. Cáo trạng cáo buộc những người này đã có hành vi đòi hối lộ của lái xe trên tuyến quốc lộ 1A, đoạn đi qua địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Do đó, các bị can bị truy tố tại điểm đ, khoản 2, điều 279 BLHS với khung hình phạt 7-15 năm tù giam.
Cáo trạng nêu rõ sau khi báo Tuổi Trẻ TP.HCM đăng loạt bài “Nhức nhối nạn mãi lộ, ghê hơn cướp cạn” của tác giả Hoàng Khương, trong đó phản ánh việc đòi và nhận hối lộ của 2 tổ tuần tra kiểm soát giao thông thuộc Phòng CSGT, Công an tỉnh Thanh Hóa làm nhiệm vụ trên tuyến QL1A vào tối 31/7/2011, cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã làm việc với báo Tuổi Trẻ để thu thập tài liệu và nhận đơn tố giác của các lái xe.
Quá trình điều tra xác định ngày 31/7/2011, tổ tuần tra kiểm soát do thiếu tá Lê Hồng Duân làm tổ trưởng, các tổ viên gồm trung úy Nguyễn Thanh Hải, đại úy Lê Việt Hùng, trung tá Lê Hữu Sơn được giao nhiệm vụ tuần lưu giải quyết ách tắc và cảnh báo tai nạn giao thông, không lập chốt tại một điểm để kiểm tra, thời gian tuần tra từ 15g-23g trên tuyến QL1A đoạn từ huyện Quảng Xương đến huyện Tĩnh Gia.
7h30, bị cáo Lê Hồng Duân được lực lượng an ninh áp giải tới tòa
Vào khoảng 19h45, tổ trưởng Lê Hồng Duân chỉ đạo lái xe quay về nhà ông Nguyễn Văn Đôi (49 tuổi, trú tại Tĩnh Gia, Thanh Hóa) ở xã Tùng Lâm, huyện Tĩnh Gia ăn cơm và lập điểm kiểm tra, phân công Nguyễn Thanh Hải chặn xe hướng Nam - Bắc và hai cán bộ còn lại chặn xe hướng Bắc - Nam.
Khi lái xe Nguyễn Xuân Tình chạy hướng Nghệ An - Hà Nội đến địa điểm trên thì bị Lê Hồng Duân ra hiệu lệnh dừng xe kiểm tra. Cáo trạng nêu rõ “lúc này trên xe có nhà báo Nguyễn Văn Khương (tức Hoàng Khương) là phóng viên báo Tuổi Trẻ ngồi ghế phụ đi cùng để tác nghiệp, anh Hồ Tấn Phương là chủ xe ngồi ghế sau”.
Khi thấy hiệu lệnh dừng xe, lái xe Nguyễn Xuân Tình dừng xe, cầm toàn bộ giấy tờ xe và hàng, bên trong kẹp 1 tờ 200.000 đồng đến đưa cho Lê Hồng Duân. Khi cầm giấy tờ, Duân hỏi anh Tình xe chở gì thì anh Tình trả lời chở gỗ mít. Duân yêu cầu lái xe đánh xe lên vị trí trên xe cảnh sát và nhờ Nguyễn Văn Đôi kiểm tra xem xe chở gỗ gì, rồi đưa toàn bộ giấy tờ cho Nguyễn Thanh Hải xử lý.
Khi Đôi kiểm tra xong nói cho Hải biết xe chở gỗ gụ nên Hải không đồng ý nhận 200.000 đồng mà đòi lái xe phải chi 5 triệu đồng và báo cáo với tổ trưởng. Khi thấy Hải đòi nhiều tiền, anh Tình đã gọi anh Hồ Tấn Phương, chủ xe, đến trình bày. Anh Phương xin bồi dưỡng 1 triệu đồng nhưng Hải không đồng ý và nói nếu không chấp nhận sẽ đưa xe về chi cục kiểm lâm để làm một vụ điển hình. Do sợ bị giữ xe lại nên anh Phương chấp nhận chi 5 triệu đồng.
Đông đảo thân nhân các bị cáo và người dân đến theo dõi vụ án tại tòa án nhân dân tỉnh Thanh Hóa
Tuy nhiên do không đủ tiền nên anh Tình, anh Phương xin đặt lại giấy tờ xe, giấy phép lái xe cho Hải để hôm sau quay lại đưa tiền. Hải không đồng ý mà yêu cầu chủ xe, lái xe đặt giấy tờ vay tiền. Sau đó Nguyễn Văn Đôi nghe, biết chuyện đã cho vay 5 triệu đồng, lấy lãi 500.000 đồng/ngày và làm giấy vay nợ, cầm giấy tờ xe. Khoản 5 triệu đồng này Đôi đưa thẳng cho Lê Hồng Duân và nói “không biết lái xe làm việc với Hải thế nào, Hải bảo đưa 5 triệu cho anh”. Khoản tiền này, trên đường về trạm, Duân chia đều mỗi người 800.000 đồng. Còn lại 2,1 triệu đồng Duân khấu trừ số tiền đã chi cho tổ ăn uống trong tuần.
Viện KSND tối cao xác định vào tối 31/7/2011, mặc dù không có trong kế hoạch tuần tra kiểm soát giao thông đường bộ về việc lập một điểm trên QL1A song Lê Hồng Duân đã cho tổ tuần tra kiểm soát lập điểm kiểm soát, tiến hành dừng, kiểm tra xe, không ghi sổ kế hoạch và nhật ký tuần tra kiểm soát, khi phát hiện xe chở gỗ có dấu hiệu vi phạm về vận chuyển hàng hóa đã không lập biên bản xử lý hoặc chuyển cơ quan có thẩm quyền xử lý là vi phạm pháp luật.
Quá trình dừng, kiểm tra xe của lái xe Nguyễn Xuân Tình, Lê Hồng Duân và Nguyễn Thanh Hải đã có hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn, sách nhiễu để đòi và nhận hối lộ của chủ xe và lái xe 5 triệu đồng thông qua sự giúp sức của Nguyễn Văn Đôi. Hành vi của các bị can này cấu thành tội “nhận hối lộ”.
Cáo trạng của Viện KSND tối cao cũng nêu rõ hành vi của anh Tình và chủ xe Hồ Tấn Phương đủ yếu tố cấu thành tội “đưa hối lộ” nhưng cả hai đã chủ động tố cáo sự việc, tích cực phối hợp với cơ quan điều tra làm rõ vụ việc nên không coi là tội, phù hợp với quy định của pháp luật.