Trong số báo trước chúng tôi đã ghi nhận nghi vấn, liệu bác sĩ Nguyễn Mạnh Tường có dùng hóa chất đặt biệt gì đó để tiêu hủy, phi tang xác nạn nhân Huyền, giống như loại “thuốc chưa tiêu” những người “phu” đào mộ vẫn dùng để phân hủy thi thể khi cải táng. Trong lúc các cơ quan chức năng vẫn “đáy bể mò kim”, người nhà nạn nhân vẫn vô vọng trong việc tìm thấy thi thể, thì nghi vấn đó không phải không có cơ sở. Bởi trên thực tế, “thuốc chưa tiêu” được bày bán dù kín đáo những vẫn có thể mua ở các nhà tang lễ, nghĩa trang trên địa bàn thủ đô Hà Nội.
Thuốc bí ẩn nhưng mua không khó!
Theo chỉ dẫn của những người phu đào mộ, PV dạo một vòng qua một số nhà tang lễtrên địa bàn Hà Nội. Không quá khó để tìm mua loại thuốc đặc biệt có tên “thuốc chưa tiêu”. Không dám bày bán công khai vì thuốc “không tên, thành phần thuốc lại độc hại, dễbị thanh tra sờ gáy, xử phạt”, như lời nói của một người bán loại thuốc này, nhưng chỉ cần “đánh tiếng” với một số cửa hàng phục vụ tang lễ quanh khu vực nhà xác, dăm phút sau khách sẽcó đúng thứ mình yêu cầu.
Xung quanh nhà tang lễ Phùng Hưng có rất nhiều cửa hàng bán vòng hoa cùng các vật dụng phục vụ cho việc tang ma. PV quyết định vào ngẫu nhiên một cửa hàng. Thời điểm này không phải là “mùa” xây cất mồ mả nhưng khi đặt vấn đề “muốn tìm mua thuốc chưa tiêu, mang về quê cho người nhà bốc mộ”, PV ngạc nhiên khi người chủ cửa hàng không hề e dè mà vẫn mời chào đon đả. Sau khoảng 2' đi vào nhà trong, người chủ cửa hàng mang ra một gói hóa chất. Dù được bọc kín trong túi ni lông, vẫn có thể quan sát thấy gói thuốc gồm những thanh nhỏ màu trắng và nhiều cục bột cũng màu trắng.
Nếu không phải được mô tả trước, người mua có lẽ sẽ khá hoảng hốt khi gói thuốc này quá giống… heroin. Người bán ra giá là 150 ngàn đồng, sau khi nhận đủ tiền, còn chỉ cách pha chế cụ thể: “Nếu cất mộ lên mà thịt chưa tan hết thì cho thuốc cùng nước sôi vào một cái chậu, quấy đều. Sau đó đeo găng tay, che kín mặt, nhặt số xương chưa tiêu xếp vào chậu nước đã hòa thuốc xử lý từng phần, đầu tiên là xương mông, sau đến xương lưng, xương vai, thịt bám trên xương sẽ tan biến hết. Hiệu nghiệm lắm”. Rồi chừng như thấy chưa yên tâm, bà chủ cửa hàng vòng hoa cẩn thận dặn dò thêm “Nếu dùng không hết thuốc thì cho mấy người quản trang hay cho luôn người đi cất mộ thuê cho mình, để họ dùng. Đừng vứt lung tung, trúng vào nguồn nước, sẽ rất độc hại với môi trường đấy”.
Có cả thuốc “Made in Việt Nam”
Người chủ cửa hàng không tiết lộ nơi cung cấp loại thuốc này nhưng khẳng định thuốc có nguồn gốc “made in Việt Nam”. “Số lượng thì muốn mua bao nhiêu cũng có vì sản xuất tại Việt Nam, không phải hàng Trung Quốc như người ta đồn đoán đâu. Tuy thế đầu năm, thuốc này tiêu thụ chậm hơn. Bởi theo phong tục, mọi người kiêng động đến mồ mả, thì cần gì thuốc”, người bán hàng cho biết thêm. Thực ra, những lời dặn dò về cách pha chế của người bán hàng là thừa. Bởi trong gói thuốc đính kèm một tờ giấy, trên đó ghi rõ thành phần thuốc cũng như hướng dẫn tỉ mỉ cách pha chế thế nào, sử dụng ra sao?
Theo người bán vòng hoa ở nhà tang lễ Phùng Hưng, không chỉ ở đây mà nhiều nhà tang lễ lớn hay khu vực nghĩa trang ở Hà Nội đều có bán loại thuốc này. PV tiếp tục lên đường đến nghĩa trang Văn Điển. Không khác gì ở khu vực Phùng Hưng, người bán vòng hoa ở đây cũng rất thoải mái khi nói về loại thuốc đặc biệt này. Theo đó, người chết nếu đem chôn cất ở quê, việc cải táng có thể tự chọn được.
Gia chủ có thể xem ngày giờ, thậm chí để quá vài ba năm, để chắc chắn thi thể người thân đã tiêu hết. Tuy thế, vẫn gặp trường hợp “mộ kết”, thi thể không tiêu, vì thế, những người cải táng vẫn phải dự trữ thuốc này. “Ở nghĩa trang còn eo hẹp hơn bởi theo quy định, chỉ 3 năm là bắt buộc phải bốc mộ. Nhiều thi thể khi đưa lên khỏi quan tài, gần như còn nguyên. Ngày trước, những người làm nghề cải táng, sẽ phải bạo tay dùng dao, khéo léo tách từng bộ phận. Nhưng có cẩn thận, nhẹ nhàng đến đâu, người thân người dưới mộ vẫn xót ruột lắm. Giờ có loại thuốc này thì đỡ rồi, ngâm vào chỉ khoảng chục phút, thịt tan hết, chỉ trơ lại xương. Thuốc này bán đắt hàng vào dịp cuối năm, lúc đó nhu cầu xây cất mộ nhiều”, một người bán hoa ở nghĩa trang Văn Điển cho biết.
Thuốc chưa tiêu
“Thuốc chưa tiêu” là loại hóa chất gì?
Với mục đích tìm hiểu thành phần của loại thuốc “ghê răng” này, PV mang gói thuốc đến gặp PGS.TS Trịnh Lê Hùng, giảng viên khoa Hóa học, Chuyên ngành hóa sinh môi trường, Trường Đại học tự nhiên, Đại học quốc gia Hà Nội. Sau khi nghiên cứu, phân tích, ông Hùng cho biết: “Có thể đây là hóa chất NaHCO3 (Natri hidrocacbonat). Nếu đúng thì không có gì là lạ bởi người ta vẫn thường dùng hóa chất này để làm mềm thịt, nấu bánh bao… Dùng hàm lượng nhỏ để chế biến thực phẩm sẽ không độc hại, tuy nhiên nếu dùng nhiều sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe”.
Lý giải tại sao những người làm nghề bốc mộ phải dùng thuốc này, ông Hùng nhận định: “Thi thể người chết sau khi chôn cất, vài năm sau sẽcó dấu hiệu thối rữa. Quá trình phân hủy bắt đầu từ nội tạng, sau đó đến thịt, mỡ và cuối cùng là xương. Nếu chôn ở vùng đất thịt như miền Bắc, xác sẽ khó phân hủy, nhất là với những người khi còn sống phải uống nhiều thuốc kháng sinh để trị bệnh. Bởi vậy, dùng hóa chất này với hàm lượng lớn, sẽ có tác dụng tẩy rửa thịt khỏi xương một cách nhanh chóng”.
Đặt nghi vấn của những người đào mộ cho rằng bác sĩ Tường dùng “thuốc chưa tiêu” hủy hoại xác nạn nhân, ông Hùng lắc đầu, khẳng định: “Theo tôi rất khó. Đúng là hóa chất này có thể làm tan thịt nhanh chóng nhưng đó là xác chôn lâu dưới lòng đất, đã phân hủy trong suốt thời gian dài. Còn người vừa mới chết, khó mà dùng hóa chất này làm tan ra được. Chỉ ngâm vào axit đậm đặc cùng với kiềm, thịt mới có thể tan ngay lập tức”.
Nghiên cứu về thành phần “thuốc chưa tiêu”, PGS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ sinh học và Công nghệ thực phẩm, Đại học Bách Khoa Hà Nội, cung cấp thêm thông tin. Theo đó, thành phần chủ yếu là hóa chất NaHCO3 (natri hidrocacbonat), Na2CO3 (natri bicacbonat), còn có nhiều tên gọi như Baking Soda hoặc thuốc muối. Các hóa chất này dưới tác dụng của nhiệt độ cao như nước sôi, sẽ giúp quá trình thủy phân protein trong thịt, xương thành axit amin nhanh hơn. Đây là lý do các loại thực phẩm được dùng bột này hầm sẽ rất mềm. Bản thân NaHCO3, Na2CO3 là chất không độc, có trong danh mục chất phụ gia được phép sử dụng trong thực phẩm do Bộ Y tế ban hành.
Vị chuyên gia cho biết thêm “Các hóa chất này có thể dùng để làm sạch bề mặt rau, củ, quả hoặc chống ôi thiu thực phẩm, thậm chí được dùng tẩy rửa bồn cầu, tẩy mùi xác chết, tẩy uế môi trường… Lưu ý, hóa chất dùng trong thực phẩm là loại tinh khiết, còn hóa chất dùng để tẩy rửa bồn cầu, tẩy rửa xác chết… là loại dùng trong công nghiệp”.
Ngoài ra, NaHCO3 còn được dùng để chữa bệnh đau dạ dày do thừa acid trong dịch vị, ợ chua hoặc chậm tiêu. Tuy nhiên, chỉ nên dùng theo chỉ dẫn với một lượng nhất định. “Có thể các công ty sản xuất nhập thuốc này từ Trung Quốc, sau đó ngầm cung cấp cho các cửa hàng với số lượng lớn, để làm thành “thuốc chưa tiêu”. Không quản lý cẩn thận, hiện tượng này rất có thể sẽ mang đến hậu quả không lường trước được”, vị PGS nhận định.
Như vậy, “thuốc chưa tiêu” nếu dùng với mục đích xấu và liều lượng lớn sẽ rất nguy hiểm. Vậy tại sao các cơ quan chức năng không kiểm soát, để loại thuốc này bán tràn lan trên thị trường, có thể dễ dàng mua như PV đã mua được? Cho dù không đủ liều lượng để tiêu hủy, phi tang tội ác, chỉ dùng thuốc trong việc bốc mộ, thì sau đó, khi đổ hóa chất ra môi trường, ai dám khẳng định không ảnh hưởng đến sức khỏe con người.