Có nhiều kiểu rụng tóc. Rụng tóc có sẹo (thường do bệnh lupus, lichen phẳng, xơ cứng bì khu trú). Rụng tóc không có sẹo (rụng tóc kiểu nữ, kiểu nam), rụng tóc pelade; rụng tóc sau một thay đổi sinh lý, bệnh lý quan trọng như rối loạn tuyến giáp, sinh nở, sau mổ, thiếu dinh dưỡng nặng, stress nặng hay do dùng một số thuốc... sợi tóc ở trạng thái đang phát triển đột ngột chuyển sang ngưng phát triển làm tăng rụng tóc telogen.
Một số trường hợp tóc rụng do di truyền hay còn gọi là rụng tóc liên quan androgen làm chu kỳ “rụng - mọc” giảm từ 5 năm xuống 2 năm, tóc rụng nhiều hơn mọc đưa đến “hói”.
Điều trị bệnh rụng tóc không đơn giản vì có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này. Để chọn loại thuốc và phương pháp điều trị thích hợp, cần tìm ra yếu tố gây rụng tóc. Đối với rụng tóc do một số nguyên nhân thông thường, nên tăng lượng dinh dưỡng và thay đổi thói quen có hại đến tóc. Một số nguyên nhân gây bệnh rụng tóc có thể điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật.
Một số thuốc tăng cường chuyển hóa, kích thích mọc tóc:
Minoxidil là loại thuốc uống ban đầu được sử dụng để điều trị tăng huyết áp do làm giãn mạch ngoại vi. Thuốc có tác dụng trên rụng tóc kiểu hói ở cả nam và nữ, thuốc có tác dụng tốt hơn là ở người trẻ, có thời gian rụng tóc dưới 5 năm.
Thuốc thúc đẩy tăng trưởng tóc không hoàn toàn bằng cách giãn mạch máu và mở các kênh kali, cho phép nhiều ôxy, máu và chất dinh dưỡng đến nang tóc.
Với tóc, chỉ dùng ngoài, bôi lên da đầu để chữa bệnh hói đầu (cả nam và nữ) mức độ vừa phải. Mỗi ngày bôi 2 lần (khoảng 1ml) vào da đầu bắt đầu từ trung tâm vùng hói trở ra. Trước khi bôi phải làm da đầu và tóc thật khô. Sau khi bôi phải rửa tay thật kỹ. Không được bôi vào bất cứ chỗ nào trong cơ thể. Không làm dây thuốc vào mắt (gây cảm giác nóng bỏng, kích ứng mắt), nếu dây vào mắt phải rửa ngay với nhiều nước sạch.
Không nên dùng minoxidil kết hợp với các loại thuốc bôi khác có chứa corticoid, retinoid và petrolatum vì sẽ làm tăng tính thẩm thấu thuốc qua da.
Cần điều trị ít nhất 4 tháng liên tục trước khi tóc bắt đầu mọc và tiếp tục điều trị đến 1 năm.
Thuốc dễ gây dị ứng (khoảng 2% người dùng) do trong thuốc có chứa dung môi propylenglycol, etanol hoặc kích ứng tại chỗ như tróc da, ban đỏ, viêm bì, khô da, rát bỏng, ngứa. Một số trường hợp gây chứng rậm lông, rối loạn tình dục, giảm thị lực hay tăng rụng tóc, rụng lông, tuy nhiên tình trạng này có thể phục hồi.
Những người có tiền sử bệnh tim mạch nên thận trọng khi dùng thuốc do có thể bị chóng mặt, tăng nhịp tim và xảy ra những bất thường khác về tim mạch.
Finasteride là loại thuốc uống cho thấy hiệu quả nhanh hơn thuốc bôi. Thuốc ức chế enzym 5 - alpha reductase type II làm cho testosterone không thể chuyển thành dihydrotestosterone (DHT) - một hormon được coi là nguyên nhân chính gây rụng tóc.
Kết quả có thể thấy được sau khi bắt đầu điều trị từ 2 tháng đến một năm. Thuốc không được chỉ định cho phụ nữ mang thai do có thể gây khuyết tật cho thai nhi và không thấy tác dụng trong những nghiên cứu ở phụ nữ quá tuổi sinh đẻ.
Nam giới không dùng finasteride khi có ý định sinh con hoặc hiến máu cho đến khi một tháng sau liều cuối cùng của thuốc do máu của họ có thể chứa hàm lượng cao đủ để gây ra khuyết tật bẩm sinh cho trẻ sơ sinh. Một số nghiên cứu lâm sàng cho thấy, nam giới dùng thuốc có tác dụng phụ liên quan đến tình dục, chẳng hạn như ít mong muốn quan hệ tình dục, khó khăn trong đạt được sự cương cứng hoặc giảm số lượng tinh dịch. Tỉ lệ xuất hiện ở mỗi loại tác dụng phụ này khoảng dưới 2%.
Vòng đời của một sợi tóc.
Dexphanthenol:
Khi vào cơ thể dexphanthenol biến thành acid pantotienic tham gia vào sự chuyển hóa protid, lipid, glucid, tham gia vào quá trình tạo thành biểu mô, tăng cường sự đề kháng của niêm mạc, kích thích sự phát triển và nhiễm sắc của tóc. Thuốc được dùng trong trường hợp: rụng tóc từng vùng hoặc lan tỏa, rối loạn dinh dưỡng móng tay/chân và một số bệnh da khác.
Biotin(còn gọi là vitamin H, vitamin B8)
Biotin là nhân tố tăng trưởng có trong tế bào sống sinh vật với hàm lượng thấp, có vai trò trong chuyển hóa protid, lipid, glucid. Với tóc, biotin làm giảm tiết bã nhờn, kích thích sự phát triển.
Biotin được dùng trong trường hợp: rụng lông, tóc. Viêm da do tiết bã nhờn, các triệu chứng ở da do thiếu vitamin nhóm B.
Trong điều trị rụng tóc, giai đoạn tấn công thường kết hợp bepanthene và biotin tiêm bắp trong 6 tuần. Sau đó dùng liều duy trì trong 2 tháng.
Các kháng androgen
Rụng tóc nữ được cho là do androgen nên trị liệu kháng androgen là thích hợp. Tuy nhiên, thái độ mỗi nước lại khác nhau. Tại Mỹ hiện chưa chấp nhận một kháng androgen nào trong khi châu Âu lại cho dùng một số kháng androgen.
Các kháng androgen gồm spironolacton, cyproteron acetat, flutamid, cimetidine, viên tránh thai.
Thuốc kết hợp với thụ thể androgen và chẹn tác dụng của dihydrotestosteron, một hormon sinh dục nam gây rụng tóc. Thuốc có tác dụng ở phụ nữ, nhưng không dùng cho nam giới.
Dùng cyproteron, spironolacton thấy có tới 80% người dùng tóc mọc lại ổn định. Tuy nhiên, hai chất này gây quái thai, nên không được dùng cho nữ ở tuổi sinh đẻ.
Dùng viên tránh thai uống kết hợp cyproteron acetat ở nữ rụng tóc có cường androgen cho hiệu quả tốt. Với phụ nữ không cường androgen dùng viên thuốc tránh thai uống kết hợp bôi minoxidil 2% cho hiệu quả cao hơn.
Thuốc bổ sung
Bổ sung sắt, acid folic bằng viên probofex; bổ sung lưu huỳnh bằng viên sắt cystin, cystin-B6. Tiện lợi nhất nên dùng các biệt dược chứa vitamin, muối khoáng, vi lượng thường có hầu hết các chất cần cho tóc, dùng đúng liều hướng dẫn sẽ không sợ mất cân đối hay thừa.
Tóc là protein đã bị sừng hóa (tức đã chết) nên không trực tiếp hấp thu chất bổ (như sâm, vitamin E, A) để “khỏe mạnh, óng mượt, khó rụng” như quảng cáo mà chỉ có cách ăn uống hoặc dùng thuốc thì các chất đó theo máu đến nuôi da đầu, nuôi nang tóc làm cho tóc phát triển.
Chế độ ăn
Tóc cấu tạo bằng protein đã bị sừng hóa, thiếu protein tóc chậm phát triển. Thiếu vitamin A, vitamin C sự tổng hợp collagen (để hình thành biểu mô) bị giảm sút, da đầu sẽ không tốt; thiếu sắt, acid folic sẽ gây thiếu máu không nuôi được da đầu; thiếu iod dẫn đến suy tuyến giáp tóc bị khô; thiếu đồng chân tóc dễ bị hỏng; thiếu kẽm nang tóc kém phát triển; thiếu lưu huỳnh làm tăng tiết bã nhờn. Chính vì vậy, cần ăn đủ chất và vi chất dinh dưỡng trên.Ví dụ: ăn trứng có nhiều lưu huỳnh; ăn thịt đỏ, hải sản có nhiều kẽm; ăn phủ tạng động vật có nhiều đồng. Khi khẩu phần ăn thiếu hoặc cơ thể không hấp thu được đủ các chất trên thì phải bổ sung bằng thuốc.