"Tiền tỷ đâu chưa thấy, giờ vợ chồng tôi không dám ra đường vì sợ nguy hiểm đến tính mạng. Lo cho mấy đứa con đang làm ăn, học tập tại TP HCM bị bắt cóc tống tiền nên tôi gọi hết về quê trong hôm nay", ông Nguyễn Mỹ Thức ở xã Đức Chánh, huyện Mộ Đức (Quảng Ngãi) cho biết.
Theo ông Thức, bộ lư cổ này được gia đình mua 8 năm trước và để thờ cúng. Tuy nhiên, suốt nhiều ngày qua, hàng chục người buôn đồ cổ khắp nơi tìm về để hỏi mua bộ lư này vì nó được cho là làm bằng chất liệu đồng đổi màu quý hiếm.
Ông Thức ngỡ ngàng trước việc bộ lư cổ của gia đình được trả giá quá cao.
Chiều 29/11, sau khi nhận liên lạc, một người mang cả máy đến nhà ông Thức để khò thử. "Sau khi kiểm tra, anh ta bảo trong bộ lư có ít kim loại đồng quý và trả giá mỗi kg 200 triệu đồng, tính theo trọng lượng bộ lư thì tương đương gần 2 tỷ. Trong vòng vài giờ chiều hôm ấy, nhiều người khác cũng đến trả giá mua bộ lư thờ của gia đình tôi từ vài tỷ rồi lên 20 tỷ đồng, 40 tỷ đồng", ông Thức kể.
Ngôi nhà của vợ chồng ông nằm sát chợ Văn Bân nên thông tin bộ lư quý được trả giá nhiều tỷ đồng chẳng mấy chốc lan xa khắp tỉnh Quảng Ngãi. Trước khối tài sản trong nhà có giá tiền quá lớn, bà Bùi Thị Tâm (vợ ông Thức) phát hoảng đã khép cửa hạn chế tiếp xúc người lạ; đồng thời gọi nhiều người thân và thúc giục cả hai con trai đang làm ăn ở Sài Gòn khẩn cấp về Quảng Ngãi để bảo vệ cha mẹ.
Vợ chồng ông Thức cũng mua bộ lư đồng mới đặt lên bàn thờ thay chỗ cho bộ lư đồng cổ đã mang cất giấu. "Bộ lư đồng cổ có hình bầu dục, màu xám đen chứ không phải màu vàng như bộ trên bàn thờ. Tôi tận mắt thấy người mua đồ cổ mang bộ lư đó ra trước nhà ông Thức dũa thử thì hiện màu sáng trắng, sau đó trở về lại màu xám đen như cũ. Họ bảo nó là đồng đổi màu rất quý, có giá trị lớn nên trả giá cao", một hàng xóm của ông Thức khẳng định.
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Hồng Cường, Bí thư Đảng ủy xã Đức Chánh cho hay, chính quyền địa phương đã nhận thông tin giới buôn đồ cổ đến trả giá bộ lư thờ của gia đình ông Thức với số tiền từ vài tỷ đồng rồi lên đến hơn 300 tỷ đồng. "Sau khi nhận thông tin, chúng tôi đã chỉ đạo lực lượng công xã tập trung bảo đảm an ninh trật tự, an toàn tính mạng cho gia đình ông Thức trước việc bộ lư được trả giá quá lớn", ông Cường nói.
Trước tình hình này, Công an xã Đức Chánh cũng báo cáo vụ việc lên Công an huyện Mộ Đức để tăng cường lực lượng, sớm ngăn chặn và xử lý tình huống diễn biến phức tạp xảy ra. "Qua xác minh, công an xã Đức Chánh xác định bộ lư đồng của gia đình ông Thức là dạng đồng đen, đồng đổi màu, có nhiều người đến nhà trả giá vài tỷ sau đó vọt lên đến 40 tỷ đồng là có thật. Ngoài ra, còn có một đơn vị kinh doanh vàng bạc đá quý ở TP HCM đề nghị ông Thức qua điện thoại sẽ mua giá 300 tỷ đồng", ông Bùi Văn Thuấn, Trưởng Công an xã Đức Chánh xác nhận.
Theo ông Thuấn, hai ngày qua, lúc nào nhà ông Thức cũng có mặt khoảng 50 người dân và người thân trong dòng tộc. Hiện bộ lư cổ này đã được hai vợ chồng ông Thức gửi đi cất giấu nơi khác. Công an xã căn dặn gia đình phải rất đề phòng cảnh giác một số kẻ xấu giả danh đến mua bộ lư cổ sau đó khống chế, cướp giật.
Theo các chuyên gia nghiên cứu về đồng đổi màu thì hiện vật thường có màu đen, xám đen, đen hạt nhãn, xám lông chuột, xám (trên toàn bộ hiện vật). Khi dùng chanh hoặc dấm để làm sạch các chất bẩn bám xung quanh và lau khô, lấy dũa thép dũa mạnh thì chỗ đó sẽ chuyển sang màu vàng, vàng nhạt, vàng bông bí, đỏ đun, đỏ hồng, trắng bạc. Đồng đổi màu phản ứng rất nhạy với oxy, sau thời gian ngắn lại trở về màu gốc và thường có trong các đồ cổ, đồ thờ cúng ngày xưa như lư hương, tượng đồng, mâm đồng...
TS Nguyễn Việt, giám đốc Trung tâm Tiền sử Đông Nam Á (chuyên gia nghiên cứu về chất liệu đồng cổ) cho biết, thông thường kim loại đồng quý được chế từ các thỏi đồng tìm thấy trong tự nhiên, có thể rơi từ vũ trụ xuống hay kiến tạo của hoạt động núi lửa, chứ không phải được khai thác từ mỏ quặng. Chất liệu kim loại đồng được lọc cao cấp, sau đó cho các xúc tác đặc biệt dẻo, cứng (tùy hiện vật chế tác) hoàn toàn khác với đồng xanh (thanh đồng) bình thường. Hay có loại kim đồng quý khác là sau khi được luyện thành, tiếp tục dùng dạng khói hun lên da màu đen, đánh hết lớp da sáng trắng.
Theo TS Việt, sở dĩ các dạng kim loại đồng được chế tác từ nguyên liệu thiên nhiên có giá cực đắt là do một số nơi mê tín cho rằng loại đồng đó có khả năng chữa bệnh, hiển linh thần thánh. Tuy nhiên muốn biết được giá trị của các dạng kim loại đồng ấy có hàm lượng cao đến mức nào thì phải lấy mẫu đưa vào phòng thí nghiệm phân tích mới biết được.