Hãng taxi và nhà mạng có chung một thách thức?

Gần đây, ngành taxi trong nước đang phải đối mặt với dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ kiểu mới như Uber, Grabtaxi và Easytaxi: ứng dụng gọi xe ô tô hiệu quả hơn.

Những dịch vụ kiểu mới này có khuynh hướng phá hủy các dịch vụ taxi truyền thống, giống như dịch vụ thoại tin trên nền Internet (OTT) đang thách thức dịch vụ thoại tin truyền thống của nhà mạng.

Để rõ hơn về điều này, chúng ta cần tìm hiểu bản chất mô hình kinh doanh của ngành taxi truyền thống cũng như của những người chơi mới như Uber. Một cách cơ bản, ngành vận tải truyền thống có điểm tương đồng với ngành viễn thông, cả hai cùng là ngành vận chuyển hàng hóa. Trong đó, nhà mạng vận chuyển các bit số 0 và 1 giữa hai thiết bị số, tương tự nhà taxi vận chuyển người đi xe giữa hai địa điểm vật lý. Và cả ngành viễn thông và vận tải đều đóng vai trò quan trọng trong hoạt động đời sống xã hội của người dân: một bảo đảm thông suốt thông tin liên lạc cho mọi người và một bảo đảm việc di chuyển của người dân được thuận tiện nhất. Cả hai ngành này cũng có truyền thống kinh doanh lâu đời từ nhiều chục năm nay.

Nhìn lại vào đầu năm 2013, khi các ứng dụng nghe gọi trên Internet đột ngột phổ biến và trở thành tâm điểm của truyền thông thế giới, mọi người thuận tiện khi có thể gọi điện nhắn tin hầu như miễn phí, thay vì phải trả phí cho nhà mạng như hàng chục năm nay vẫn phải làm. Trước thách thức này, nhà mạng đã có những phản ứng ngay để bảo vệ quyền lợi của mình. Việc này là phù hợp với tâm lý phòng vệ bình thường.

Nhà mạng lúc đó cũng phần nào hành động tương tự các hãng taxi hiện nay, và có phần chủ động hơn, một cách may mắn, vì nhà mạng làm chủ và kiểm soát được cái gì chạy trên tuyến đường Internet của mình, chẳng hạn như điều chỉnh lưu lượng băng thông,... Và khi dịch vụ nghe gọi miễn phí bị điều chỉnh băng thông, dịch vụ không còn nhanh như trước.

Đến thời đểm hiện tại, sau gần 2 năm xuất hiện dịch vụ thoại tin miễn phí, mọi thứ vẫn diễn ra bình thường, nhà mạng với kết quả kinh doanh năm 2014 dự báo vẫn lãi. Điểm mấu chốt giúp nhà mạng là nhà mạng đang kiểm soát cái gì được phép lưu thông trên tuyến đường Internet trong nước.

Vậy hãng taxi thì sao, có như nhà mạng sau hai năm nữa?

Cùng gặp vấn đề và có mô hình kinh doanh vận chuyển tương đồng nhà mạng, nhưng các hãng taxi có một điểm khác biệt lớn so với nhà mạng: các hãng taxi lớn đều là doanh nghiệp tư nhân, họ không sở hữu các tuyến đường nào của thành phố, vì vậy họ không thể cấm xe của Uber lưu thông trên các tuyến đường này. Đồng nghĩa hãng taxi có ít lợi thế trong cuộc chiến với các hãng taxi kiểu mới.

Hình sau cho thấy tốc độ phát triển mạnh của hãng taxi kiểu mới Uber:

Trước sự khác biệt về khả năng kiểm soát tuyến đường so với nhà mạng, các hãng taxi đang đứng trước thách thức lớn về sự cần thiết chuyển đổi mô hình kinh doanh, tìm kiếm các cách thức mới để khởi phát nguồn thu… vì nếu có tăng rào cản cho Uber thành công thì sẽ có những nhà khởi nghiệp khác xuất hiện để giải quyết các vấn đề tồn tại của ngành taxi truyền thống là ăn gian giá cước khách đi xe, khó bắt xe lúc trời mưa đường đông, vệ sinh xe, thanh toán bất tiện… những cái mà Uber đang làm rất tốt.