Đúng vào thời điểm giáp Tết Nguyên đán cách đây 35 năm, tại xã Quế Phước, Quế Sơn (tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng) xảy ra một vụ án rúng động. Một nhóm người cướp 7 súng gây náo loạn, giết 11 người rồi cố thủ ở trên núi. Khi bị cơ quan chức năng bao vây nhiều ngày liền, biết không còn đường thoát, kẻ cầm đầu đã tiêu diệt 3 tên đồng bọn để ra hàng. Một lãnh đạo địa phương kể lại, khi vào chấp hành án tại một trại giam của Bộ Công an ở phía Nam, y đã giết hai cán bộ công an, sau đó trốn lên Tây nguyên giết thêm một người dân nữa, trước khi bị bắt lại... Đây là một trong những vụ án có tính chất dã man nhất sau năm 1975 đến nay.
Trước cũng như sau năm 1975, Minh “bớt” nổi danh là Đệ nhất đẳng huyền đai, là tay thiện xạ bắn bách phát bách trúng lon bia từ xa, khi giết người chỉ bắn vào tim hoặc đầu, nên đã khét tiếng trong dân làng. Với bản chất manh động, ngông cuồng, chỉ từ những lí do nhỏ cũng khiến y gây án mạng kinh hoàng.
Lần theo dấu vết Minh "bớt"
Với những cán bộ tư pháp của thế hệ đầu tiên sau năm 1975 ở Quảng Nam - Đà Nẵng và người dân Quế Sơn, nói đến Minh “bớt” thì ai cũng nghe danh, vì vụ án rúng động vào những năm 80 của thế kỷ trước.
Là chỗ thân tình, đại tá Nguyễn Thảnh, Trưởng phòng Quản lý hồ sơ Công an TP.Đà Nẵng cho chúng tôi manh mối hết sức quan trọng. Theo ông, giờ có hai người biết chuyện đó là đại tá Nguyễn Thanh Hùng (Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân), nguyên Trưởng phòng Cảnh sát bảo vệ và Cơ động Công an TP.Đà Nẵng (đã về hưu) và đại tá Trương Văn Thanh, nguyên Trưởng phòng An ninh điều tra Công an TP.Đà Nẵng, người từng tham gia trong vụ án này.
Chúng tôi tìm gặp đại tá Hùng, ông vẫn còn nhớ chuyến đi lên núi năm nào, kể lại những tình huống mà lực lượng Cảnh sát bảo vệ đi truy kích. Nhưng để biết họ tên đầy đủ Minh “bớt”, thân thế lai lịch như thế nào thì ông không nhớ hết. Đại tá Thanh đã dành cho chúng tôi một cuộc gặp, kể về vụ án rúng động năm nào. Ông còn dành một ngày cùng chúng tôi trở lại vùng quê nơi xảy ra vụ án cách đây 35 năm, mà ông có rất nhiều kỷ niệm.
Từ Đà Nẵng, vượt hơn 100 cây số, chúng tôi về Quế Phước (nay được tách thành xã Quế Ninh, Quế Phước, Quế Lộc, thuộc huyện Nông Sơn, Quảng Nam) vào những ngày trung tuần tháng 1/2015, giáp Tết Nguyên đán, đúng vào dịp này 35 năm trước khi vụ án rúng động diễn ra giữa vùng quê này.
Chúng tôi đã gặp những người trong cuộc là ông Nguyễn Văn Dư (Bốn Dư), trước đây là Bí thư Đảng ủy xã Quế Phước, sau này lên làm Trưởng ban Tuyên giáo huyện Quế Sơn. Khi tách huyện, ông qua làm Chủ tịch Ban Dân vận, kiêm Chủ tịch Ủy ban MTTQVN huyện Nông Sơn. Sau ngày về hưu, ông Dư về làm Chủ tịch Hội Khuyến học huyện Nông Sơn; ông Đỗ Xuân Lập, Bí thư Chi bộ thôn 5 (Đông An, Quế Phước), là địa điểm xảy ra vụ án kinh hoàng năm nào; ông Lê Phước Ba, Phó chủ tịch HĐND xã Quế Ninh (tách ra từ xã Quế Phước), anh Phạm Quý Viễn, Chủ tịch UBND xã Quế Phước và nhiều người lớn tuổi tường tận vụ việc... Từ những nhân chứng này, với những tường thuật của họ, đủ thấy tính chất rùng rợn của vụ án 35 năm về trước...
Tác giả (trái) tiếp xúc với các nhân chứng về sự việc 35 năm về trước
Chân dung kẻ ngông cuồng
Ông Bốn Dự nhớ như in từng chi tiết, bởi trước đây ông là Bí thư xã Quế Phước nhiều năm liền, người chỉ huy cao nhất ở địa phương khi vụ việc mới xảy ra. Ông nắm rõ hồ sơ lai lịch Minh “bớt”, kẻ khiến dân làng khiếp hãi nhiều năm liền từ trước và sau năm 1975...
Tên đầy đủ của Minh “bớt” (có cái bớt ở gò má) là Nguyễn Minh (SN 1950, trú thôn 5, xã Quế Phước, huyện Quế Sơn). Trước năm 1975, Minh “bớt” trải qua nhiều lực lượng trong quân đội chế độ cũ. Y từng là lính dù, sau đó chuyển qua lính biệt kích, biệt động, nghĩa quân quận Đức Dục. Y cũng được xem là đệ tử ruột của Nguyễn Tú Lạc, Quận trưởng quận Đức Dục, kẻ khét tiếng gian ác thời bấy giờ. Khi còn là tay sai đắc lực, đệ tử cho Lạc, Minh “bớt” càng nỗi danh hơn với tính ngông cuồng.
Y rất giỏi võ nghệ, được phong là “Đệ nhất đẳng huyền đai”, còn là tay thiện xạ bắn “bách phát bách trúng”. Một số lần khi giết du kích, Minh “bớt” còn cắt tai phơi khô rồi xâu vào, đeo lên cổ để “xưng hùng xưng bá”. Trước năm 1975, Minh ra chợ thích lấy gì thì lấy, bà con nghe danh Minh nên không ai dám nói nửa câu.
“Ngưu tầm ngưu...”, đám bạn của Minh là Huỳnh Dũng (tức In) và Phạm Luyến cũng rất ngông cuồng. Ngoài ra, còn có Lương Lực là cậu ruột của Minh cũng chung phe cánh.
Gia đình Minh có bốn anh em, Minh là con đầu. Sau năm 1975, Minh bị đưa đi cải tạo, nhưng y không có chức sắc gì nên vài tháng sau cho về nhà. khi về, Minh làm nông, lấy vợ và có hai con. Thời gian này, xã Quế Phước sử dụng Minh làm thống kê nông nghiệp, ghi biểu mẫu thuế... Làm được một thời gian thì Minh chứng nào tật đó, nhậu nhẹt, ăn chơi... nên bị sa thải. Từ đây, Minh càng bặm trợn hơn, ai thấy Minh “bớt” cũng “né cho nó lành”.
Bí quá hóa liều!
Ngày 18/1/1980, Minh ăn nhậu, không có tiền trả nợ nên rủ Lương Lực (cậu ruột Minh) trộm tiền. Một người quen của Minh là Nghĩa, bảo nhà bố dượng của mình là ông Phan Nhung - Trưởng ban cách mạng thôn Đông An (xã Quế Phước) có nhiều tiền. Minh và đồng bọn liền bày mưu tính kế để “chôm” tiền nhà này. Khi vào nhà ông Nhung, lợi dụng lúc ông đi tiểu, Minh và đồng bọn lấy tiền và nhiều tài sản khác... rồi bỏ chạy. Phát hiện tủ bị mở, tiền mất, ông Nhung cầm súng đuổi theo bắn chỉ thiên ba phát, nhưng chúng đã cao chạy xa bay.
Sáng hôm sau, ông Tào Viết Song - Trưởng công an xã xuống làm việc với Minh “bớt” và các đối tượng liên quan. Nắm tình hình sơ bộ, ông Dư, Bí thư xã Quế Phước, viết thư cho người mang xuống báo cáo cho ông Đỗ Kim Anh - Phó trưởng Công an huyện Quế Sơn lên điều tra làm rõ.
Sau khi công an huyện điều tra, bọn chúng hết đường chối cãi, khai đã tiêu hết tiền. Qua điều tra, chúng còn thừa nhận thêm vụ lấy trộm gỗ của vợ chồng bà Xa...
Với những chứng cứ trên, chính quyền hẹn Minh và đồng bọn đến ngày 20/1/1980 phải mang tiền, tài sản lên xã để trả lại cho các nạn nhân. Gần đến ngày hẹn vẫn chưa kiếm ra tiền, Minh rủ Huỳnh Văn Dũng (In), và Huỳnh Luyến xuống thôn 1, xã Quế Lộc nhậu thịt cầy bàn kế hoạch kiếm tiền để trả nợ. Cả bọn thống nhất chỉ có cách đi trộm mà thôi...
Trên đường về, chúng lẻn vào trụ sở Hợp tác xã thôn Đông An nhưng không có tiền. Bí quá, chúng tiếp tục bàn nhau: chỉ đi cướp thì mới có tiền, nên nảy sinh ý định đi mượn súng để hành động. Chúng vào nhà ông Trương Thành Tá giả nói mượn súng để đi bắn heo, ông này thấy chuyện không bình thường nên dọa bắn, khiến cả bọn co giò chạy.
Khoảng 16h ngày 19/10/1980, Minh, Dũng phân công Luyến đến nhà anh Võ Sáu - thôn đội để cướp súng, nhưng không có anh Sáu ở nhà. Tiếp đó, Luyến sang nhà anh Dũng - du kích để lấy súng. Chúng gặp mẹ anh Dũng, nói dối là anh Dũng nhờ lấy súng để đi bắn heo, hình như để trong bồ lúa. Bà mẹ tưởng thật mở bồ lúa ra, không ngờ lại có khẩu súng trong đó. Có súng trong tay, chúng càng quyết tâm hành động.
Do thù hằn cán bộ từ trước, Minh nghĩ ra việc thành lập băng nhóm để cướp bóc, bắn giết cán bộ để gây tiếng vang lớn...
(Còn tiếp)