Tối 16/12, một bé trai lớp 6 nhảy lầu từ tầng 22 chung cư Goldmark City, Hà Nội, xuống đất tử vong.

Qua xác định ban đầu, nạn nhân là T.Th.D. (12 tuổi, trú tại tầng 22, toà nhà S4, chung cư Goldmark City). Trong biên bản tử vong ngoại viện của Trung tâm cấp cứu 115, gia đình kể lại vào tối qua, D. áp lực về việc học, thi không làm bài tốt nên đã bất ngờ nhảy từ tầng 22 xuống.

Sự việc đau lòng đang dấy lên câu hỏi đâu là những dấu hiệu cảnh báo trẻ có ý muốn tự tử.

Tự tử có thể không phải là một chủ đề được mọi người nhắc tới thường xuyên, nhưng có lẽ
đây là một chủ đề nên được nói đến nhiều hơn.

Tự tử ở trẻ không phải hiếm gặp. Tại Mỹ, tự tử là nguyên nhân thứ hai gây tử vong ở nhóm tuổi từ 10 đến 24.

Theo thông tin trên trang web về sức khỏe tâm thần Psycom của Mỹ, tự tử không phải là một chủ đề được mọi người nhắc tới thường xuyên, nhưng có lẽ đây là một chủ đề nên được nói đến nhiều hơn. 

Theo dữ liệu từ ​​Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia (NIMH) và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, tự tử là nguyên nhân thứ hai gây tử vong ở nhóm tuổi từ 10 đến 24 ở Mỹ. Tự tử xảy ra ở cả trẻ em và thanh thiếu niên, và việc né tránh chủ đề này sẽ không giúp các em cách nhận được sự trợ giúp cần thiết.

Hành vi tự sát ở trẻ em diễn biến phức tạp, nó có thể bốc đồng và liên quan đến cảm giác bối rối, buồn bã hoặc tức giận.

Dấu hiệu trẻ có ý định tự tử

Mặc dù các dấu hiệu cảnh báo ý định tự tử ở trẻ em có thể rất khó nhận biết, nhưng biết trước các dấu hiệu đóng một vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa tự tử.

Những thay đổi trong hành vi cơ bản

Hãy tin tưởng vào linh tính của bạn. Nếu bạn nhận thấy những thay đổi về hành vi xảy ra thường xuyên ở con mình, hãy lưu ý. Hành vi tự sát thường đi kèm với các triệu chứng trầm cảm, và bạn cũng có thể nhận thấy những thay đổi sau đây ở con mình:

- Thay đổi thói quen ngủ (quá nhiều, quá ít, mất ngủ hoặc thức đêm)

- Thay đổi thói quen ăn uống (ăn quá nhiều hoặc ăn quá ít)

- Thu mình khỏi gia đình và bạn bè (xa lánh xã hội)

- Các triệu chứng thể chất gây ra bởi vấn đề tâm lý: đau đầu, đau bụng, các cơn đau nhức khác mà không thể giải thích được

Thay đổi ở trường

Việc trẻ trải qua thăng trầm trong quá trình học tập là điều hoàn toàn bình thường, nhưng một sự thay đổi tiêu cực kéo dài có thể là dấu hiệu cho thấy trẻ cần được giúp đỡ. Hãy ghi chú những điều sau:

- Giảm kết quả học tập

- Giảm tương tác với giáo viên và bạn ở trường

- Thiếu quan tâm đến trường học

- Từ chối đi học

- Mất hứng thú với các hoạt động bình thường hằng ngày (chơi, thể thao, hoạt động ngoại khóa)

Quan tâm đến cái chết

Việc trẻ em có lúc nghĩ về cái chết là điều bình thường, đặc biệt là khi chúng đang đương đầu với mất mát hoặc nghe tin tức về những sự kiện bi thảm. Nhưng sự quan tâm đặc biệt đến cái chết, nghiên cứu cách để chết và/hoặc nói về cái chết của chính mình có thể là những ‘dấu hiệu đỏ’. Để ý những dấu hiệu cảnh báo sau liên quan đến suy nghĩ về cái chết:

- Những câu hỏi thường gặp về cái chết, tìm hiểu cách chết

- Nói về cái chết hoặc điều gì sẽ xảy ra nếu đứa trẻ chết (ví dụ: "Mẹ sẽ không nhớ con khi con chết, ước gì con đã chết, con sẽ không làm phiền bố nữa khi con chết")

Hãy xem xét tất cả các lời nói về việc tự tử một cách nghiêm túc bằng cách tìm sự trợ giúp cho con bạn.

Cảm giác tuyệt vọng

Những đứa trẻ có ý định tự tử có thể truyền đạt cảm giác tuyệt vọng về tương lai. Chúng cũng có thể nói về sự bất lực. Những câu nói kiểu này chỉ ra rằng đứa trẻ cảm thấy không thể làm gì để cải thiện kết quả và không ai có thể giúp đỡ.

Di chúc kiểu trẻ em

Một số trẻ em cho đi món đồ yêu thích của mình hoặc nói với cha mẹ, anh chị em hoặc bạn bè về người nên nhận món đồ yêu thích của chúng. Mặc dù nói về việc phân chia tài sản có thể giống như một trò chơi đối với cha mẹ, nhưng nó có thể báo hiệu ý nghĩ tự tử khi kết hợp với những thay đổi khác trong thái độ.

Viết hoặc vẽ về cái chết hoặc tự tử

Trẻ nhỏ thường khó diễn đạt những cảm xúc mãnh liệt bằng lời nói, nhưng chúng có khả năng viết hoặc vẽ về chúng. Bạn nên chú ý khi con bạn có các bài thơ, câu chuyện hoặc tác phẩm nghệ thuật miêu tả cảnh tự tử hoặc cái chết.

Thay đổi lớn về tâm trạng

Trẻ em trải qua những thay đổi về tâm trạng khi chúng lớn lên và làm quen dần với các tác nhân gây căng thẳng, nhưng những thay đổi đáng kể trong tâm trạng báo hiệu một vấn đề. Bạn hiểu con bạn nhất. Nếu con bạn đột ngột chuyển từ trạng thái bình tĩnh và tương đối vui vẻ sang hung hăng, hoàn toàn thu mình hoặc rất lo lắng, điều quan trọng là con bạn phải nhận được sự giúp đỡ.

Một số yếu tố nguy cơ khác

Ngoài những dấu hiệu cảnh báo trẻ có thể có ý định tự tử, cũng có một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ.

- Từng tự tử nhưng không thành (bất kể mức độ nghiêm trọng như thế nào)

- Trải qua mất mát (ví dụ như mất một mối quan hệ do ly hôn hoặc gia đình bất hòa)

- Bị bắt nạt thường xuyên

- Tiền sử gia đình từng có người tự tử hoặc cố gắng tự sát

- Bạo lực hoặc chứng kiến ​​bạo lực

- Tiếp cận súng

- Bốc đồng

- Cảm giác tuyệt vọng

- Cảm thấy như một gánh nặng

Bất kỳ dấu hiệu của ý tưởng hoặc hành vi tự sát cần được xem xét nghiêm túc. Cha mẹ nên hỏi những câu hỏi cụ thể về ý nghĩ tự tử: "Con có nghĩ đến việc làm thương chính mình hoặc tự sát không?". Cha mẹ cũng nên nói chuyện cởi mở về bệnh trầm cảm bằng cách hỏi những câu hỏi như: "Gần đây con có cảm thấy chán nản hay rất buồn không?". Những câu hỏi này cho con bạn thấy rằng bạn hiểu con và bạn quan tâm đến con. Truyền đạt sự đồng cảm trong thời điểm khủng hoảng tình cảm là vô cùng quan trọng.

Bất kể con bạn trả lời những câu hỏi này như thế nào, điều cần thiết là phải tìm kiếm sự đánh giá của bác sĩ sức khỏe tâm thần chuyên làm việc với trẻ em.

Với sự hỗ trợ thích hợp, trẻ em có thể giải quyết những cảm xúc và tác nhân dẫn đến suy nghĩ tự tử và học kỹ năng đối phó với các tình huống khó khăn trong cuộc sống.