Ngày 12/8, các chuyên gia phân tích quốc tế cho rằng những sự kiện liên quan đến thảm kịch MH17 bị rơi trên bầu trời miền đông Ukraine rất giống với những gì xảy ra trong vụ chiếc máy bay chở khách số hiệu 655 của hãng hàng không Iran Air bị Mỹ bắn rơi vào năm 1988.
Ngày 3/7/1988, một thuyền trưởng hải quân Mỹ chỉ huy tàu khu trục tên lửa lớp Aegis mang tên Vincennes đã mắc sai lầm nghiêm trọng khi ra lệnh phóng tên lửa vào mục tiêu là chiếc máy bay 655 của Iran.
Iran Air 655 trúng tên lửa của Mỹ khi đang bay qua eo biển Hormuz
Mãi tới 8 năm sau, Mỹ mới chịu thừa nhận sai lầm này khi Tổng thống Bill Clinton vào năm 1996 nói rằng ông “rất hối tiếc” và quyết định chi 131,8 triệu USD để bồi thường cho chính phủ Iran, trong khi gia đình các nạn nhân được bồi thường 61,8 triệu USD. Sau đó, Tehran đã quyết định bãi nại Mỹ tại Tòa án Công lý Quốc tế.
Theo chuyên gia phân tích Fred Kaplan của tạp chí Slate (Mỹ), hai thảm kịch MH17 và Iran Air 655 có rất nhiều điểm tương đồng đáng chú ý.
Thứ nhất, MH17 đang bay trên bầu trời miền đông Ukraine, gần biên giới Nga, nơi một cuộc xung đột vũ trang đang diễn ra. Iran Air 655 cũng bay dọc theo eo biển Hormuz, nơi một cuộc chiến hải quân cũng đang xảy ra.
Thứ hai, có nhiều thông tin cho rằng các chiến binh ly khai thân Nga đã bắn hạ MH17 vì nhầm nó với một máy bay vận tải quân sự của Ukraine. Trong khi đó, thuyền trưởng Will Rogers của tàu chiến Vincennes cũng ra lệnh phóng tên lửa vì nhầm Iran Air 655 với một chiến đấu cơ F-14.
Hiện trường nơi máy bay MH17 rơi
Thứ ba, MH17 được cho là đã bị trúng tên lửa phòng không Buk SA-11 khiến 298 người trên máy bay thiệt mạng, trong đó có 80 trẻ em. Còn Iran Air 655 bị một tên lửa SM-2 của Mỹ bắn hạ, khiến 290 người thiệt mạng, trong đó có 66 trẻ em.
Trong thảm họa MH17, Nga đang cáo buộc chính phủ Ukraine là thủ phạm khiến chiếc máy bay bị rơi, trong khi các quan chức Mỹ cũng đổ lỗi cho phi công Iran Air 655 trong vụ máy bay bị bắn rơi.
Tuy nhiên, dù ai phải chịu trách nhiệm trong vụ bắn hạ MH17, ông Kaplan cho rằng họ không đáng bị gọi là tội phạm chiến tranh hoặc phần tử khủng bố, bởi những sai lầm khủng khiếp trong chiến tranh hoàn toàn khác về bản chất so với những hành động gây tội ác của bọn khủng bố.
Trong khi đó, Thủ tướng Úc Tony Abbott và Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte đã thề sẽ mang lại công lý cho gia đình các nạn nhân thiệt mạng trong thảm họa MH17.
Trong một cuộc họp báo ở The Hague, Hà Lan, ông Abbott khẳng định: “Chúng ta mắc nợ những người đã chết, chúng ta phải đưa họ về với gia đình và mang lai công lý cho họ”, đồng thời khẳng định Úc sẽ sát cánh với Hà Lan trong quá trình đấu tranh tìm ra sự thật về thảm kịch MH17.