Ngày 28/8, những người từng bị phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) bắt cóc ở Iraq và Syria tiết lộ rằng nhóm phiến quân này đã áp dụng một hình thức tra tấn từng được CIA sử dụng để hành hạ các con tin, trong đó có nhà báo mới bị hành quyết James Foley, đó là hình thức “trấn nước”.
Theo các nguồn tin này, nhà báo James Foley là một trong 4 con tin phương Tây đã nhiều lần bị các chiến binh IS tra tấn bằng hình thức “trấn nước” (warterboarding), một thủ đoạn được CIA sử dụng để thẩm vấn các nghi phạm khủng bố sau vụ 11/9.
Nhà báo James Foley bị phiến quân bắt cóc khi đang tác nghiệp ở Syria năm 2012
Trấn nước là biện pháp tra tấn trong đó kẻ tra tấn trói nạn nhân vào một tấm ván, phủ vải lên mặt rồi đổ nước lạnh lên. Theo tài liệu của Bộ Tư pháp Mỹ về biện pháp trấn nước do CIA áp dụng, tấm vải ngấm nước sẽ đóng vai trò như một hàng rào ngăn không khí đi vào phổi nạn nhân, khiến người bị tra tấn không thể thở nổi và có cảm giác như đang chết đuối.
Một nguồn tin giấu tên biết rõ những gì đã xảy ra với các con tin trong tay phiến quân IS cho biết: “Bọn chúng biết cách áp dụng hình thức tra tấn này như thế nào”. Người này tiết lộ thêm rằng các con tin đều bị giam giữ ở Raqqah, thành phố ở miền bắc Syria vốn được coi là thủ đô của vương quốc Hồi giáo do IS tự lập ra.
Hồi tuần trước, phiến quân IS đã chặt đầu nhà báo Foley để trả đũa các vụ không kích mà Mỹ tiến hành ở Iraq, đồng thời đe dọa sẽ tiếp tục hành hình nhà báo Steven Sotloff. Vụ chặt đầu nhà báo Foley đã làm dư luận quốc tế chấn động, gây ra làn sóng phẫn nộ trên khắp toàn cầu.
Một nguồn tin khác từng biết Foley trong thời gian anh bị IS giam giữ xác nhận rằng nhà báo này đã nhiều lần bị bọn cai ngục tra tấn bằng các hình thức khác nhau, trong đó có biện pháp trấn nước.
Người này nói: “Đúng vậy, James là đối tượng bị phiến quân tra tấn nhiều lần bằng hình thức đó. Tôi cho rằng anh ấy đã bị ngược đãi về thể chất rất nhiều”.
Trấn nước là biện pháp tra tấn từng được CIA sử dụng phổ biến
Trước thông tin này, Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) và cả CIA đều “im hơi lặng tiếng” và không có bất cứ bình luận nào, mặc dù FBI là cơ quan phụ trách cuộc điều tra vụ phiến quân IS chặt đầu nhà báo Foley.
Tuy nhiên, một quan chức giấu tên của Mỹ tuyên bố: “IS là nhóm phiến quân thường tra tấn và chặt đầu nạn nhân. Thế nên việc so sánh sự dã man của IS với hành động tra tấn trước đây của CIA là buồn cười và càng có lợi cho chiến dịch tuyên truyền của phiến quân”.
Trấn nước là biện pháp thẩm vấn được CIA sử dụng phổ biến để moi thông tin từ các nghi phạm khủng bố, và biện pháp này đã được Bộ Tư pháp Mỹ phê chuẩn trong chiến dịch chống khủng bố toàn cầu của Mỹ.
Ba nghi phạm khủng bố của CIA là Khalid Sheik Mohammed, Abu Zubaida và Abd al-Rahim al-Nashiri đều đã bị trấn nước trong các nhà tù bí mật của CIA, trong đó Mohammed đã bị tra tấn bằng hình thức này tới 183 lần.
Sau khi nhậm chức, Tổng thống Barack Obama đã cấm các lực lượng thực thi pháp luật và tình báo Mỹ sử dụng các biện pháp thẩm vấn bạo lực, trong đó có hình thức trấn nước. Ủy ban Tình báo Thượng viện Mỹ cũng đánh giá rằng biện pháp tra tấn này không phát huy hiệu quả, và nó có thể được các phần tử khủng bố áp dụng để hành hạ công dân Mỹ.
Theo nhà báo Pháp Didier Francois, người từng bị phiến quân IS nhốt chung với Foley, nhà báo Mỹ này thường xuyên bị bọn cai ngục đánh đập, tra tấn, một phần vì anh là người Mỹ, phần khác là vì chúng phát hiện em trai của Foley đang phục vụ trong không quân Mỹ.
Nhà báo James Foley bị một phiến quân chặt đầu trên sa mạc ở Syria
Trong thời kỳ bị giam giữ, cả Francois lẫn Foley đều bị phiến quân đem ra “hành quyết giả”, một thủ đoạn trấn áp tinh thần mà CIA cũng từng sử dụng đối với các nghi phạm al-Qaeda. Bộ Tư pháp Mỹ không cấm CIA sử dụng biện pháp hành quyết giả này.
Mới đây, tình báo Anh và Mỹ tuyên bố họ đã sắp xác định được danh tính của tên sát nhân đã chặt đầu nhà báo Foley. Nếu bị bắt giữ, tên sát nhân này nhiều khả năng sẽ bị đưa tới nhà tù Guantanamo của Mỹ, nơi giam giữ những tên tội phạm khủng bố nguy hiểm nhất.
Hôm qua, phiến quân IS lại tiếp tục công bố một đoạn video mới quay cảnh chặt đầu một trong những tù nhân của chúng, lần này là một chiến binh người Kurk ở Iraq, người đã cùng chiến đấu với quân đội chính phủ Iraq dưới sự cố vấn của chuyên gia Mỹ chống lại chiến dịch tấn công của IS.