Amina (khoảng 1533 - khoảng 1600) là một Hausa - một trong những nhóm dân tộc lớn nhất của châu Phi. Bà là Nữ hoàng chiến binh của thành bang Zazzau, thành phố ngày nay của Zaria thuộc bang Kaduna, khu vực Tây Bắc của Nigeria. Bà nắm quyền cai trị vào giữa thế kỷ XVI. Những câu chuyện về bà đã phần nào đã bị che khuất bởi những truyền thuyết cũng như lời đồn trong dân gian sau đó.

(Ảnh minh hoạ)

Amina được sinh ra vào giữa thế kỷ XVI. Cha bà là Vua Nikatau, người cai trị thứ 22 của Zazzau và mẹ là Nữ hoàng Bakwa Turunku. Bà có một người em gái tên là Zaria. Theo những câu chuyện truyền miệng do nhà nhân chủng học David E.

Jones thu thập được, Amina lớn lên trong triều đình của ông nội và được ông sủng ái hết mực. Từ nhỏ, bà đã được anh trai ruột đưa đi khắp nơi, đồng thời truyền đạt những kinh nghiệm liên quan đến chính trị cũng như quân đội.

Ở tuổi mười sáu, Amina được đặt tên là Magajiya (có nghĩa là người thừa kế đã được phân định), và được trao cho bốn mươi nữ nô lệ (kuyanga). Gia thế hiển hách cộng với vị thế lãnh đạo đã được định đoạt, ngay từ khi còn nhỏ, bà đã được rất nhiều người xếp hàng để cầu hôn.

Theo như những ghi chép ít ỏi trong cuốn "Các tiểu vương quốc phía Bắc Nigeria" (tạm dịch) do Nhà xuất bản Đại học Oxford xuất bản, nghi lễ thách cưới đối với Amina là "năm mươi nô lệ nam và năm mươi nô lệ nữ cũng như năm mươi túi vải trắng và xanh".

(Ảnh minh hoạ)

Sau cái chết của cha mẹ Amina vào khoảng năm 1566, anh trai bà trở thành vua của Zazzau. Tại thời điểm này, Amina đã tự nhận mình là "chiến binh hàng đầu trong đội kỵ binh của anh trai" và nổi tiếng về khả năng cầm quân của bản thân. Ngày nay, tên tuổi của bà vẫn được tôn vinh trong các bài hát truyền thống ca ngợi của người Hausa.

Vào năm 1576, sau cái chết của anh trai Karami, Amina lên ngôi Nữ hoàng. Trước khi Amina lên ngôi, Zazzau là một trong những bang lớn nhất. Đây cũng là nguồn cung cấp nô lệ chính sẽ được bán tại các chợ nô lệ Kano và Katsina bởi các thương nhân Ả Rập.

Chỉ ba tháng sau khi lên ngôi Nữ hoàng, Amina đã tiến hành một chiến dịch kéo dài 34 năm chống lại các nước láng giềng để mở rộng lãnh thổ Zazzau. Đội quân của bà, bao gồm 20.000 lính bộ binh và 1.000 kỵ binh, được huấn luyện và trui rèn một cách kỹ lưỡng.

(Ảnh minh hoạ)

Theo Sidney John Hogben, ở mỗi thị trấn mà mình đi qua, Amina sẽ có một người tình khác nhau. Những tưởng những chàng trai này sẽ hưởng vinh hiển về sau khi được lọt vào mắt xanh của Nữ hoàng; tuy nhiên, số phận của họ hoàn toàn trái ngược.

Bởi lẽ, nhằm không để lại bất kỳ một dấu vết nào cho hậu thế, những "sủng nam một đêm" này đều bị Anima chặt đầu vào buổi, sau một đêm mặn nồng.

Dưới thời Amina, Zazzau kiểm soát nhiều lãnh thổ hơn bao giờ hết. Để đánh dấu và bảo vệ những vùng đất mới của mình, Amina đã cho xây những tường bao bằng đất xung quanh các thành phố của mình.

Những bức tường này trở nên phổ biến trên toàn quốc cho đến khi người Anh chinh phục Zazzau vào năm 1904. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại vẫn còn rất nhiều những bức tường như vậy còn được giữ nguyên và được gọi với cái tên "Những bức tường của Amina".

Ngoài việc mở rộng lãnh thổ Zazzau, bà đã tạo ra các tuyến đường thương mại khắp Bắc Phi. Amina cũng được ghi nhận là người đã khởi xướng việc trồng hạt kola trong khu vực mà mình cai trị.

(Ảnh minh hoạ)

Hoàn cảnh chính xác về cái chết của Amina vẫn chưa được biết. Học giả Hồi giáo thế kỷ 19 Dan Tafa cho rằng "Bà ấy đã chết ở một nơi tên là Attaagar. Chính vì lý do này mà vương quốc Zazzau là vương quốc rộng lớn nhất trong số các vương quốc của người Hausa".

Dựa trên lời kể của Tafa, Sidney John Hogben chia sẻ rằng "Amina đã chết ở Atagara, gần Idah ngày nay. Vì vào thời điểm đó Amina đã đẩy biên giới của Zazzau về phía nam hợp lưu Niger-Benue. Nhưng hiện tại, vẫn có nhiều nhận định khác nhau của các sử gia xung quanh cái chết của bà.