Báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) ngày 21/9 đưa tin, các nhà khoa học Trung Quốc đã tìm ra 142 loại virus corona có nguồn gốc từ loài dơi liên quan đến virus gây bệnh SARS, nhưng không có virus nào trong số đó có liên hệ chặt chẽ với loại virus corona SARS-Cov-2 gây ra dịch bệnh Covid-19.

Trong báo cáo được đưa lên nền tảng Research Square ngày 20/9, các nhà nghiên cứu của Viện Mầm bệnh Sinh học ở Bắc Kinh, Trung Quốc, tiết lộ họ đã thu thập và xét nghiệm mẫu lấy từ hơn 4.700 con dơi ở nhiều vùng trên cả nước kể từ tháng 1/2020, bên cạnh hàng nghìn xét nghiệm từ năm 2016.

Đây là báo cáo đầu tiên cung cấp những chi tiết then chốt về phạm vi lấy mẫu ở loài dơi nhằm tìm ra những họ hàng gần của virus SARS-Cov-2. Cuộc nghiên cứu được khởi động từ khi Covid-19 bùng phát lần đầu trên thế giới ở thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, vào cuối năm 2019.

"Đây là lần đầu tiên kể từ khi đại dịch bùng phát, tôi thấy mẫu mới từ nhóm các nhà khoa học nổi tiếng Trung Quốc về virus corona có liên quan đến SARS ở loài dơi tại Trung Quốc," theo lời nhà khoa học Peter Daszak, thành viên nhóm điều tra nguồn gốc Covid-19 của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Trung Quốc hồi đầu năm nay.

Kết luận trong báo cáo nêu trên trái ngược với những phát hiện khác từ Trung Quốc - theo SCMP. Cụ thể, các nhà khoa học nói rằng những loại virus được coi là họ hàng gần nhất với SARS-Cov-2 "hết sức hiếm thấy" ở các loài dơi tại Trung Quốc. Thay vào đó, họ cho rằng các vùng lân cận mới là khu vực có điều kiện "màu mỡ" cho các loại virus này.

Đồng tác giả báo cáo Wu Zhiqiang và các cộng sự Trung Quốc nhận định các virus "tổ tiên" có liên quan của Sars-CoV và Sars-CoV-2 có thể tồn tại ở khu vực Bán đảo Đông Dương hoặc xa hơn về phía nam.

Tuy nhiên, báo cáo mới của các nhà nghiên cứu Trung Quốc chưa được bình duyệt bởi các hội đồng chuyên gia uy tín trong lĩnh vực.

Công bố mới của các nhà khoa học Trung Quốc được đưa ra trong bối cảnh còn nhiều tranh cãi về định hướng nghiên cứu trong tương lai xoay quanh nguồn gốc đại dịch Covid-19.

Bắc Kinh không hài lòng trước đề xuất của WHO về cuộc điều tra quốc tế giai đoạn 2, trong đó hướng đến hai giải thuyết: virus có nguồn gốc từ tự nhiên hay là hậu quả của một sự cố trong phòng thí nghiệm.

Trung Quốc nhiều lần nhấn mạnh các cuộc điều tra tiếp theo phải đặt trên cơ sở kết luận báo cáo điều tra do WHO-Trung Quốc công bố đầu tháng 3/2021, theo đó kịch bản virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm là "hầu như không có khả năng".

Chuyên gia Leo Poon Lit-man từ Đại học Hồng Kông nói báo cáo mới của Trung Quốc là một bước tiến quan trọng giúp các nhà nghiên cứu thu hẹp phạm vi khu vực và các loài có thể chứa virus.

"Đây là khởi đầu rất tốt," Poon nói. "Nó thể hiện Trung Quốc đang làm gì đó để cố gắng hiểu biết về hệ sinh thái của các virus corona từ dơi, và cũng cố gắng nắm bắt cách thức những virus này lây sang người."

Báo cáo ngày 20/9 cũng bao gồm dữ liệu thu thập được từ chợ hải sản Hoa Nam ở Vũ Hán tháng 2/2020 - khoảng 40 ngày sau khi khu chợ này bị đóng cửa do liên quan đến các ca bệnh Covid-19 đầu tiên được phát hiện.