Ngoài tên gọi trăn hoàng đế, nó còn được gọi là trăn “bóng” do khi bị căng thẳng hoặc sợ hãi, trăn thường có xu hướng cuộn tròn mình.
Trăn trưởng thành có thể dài tới hơn 120 cm, thậm chí là hơn 180 cm. Con cái thường lớn hơn con đực.
Thân hình của loài này chắc nịch, to bè, trong khi đầu lại rất nhỏ.
Màu sắc chủ yếu trên thân là màu đen, hoặc nâu tối, xen lẫn nâu sáng và màu vàng hoặc nhiều vết trên lưng.
Phần bụng thường có màu trắng hoặc màu kem, kèm theo một vài vệt đen.
Hiện nay, với công nghệ chọn lọc gen, người ta đã tạo ra nhiều màu sắc khác nhau cho loại trăn này.
Chúng được phân bố chủ yếu ở châu Phi, từ Senegal, Mali… tới Cameroon, Chad, Uganda…
Trăn hoàng đế thích sống ở những đồng cỏ, thảo nguyên hoặc những khu vực nhiều cây cối. Chúng cũng hay chui vào những tổ mối hoặc hang thỏ để ẩn nấp.
Thức ăn chính của chúng là các loài chuột.