Quyết định thay đổi tội danh do Phó Viện trưởng Đào Văn Cường ký ngày 28/12/2012. Cụ thể, bị can được chuyển truy tố từ Điều 93 – BLHS (tội Giết người) sang Điều 96 – BLHS (tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng). Đây được xem là tội danh “nhẹ nhàng” hơn nhiều dành cho bị can.
Luật sư Nguyễn Ánh Thơm (Đoàn Luật sư Hà Nội, người nhận bào chữa miễn phí cho Hưng) phân tích, đây là thay đổi theo hướng có lợi cho bị can. Quy định tại điều 93, khoản 1 có khung hình phạt tới 12- 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình, khoản 2 cũng có mức phạt 7-15 năm tù. Còn tại Điều 96, mức hình phạt chỉ từ 6 tháng đến 2 năm tù, ở tình tiết tăng nặng “giết nhiều người” hình phạt mới ở mức 2 – 5 năm tù.
Nghiên cứu hồ sơ vụ án, luật sư Thơm cho rằng nhiều khả năng Hưng có thể được hưởng án treo khi đưa ra xét xử. Ông Thơm phân tích, ngay từ đầu khi tiếp cận thông tin, luật sư đã nêu nhiều dấu hiệu cho thấy hành vi của bị can không đủ dấu hiệu là tội giết người theo Điều 93. Làm việc, trao đổi với cơ quan điều tra sau đó, luật sư cho biết, các ý kiến đều cơ bản thống nhất sẽ chuyển tội danh truy tố cho bị can.
“Đánh giá toàn cảnh vụ án trong bối cảnh xảy ra vụ việc, có dấu hiệu rất rõ về việc Hưng bị một nhóm thanh niên truy đuổi, đánh. Trong tương quan mức độ tấn công, đe dọa như thế, sự chống chả của Hưng ở góc độ nào đó là cần thiết nhưng hậu quả gây ra chết người thì Hưng phải chịu trách nhiệm về việc hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng của mình. Bị can đã dùng dao gây ra cái chết cho 1 người” – ông Thơm nói.
Luật sư nhận định, quyết định của VKSND Hà Nội thể hiện rõ đánh giá, nhìn nhận một cách toàn diện vụ án, đúng với bản chất hành vi Hưng gây ra.
Cũng do việc chuyển tội danh này dẫn tới khả năng thay đổi biện pháp ngăn chặn đối với bị can, từ tạm giam sang tại ngoại. Như trường hợp này, được thay đổi sang tội danh có tính chất ít nghiêm trọng (có khung hình phạt không quá 2 năm tù) lại có nhân thân tốt, chưa có tiền án tiền sự, đủ điều kiện để được bảo lãnh tại ngoại.
Ông Thơm thông tin thêm, thời gian tới các tổ chức cũng như gia đình của Hưng sẽ đứng ra làm thủ tục xin bảo lãnh để nam sinh này được tại ngoại.
Vụ trọng án đối với Đặng Quang Hưng (18 tuổi, trú tại xã Xuân Phú, huyện Phúc Thọ, Hà Nội) xảy ra đêm 31/8 khi nam sinh này cùng 2 người bạn gặp nhau liên hoan mừng đỗ đại học. Khi ba người đang vui vẻ trò chuyện, nhóm thanh niên gồm 11 người ở cùng xã đi ngang qua, rọi đèn pin điện thoại vào mặt cô gái trong nhóm của Hưng và có hành vi sàm sỡ.
Thấy vậy, Hưng cùng cô bạn gái đứng dậy đạp xe về nhà. Đi được khoảng 100 mét, đôi bạn bị nhóm thanh niên đuổi theo và đạp đổ xe. Trước khi vứt xe bỏ chạy, Hưng kịp cầm theo con dao gọt bưởi mang đi trước đó. Bị khoảng 4-5 thanh niên truy đuổi, dồn vào ngõ cụt, Hưng vung dao chống cự, nam thanh niên trong nhóm người ức hiếp Hưng là Hoàng Văn Thân (cụm 4, xã Xuân Phú) lao vào và bị đâm trúng ngực dẫn đến tử vong.
Hàng xóm, bạn bè và thầy cô đều tiếc nuối trước việc Hưng gây án mạng vì bị can vốn là một thanh niên hiền lành, sống chan hòa, hay giúp đỡ bạn bè. Thời điểm xảy ra vụ án, Hưng đã đỗ 2 trường đại học (ĐH Tài nguyên – Môi trường và ĐH Nông nghiệp I). Con đường học hành, sự nghiệp bỗng nhiên dang dở với nam sinh.