Gần hai năm qua, đại dịch COVID-19 đã thay đổi cách chúng ta sống. Có những điều không bao giờ có thể bình thường như trước. Khi tất cả trở lại, có thể một quán cafe quen, một hàng ăn gắn bó với bạn đã phá sản; có thể những niềm vui trong việc tiêu dùng sẽ trở thành xa xỉ; có thể là ai đó quan trọng trong cuộc đời bạn đã vắng bóng... Nhưng có lẽ không gì sánh được với tâm trạng của những đứa trẻ bỗng chốc trở thành mồ côi. 

Theo thống kê sơ bộ của ngành giáo dục TP.HCM, có 1.517 học sinh mồ côi vì COVID-19, 1/3 trong số đó là học sinh tiểu học. Cuộc sống êm đềm của những đứa trẻ trong tuổi ăn chưa no, lo chưa tới bỗng bị đảo lộn hoàn toàn khi cha mẹ chúng - những trụ cột gia đình - gục ngã trước trận chiến với virus. Những đứa trẻ bị bẻ gãy tuổi thơ, phải dựa vào những người khác để tiếp tục cuộc sống của mình, để được đến trường và vượt qua cú sốc lớn nhất, khoảng trống to lớn nhất trong cuộc đời: Mồ côi.

Nhiếp ảnh gia Quỷ Cốc Tử, mới đây đã chia sẻ bức ảnh mà anh gọi tên "tận cùng nỗi đau", được chụp khi anh đến thăm những đứa trẻ mồ côi cha mẹ vì COVID-19. Có một trường hợp làm anh đau lòng quá mức. Mẹ em nhiễm bệnh rồi mất, ba em quá sốc trước sự cố đó, quẫn trí rồi "đi theo" vợ chỉ mấy ngày sau. Trong phút chốc, hai tai họa giáng xuống đầu đứa trẻ 12 tuổi. Em phải đón nhận nỗi đau kép chỉ trong vài ngày: Trở thành trẻ mồ côi cả mẹ lẫn ba.

Bàn tay vặn xoắn của cậu bé 12 tuổi khi nhắc về ba mẹ. (Ảnh: Quỷ Cốc Tử)

"Khi nhìn em để bấm máy, đôi mắt ấy quá ám ảnh, mình không nỡ đăng lên. Xin dùng tấm ảnh em bấu chặt 2 tay giấu sau lưng, ngăn nước mắt khi nhắc về ba mẹ. Chỉ đôi tay thôi đã quá nghẹn ngào! Em là một trong hàng trăm đứa trẻ từ nay mất vòng tay ấm của ba mẹ" - anh chia sẻ.

Bức ảnh ấy không hề có nước mắt, nhưng lại khiến nhiều người đổ lệ. Ngôn ngữ cơ thể của cậu bé, cái vặn xoắn, hai tai bấu chặt vào nhau ấy đã tiết lộ cách em đối diện với nỗi đau, đầy kìm nén và cô đơn.

"Vấn đề đau đớn nhất là dịch bệnh tấn công quá mạnh vào những người không có sức tự vệ như trẻ em và người già, cả về sức khỏe lẫn nguy cơ cao mất đi người chăm sóc. Thương quá chừng. COVID-19 làm thay đổi hoàn toàn cuộc đời một đứa trẻ. Tiếc là ba em cũng không vượt qua được nỗi đau, để em lại một mình, thiệt thòi biết bao nhiêu! Cầu mong em luôn được yêu thương chăm sóc từ người thân họ hàng..." - một người đọc bình luận.

Sau khi khống chế dịch bệnh, điều mà chúng ta cần quan tâm tiếp theo, có lẽ là "sức đề kháng" tinh thần của cộng đồng. Theo chuyên gia tâm lý Trần Kim Thành, những trẻ em đột ngột mất người thân, đặc biệt là cha mẹ vì COVID-19 phải gánh chịu nỗi đau rất lớn và sẽ trải qua những khủng hoảng tâm lý sâu sắc trong ngắn hạn và dài hạn. Các em còn phải đối mặt lâu dài với những vấn đề mới phát sinh trong cuộc sống hiện tại và tương lai khi không còn nơi nương tựa cả về tinh thần lẫn vật chất.

Chuyên gia băn khoăn: "Cảm giác đau khổ vì chia cắt, mất mát đột ngột quá lớn; cảm giác bất lực vì không thể làm gì để giúp người thân; cảm giác tội lỗi, cay đắng, chia tay không lời gửi gắm; đám tang hoang vắng, không người đưa tiễn; nỗi lo sợ về tương lai... sẽ gây ra khủng hoảng tâm lý với con trẻ".