Lương và lương thiện

Chuyện doanh nghiệp thua lỗ, đơn vị hoạt động bết bát nhưng lãnh đạo vẫn hưởng lương cao ngất ngưởng ở ta không mới, báo chí, dư luận cũng đã phanh phui.

Vậy mà chuyện đó không hết. Lâu lâu lại lộ ở chỗ này chỗ khác. Lần này là một loạt công ty công ích ở TP Hồ Chí Minh.

Theo thông tin mới nhất, Văn phòng UBND TP Hồ Chí Minh vừa có thông báo kết luận về việc 4 công ty thuộc khối công ích chi lương lãnh đạo cao bất thường, gấp hàng chục lần so với người lao động. Cụ thể là khi lương bình quân của lao động mùa vụ chỉ 5,4 triệu đồng mỗi tháng thì lương của Giám đốc Công ty thoát nước đô thị TP Hồ Chí Minh lên đến hơn 200 triệu đồng, tổng thu nhập năm khoảng 2,6 tỷ đồng. Chủ tịch Hội đồng thành viên 1,6 tỷ đồng, Kế toán trưởng 1,67 tỷ đồng, Phó Giám đốc 969 triệu đồng.

Lương lãnh đạo một công ty khác cũng “xêm xêm”  là Công ty TNHH một thành viên Chiếu sáng công cộng TP Hồ Chí Minh, lương Giám đốc cũng ở mức 2,2 tỷ đồng, Chủ tịch Hội đồng thành viên 2,4 tỷ đồng, Phó Giám đốc 1,9 tỷ đồng và Kế toán trưởng 1,7 tỷ đồng; trong khi lương đối với lao động mùa vụ là 7,8 triệu đồng một tháng.

Hai doanh nghiệp “khiêm tốn” hơn là Công ty TNHH một thành viên Công trình giao thông Sài Gòn, lương cho Giám đốc được 856 triệu đồng, Chủ tịch Hội đồng thành viên là 853 triệu đồng, lương của Phó Giám đốc 584 triệu đồng và Kế toán trưởng 716 triệu đồng mỗi năm. Trong khi lương lao động mùa vụ tại đơn vị này ở mức 4,5 triệu đồng một tháng và lao động thường xuyên là 25,7 triệu đồng một tháng. Công ty Công viên Cây xanh, Giám đốc được trả lương 759 triệu đồng mỗi năm, Chủ tịch Hội đồng thành viên 691 triệu đồng, Phó Giám đốc 609 triệu đồng và Kế toán trưởng được 655 triệu đồng.

Nếu đây là các công ty cổ phần, các doanh nghiệp có công nghệ mới, có nhiều việc làm và doanh thu lớn, thu nhập của công nhân viên, lãnh đạo đều cao thì khỏi bàn, xã hội khuyến khích những thu nhập cao lương thiện như vậy. Buồn thay, đây lại là những doanh nghiệp công ích, chi tiêu bằng tiền thuế của dân.

Xài tiền công ích nhưng quyền lợi chưa đi liền trách nhiệm, nghĩa vụ, chưa thấy ông lãnh đạo mấy công ty thoát nước, chiếu sáng đô thị, công viên cây xanh… này chịu kỷ luật vì những bê bối, yếu kém trong lĩnh vực của họ. Dân kêu khổ hoài nhưng vẫn là trách nhiệm chung.

Liệu tự mình trả cho mình những đồng lương như thế có lương thiện?

Điều đau lòng hơn là thu nhập cao bất thường của viên chức quản lý có được là do thủ đoạn mờ ám. Đơn cử, tại Công ty TNHH một thành viên Thoát nước đô thị, thu nhập của Giám đốc cao gấp 41 lần lao động mùa vụ. Có con số 41 lần đó là do họ làm trái quy định của Bộ luật Lao động. Hàng trăm người lao động đủ điều kiện ký hợp đồng không xác định thời hạn, nhưng không được lãnh đạo các công ty ký. Và họ sử dụng quỹ lương của người lao động để chi tiền lương, thưởng cho các viên chức quản lý sai quy định.

Ngoài câu hỏi về sự lương thiện, mức lương khủng này có phải dấu hiệu của hành vi “lợi dụng chức vụ quyền hạn để trục lợi” không nhỉ. Và vì sao họ có thể qua mặt được một rừng quy định về tài chính, kế toán, rồi các tổ chức Thanh tra, Công đoàn… để có thể ăn nhiều gấp 41 lần người khác như vậy. TP Hồ Chí Minh đang đề xuất một cơ chế quản lý riêng cho phù hợp, vụ việc trên đây sẽ là một bài toán cần giải nhanh.