Sinh ra trong một đại gia đình làm nghệ thuật có tiếng là hòa thuận, thương yêu nhau dù một cha, ba mẹ, NSƯT Bằng Thái - nguyên Trưởng đoàn Kịch Quảng Ninh - là con thứ hai, trong khi danh ca nổi tiếng hải ngoại Bằng Kiều là con út.
Trong số 16 người con của cụ Nguyễn Bằng Bùi và ba người vợ, Bằng Thái và Bằng Kiều có vẻ “hợp cạ” nhau hơn cả, dù khác mẹ và chênh lệch tuổi tác, và dù Bằng Thái đã là người Quảng Ninh từ hơn 40 năm trước, trong khi Bằng Kiều sinh ra, lớn lên ở Hà Nội, rồi sau đó định cư bên Mỹ. NSƯT Bằng Thái kể, hơn 10 năm qua kể từ ngày Bằng Kiều sang Mỹ, sáng nào cũng vậy, hai anh em đều có cuộc “giao ban” trên điện thoại ít nhất 15 phút.
Những tuần gần đây, thông tin cặp đôi Bằng Kiều -Trizzie Phương Trinh chia tay sốt sình sịch, khiến ông Bằng Thái cũng bị báo chí săn đón bởi ông được coi là “người phát ngôn” của Bằng Kiều ở trong nước. Trò chuyện với phóng viên nguyên cả một buổi chiều tại nhà riêng ở phường Bãi Cháy, TP.Hạ Long - nơi Bằng Kiều thường lui tới khi còn ở Việt Nam - Bằng Thái khẳng định không hề có chuyện Bằng Kiều -Trizzie Phương Trinh chia tay vì người thứ ba như tin đồn.
NSƯT Bằng Thái (trái) và Bằng Kiều trong chuyến về nước lần đầu tiên năm 2008. (Ảnh do NSƯT Bằng Thái cung cấp)
Những cuộc “điện đàm” xuyên thập kỷ, xuyên lục địa
Tuy nhiên, ông cũng rất bất ngờ và sốc trước cuộc hôn nhân vốn đẹp như mơ của vợ chồng cậu em út đổ vỡ, bởi chuyến trở về biểu diễn mới đây tại Việt Nam cũng như trong các cuộc điện thoại hằng ngày không hề có dấu hiệu của sự chia tay. Bằng Thái bảo, cả dòng tộc thương cho em, các cháu; lo lắng và nuối tiếc nàng dâu xinh đẹp, hiền thảo Trizzie Phương Trinh. Bằng Kiều vẫn chưa tiết lộ lý do chia tay, nhưng ông anh cả Bằng Thái tin tưởng không có “ngoại bang xâm nhập”, vì ông tự tin là người hiểu vợ chồng danh ca này hơn bất cứ ai.
Kể từ ngày Bằng Kiều sang Mỹ định cư - năm 2002 - đến nay, sáng nào Bằng Thái và Bằng Kiều cũng nói chuyện với nhau qua điện thoại, ít nhất 15 phút/lần. Thời gian đầu là những tâm tình huynh đệ, những khắc khoải nhớ quê, nhớ em và những căn dặn của bậc đàn anh kinh nghiệm trong việc sinh hoạt, ứng xử ở hải ngoại cũng như với quê nhà.
Sau này, vẫn là những chủ đề đó, nhưng hai anh em còn thêm “tiết mục”: Kiều dạy Thái hát, Thái dạy Kiều diễn kịch. “Giờ tớ hát hay hơn trước nhiều nhờ những kỹ thuật mà Bằng Kiều truyền đạt cho” - NSƯT Bằng Thái khoe -“Trong khi đó, diễn xuất của Bằng Kiều ngày càng tuyệt vời”. Quả thật, xem cách tung hứng trên sân khấu và các vai diễn trong các vở kịch ở hải ngoại, có một Bằng Kiều rất khác: Tưng tửng, dí dỏm mà rất duyên. Dần dần, Bằng Kiều còn tham gia đóng cả các vở kịch dài, trong đó có vở “Giông tố” của Vũ Trọng Phụng mà anh thủ vai chính - Nghị Hách.
Có lần đến thăm cố NSND Trọng Khôi tại Bệnh viện Bạch Mai khi ông đang điều trị trọng bệnh, Bằng Thái khoe chuyện Bằng Kiều đang tập đóng vai Nghị Hách, NSND Trọng Khôi - người được cho là thể hiện xuất sắc nhất vai Nghị Hách - bảo: “Anh tin Bằng Kiều sẽ thành công, vì anh có xem cậu ấy diễn ở sân khấu Phú Nhuận. Nhưng, đóng Nghị Hách là khó lắm đấy, nói với Bằng Kiều phải hạ… giọng xuống nhiều”.
Những cuộc “điện đàm” xuyên lục địa như thế vẫn cứ tiếp diễn, kể cả sau sự cố gia đình vừa qua của Bằng Kiều. Bằng Thái và con gái ông cũng vẫn gọi điện cho Trizzie Phương Trinh. “Dù chia tay nhau, nhưng hai đứa đối xử với nhau rất văn hóa, có tình người. Thỉnh thoảng, hai đứa vẫn ăn cơm với các con. Không khí vẫn vui vẻ lắm” - Bằng Thái bảo. Ông và dòng tộc bên này ít nhiều được an ủi vì điều đó.
Bằng Kiều suýt nữa đổi tên
Có lần, vì cái tên “Kiều” mà giọng ca tenor hiếm có, với kỹ thuật thanh nhạc thuộc dạng thượng thừa này xuống tận Hạ Long để hỏi ý kiến anh. “Gặp tôi, Bằng Kiều bảo, em thấy mình rất giống con gái: Da trắng, môi đỏ. Thế mà cậu (bố) lại đặt tên em là Kiều thì chết em à? Cậu bảo với em là xuống Quảng Ninh để thằng Thái đặt lại tên cho. Anh có cách nào giúp em với?” - Bằng Thái nhớ lại - “Lúc đầu, tôi định đổi lại tên là Bằng Khánh vì ông thầy của Bằng Kiều là Trần Khánh hát rất hay, lại hay rủ Bằng Kiều đi hát. Kiều nghĩ một lát rồi bảo không thích, vì thế thì khác gì dựa vào tên thầy”.
Thấy em không ưng ý, Bằng Thái gợi ý hay đổi tên là Bằng Vương, nghĩa là “Vua Bằng”. Bằng Kiều cũng không đồng ý vì “nhà mình có phải là vua chúa gì đâu”. Đề xuất tới cái tên thứ ba: “Bằng Vũ vì muốn cho em có một sức mạnh”, Bằng Kiều cũng không đồng ý, vì “nhà mình cũng có một đứa cháu tên là Vũ rồi”. Bằng Thái nghĩ mãi, cuối cùng kết luận: “Cậu (bố) đặt tên em là Kiều rất chuẩn đấy. Kiều là đẹp, hát hay, nhưng phải ba chìm, bảy nổi”.
Bây giờ mỗi lần nhắc lại chuyện này, Bằng Kiều cười tít mắt, bảo suýt nữa đổi tên thì bây giờ không biết thế nào. Bằng Kiều cảm ơn cậu đã đặt tên là “Kiều” và cảm ơn anh Bằng Thái khuyên giữ cái tên đó.
NSƯT Bằng Thái kể, cái tên “Kiều” xuất phát từ lần bà Lưu Nga - mẹ Bằng Kiều - đi sơ tán khi đang mang bầu anh, vào năm 1973, ở khu vực chợ Bầu, gần cầu Xà Kiều, quận Hà Đông (Hà Nội) ngày nay. Cái tên “Bầu” mà người thân vẫn gọi anh cho tới bây giờ cũng gắn liền với kỷ niệm lần sơ tán đó.
Bằng Thái còn nhớ rõ ngày Bằng Kiều chào đời: “Trông em xinh xắn, trắng trẻo, giống bố như hai giọt nước. Mới đẻ ra mà giọng đã cao vút, đến nỗi nghe em khóc, người ngoài cứ tưởng nhà mới thêm bé gái. Tôi nựng em và bảo với cậu: Thằng này rồi gớm đấy”.
Chọn em dâu
Gần như bất cứ chuyện gì hệ trọng, Bằng Kiều cũng xin ý kiến tư vấn của Bằng Thái. Chuyện Bằng Kiều nhờ ông anh “thẩm định” em dâu tương lai là một ví dụ. Sau một thời gian quen biết, rồi yêu Trizzie Phương Trinh, trước khi tiến tới hôn nhân, một hôm Bằng Kiều mua vé máy bay, mời Bằng Thái vào TPHCM nhờ “chấm điểm” em dâu tương lai.
Cuộc gặp gỡ diễn ra trên tầng 17 của khách sạn Caravel. Bằng Kiều giới thiệu với Trizzie Phương Trinh rằng anh Bằng Thái là anh cả, thay mặt gia đình vào để gặp Trizzie Phương Trinh. Cả ba ngồi yên lặng, không ai nói câu nào, trong vòng… 20 phút. Cuối cùng, Bằng Thái lên tiếng: “Phương Trinh rất đẹp. Nhưng, theo truyền thống của gia đình anh, vợ phải hơn tuổi chồng mới được chấp nhận. Không biết Phương Trinh có nằm trong diện này?”. Phương Trinh cười lớn, như bắt được vàng: “Ủa, cái đó thì em được. Anh cứ hỏi Bầu đi, em hơn tuổi ảnh đó”. Sự thực, đúng là Phương Trinh hơn Bằng Kiều 6 - 7 tuổi. Sau đó, 3 người trò chuyện rất rôm rả.
Vậy mà, chuyện tình đẹp như mơ, với hơn 10 năm chung sống mặn nồng, cùng 3 thiên thần nhỏ lại tan vỡ trong sự nuối tiếc, không chỉ của gia đình đôi bên, mà còn của bạn bè và giới hâm mộ.
Hiện, Bằng Kiều đã mua một ngôi nhà cách nhà cũ khoảng 10 phút đi ôtô, để tiện bề thăm nom các con. Bà Lưu Nga sống với Bằng Kiều, nhưng vẫn qua nhà Trizzie Phương Trinh để dạy các cháu nội nói tiếng Việt, học cách sống của người Việt và hát chèo. Thỉnh thoảng, cuối tuần, cả gia đình xưa vẫn ăn cơm cùng nhau, vẫn đầm ấm và vui vẻ, như chưa hề có cuộc chia ly.