Quản Bạ là huyện nằm ở phía bắc tỉnh, nơi đây có khí hậu hết sức tuyệt vời, còn thôn Vinh Quang (xã Linh Hồ, huyện Vị Xuyên) vốn được mệnh danh là mảnh đất có nhiều kho báu. Trong đó, nổi tiếng nhất câu chuyện về kho vàng nặng tới 12 người khiêng của dòng họ Nông. Cùng với những huyền thoại vàng, nơi đây cũng “nổi tiếng” về những cái chết “bất đắc kỳ tử”!
Dòng họ Nông và kho vàng ròng gần… 1 tấn?!
Vào với “kho vàng” này có thể đi bằng 2 con đường. Từ trung tâm huyện Vị Xuyên, qua Cầu 21, qua xã Ngọc Linh có thể vào được với thôn Vinh Quang. Một đường nữa vào được bản này bắt đầu từ TP. Hà Giang, qua Phú Linh. Theo người dân trong thôn, họ Nông là họ người Tày khá lớn ở đây. Từ trước tới những năm 90 của thế kỷ 20, họ Nông vẫn sống bên mái nhà sàn lợp cọ, cuộc sống bữa đói bữa no. Họ sinh sống chủ yếu bằng làm ruộng, làm nương và đi rừng, đi núi. Thế rồi cách đây hơn chục năm, họ Nông bỗng nhiên “lột xác” thay đổi một cách kỳ lạ. Từ chỗ ăn chưa đủ no, mặc không đủ ấm, họ Nông bỗng dưng thuê người đào mương quanh nhà, nuôi chó dữ và dè dặt quan hệ với hàng xóm. Chưa hết, họ Nông ùn ùn cho ngựa ra huyện, ra thị xã thồ xi măng, sắt thép, đá hoa về xây nhà. Ngày ấy, thị xã Hà Giang và thị trấn Vị Xuyên, nhà hai tầng lát đá hoa vẫn chỉ đếm trên đầu ngón tay. Vì thế, người ta bắt đầu đặt dấu hỏi về sự giàu có đột ngột này. Ngoài tiền xây nhà, họ Nông làm người ta sửng sốt hơn khi mua cho con cháu toàn Dream xịn hơn 40 triệu đồng/chiếc. Đường ra thị xã ngày ấy còn chưa mở, để có xăng chạy xe hàng tuần, dạo chơi quanh thôn, họ Nông cho ngựa ra huyện, thị xã mua xăng thồ về!
Núi Phá Phay, nơi có mỏ vàng vừa được trẻ chăn trâu phát hiện
Chuyện xây nhà, mua xe chưa xoá nổi hết tò mò thì bỗng nhiên một người họ Nông lúc đó đang giữ một chức kha khá ở huyện đã “cởi áo từ quan” lui về. Sau đó anh này ra phố huyện mua đất, bỏ tiền và bỏ công xây một ngôi nhà mà những người giàu có nhất vùng ngày ấy nằm mơ cũng không dám nghĩ tới. Người dân ở thôn, ở xã và các vùng kế cận đã hỏi chuyện. Thế nhưng những cuộc “moi tin” như thế không có câu trả lời thoả đáng. Theo họ cho biết, bất cứ ai trong họ Nông dù già hay trẻ đều kín như bưng. Hỏi tại sao họ có tiền làm nhà hay mua xe thì họ đều trả lời: Tự làm, do cha ông để lại. Cha ông của họ thì ai cũng biết, đều là người không có tiền lớn, còn tiền họ làm ra thì càng khó tin.
“Bật mí” chuyện đào được kho báu
Câu chuyện nhà họ Nông tự dưng giàu có đã trở thành điều bí ẩn cần giải mã của không ít người. Vì sống gần nhà họ Nông nên nhiều người biết về cha ông và cung cách làm ăn của họ. Vậy nên chuyện tự làm để trở thành người có của, người giầu hay cha ông để lại không thuyết dụ được nhiều người. Câu chuyện và những điều kỳ bí này cuối cùng đã được anh giáo viên có tên Nguyễn Đức H. giải mã được, do một học sinh của gia tộc họ Nông, rất quý anh, vốn là học trò của anh tiết lộ. Cậu bảo, nhà cậu cũng như dòng họ cậu giầu là vô tình đào được một kho báu. Đây là một kho vàng không biết của ai đã được chôn ở một gốc cây đa cổ thụ trong vườn nhà. Gốc đa này đã bị sét đánh chết và được nhà họ Nông làm chuồng trâu lên đó. Sau một thời gian sử dụng, do trâu dẫm đạp kho vàng lộ ra. Đầu tiên người ta nhìn thấy những thỏi vàng bằng những viên gạch chỉ đã được phủ hắc ín.
Nhặt hết những viên gạch đó, gia đình họ Nông đã gặp một khối vàng đúc to cỡ bằng một bàn uống nước! Một mình di chuyển không nổi nên họ Nông đã phải thông tin cho anh em trong họ đến để chuyển. Khối vàng ấy được buộc bằng 6 dây, 12 người khiêng. Ai nấy đều thở ra cả tai vì khối vàng quá nặng. Mới đầu, tưởng vàng là thứ dễ xử lý nên họ đã dùng búa bổ củi để chia vàng. Nhát bổ đầu tiên, một cục vàng bằng cái bát bay ra đã làm cho tất cả họ Nông phát hoảng. Sau đó họ tiếp tục khiêng khối vàng lên núi cao hơn nữa rồi dùng “cưa cá mập”, một loại cưa hay được người dân thiểu số ở đây cắt những cây gỗ nghiến cổ thụ để làm nhà, để chia vàng. Cuộc “kéo cưa” mất rất nhiều thời gian và diễn ra trong bí mật. Họ thường chờ lúc đêm khuya mới hành sự. Chia xong, một người cháu của nhà họ Nông đem cưa về nhà, chỉ riêng việc rửa những vảy vàng li ti bám vào mũi cưa anh ta thu gom được bán đi cũng đủ tiền để thoát khỏi cảnh bần cố nông.
Theo người già trong thôn, chuyện nhà họ Nông đào được kho vàng là có thật vì trước đó đất này có rất nhiều người đến tìm vàng. Họ lập luận, phải có vàng mới có người tìm đến và khai thác. Cũng theo họ, những năm nhà họ Nông chưa đào được kho báu thì thi thoảng vẫn có người lạ mặt ở đâu đó về đây tìm hỏi về những cây đa với những đặc điểm khác lạ. Câu chuyện này mỗi người kể lại thêu dệt thêm nên nó càng ly kỳ ma quái. Từ chuyện nhà họ Nông bỗng dưng giàu có bất thường, từ chuyện không biết thật hay hư do anh giáo viên nói ra, hiện tại chuyện kho báu ở Linh Hồ vẫn còn là một bí hiểm. Thế nhưng từ khi họ Nông phất lên, chắp nhặt những chuyện xảy ra ở đất này thì chuyện kho báu càng trở nên kỳ bí và hấp dẫn hơn bao giờ hết. Nó đã hút không biết bao kẻ săn kho báu tìm về đây. Rồi chuyện một số cây cổ thụ bị sét đánh liên tục, lá thường úa vàng, sau một đêm mưa gió sáng hôm sau bỗng dưng cây bị đào bới gốc, lại có cả hương thắp và xôi thịt để lại. Sau đó bỗng thấy cây xanh tốt trở lại, tất cả đã thêu dệt thêm cho huyền thoại vàng và kho báu nhà họ Nông.
Một góc nhà họ Nông, với những ngôi nhà bề thế đã được họ xây từ 20 năm trước và là điều hết sức kỳ lạ ở thôn nghèo như Vinh Quang
Những cái chết đầy kỳ bí
Kể từ ngày nhà họ Nông "giàu bất thình lình" và câu chuyện mỗi người kể mỗi khác về kho vàng thì gia đình này đã gặp rất nhiều điều không suôn sẻ, hệt như câu nói của người đời: “Được bạc thì sang, được vàng thì họa”. Ngoài những chuyện không lành, đáng sợ nhất là chuyện yểu mệnh của những người thân trong gia đình này. Không dở hơi, gặp tai nạn thì họ đều bị một căn bệnh gì đó mà không bệnh viện hay bác sĩ nào phát hiện nổi. Những điều ấy làm cho người ta không dám lấy cả con cháu họ Nông làm vợ, làm chồng. Chuyện sợ nhất là nhà Nông có cô con gái tên T, cô này mắc một căn bệnh chữa mãi mà không khỏi. Cô là một thiếu nữ khá xinh nhưng trong ánh mắt cô, người ta thấy có một cái gì đó lành lạnh, rờn rợn, đôi mắt như được phơi sương, phơi trăng. Cô bị một căn bệnh gì đó hết sức lạ. Vì có tiền nên gia đình đã năm lần bảy lượt đưa cô xuống Hà Nội vào các bệnh viện lớn để khám. Nhưng trớ trêu thay, vẫn không phát hiện ra cô mắc bệnh gì.
Riêng cục vàng mà bổ nhát búa đầu văng ra, nhà họ Nông không thèm đếm xỉa đến ấy đã rơi vào tay một gã buôn lợn. Vì hay vào đây mua lợn để đem ra thị trấn bán, gã đã nhanh chóng biết được câu chuyện tìm được vàng của gia định họ Nông và biết được cục vàng thất lạc kia. Hắn đã cất công đi tìm cục vàng ấy, vận may cũng đã đến. Nhờ cục vàng này, hắn đã thành một tay giầu có của huyện. Những năm 80 của thế kỉ 20, ngày ấy xe đạp cũng còn hiếm với huyện biên giới này thì hắn đã dầy thể thao, áo Na – Tô (mốt của người giầu ngày ấy-PV) và xuống tận Hà Nội để mua một xe moto Java thể thao, dung tích 150cm3 để về đi chơi. Sau chính chiếc xe này đã gây ra vụ thiệt mạng, đến mức hết sức khó hiểu với hắn. Đếm ấy, hắn đi chơi, đến chỗ gần 1 xe tải đang đỗ, tự dưng “con chiến mã” này cháy đèn và hắn thì lao đầu vào xe tải, để lại 1 vợ góa và 2 trẻ mồ côi.
Xã Linh Hồ, đặc biệt là thôn Vinh Quang hiện nay vẫn đang là miền đất vàng và còn rất nhiều người tìm đến kiếm cơ hội để đổi đời. Gần đây nhất, ngay tại núi Phá Phay, quả núi cao nhất xã, trẻ con đi chăn trâu, vào hang chơi cũng vô tình phát hiện ra hang này có vàng. Vàng lẫn trong đất, nhiều đến mức mà mắt thường cũng có thể thấy được. Người lại đổ về, người ta lại ra tay tranh cướp nhau, tỉnh phải cử cả đoàn công tác đặc biệt xuống mới dẹp nổi. Hiện mỏ vàng này đang được cấp giấy phép cho 2 Doanh nghiệp “có máu mặt” trên địa bàn để thực hiện thăm dò và khai thác. Tuy nhiên, câu chuyện kho vàng nhà họ Nông vẫn hàng ngày ảm ảnh người dân nơi và làm “hoa mắt” những đoàn người tứ xứ khắp nơi đổ về tìm vận may ở nơi thâm sơn cùng cốc này.