Nổi tiếng với các màn ăn uống hơn người
Hiện tượng trên được gọi là mukbang - một sự kết hợp giữa từ ăn (muk-ja) và truyền hình (bang-song). Nữ hoàng trong làng muk-bang là Diva, một cô gái 33 tuổi mảnh mai xinh đẹp, nhưng lại có một cái dạ dày khổng lồ, với khả năng chứa vài con voi và hệ trao đổi chất của một siêu nhân.
Mỗi ngày, vào khoảng 8 giờ tối, vài ngàn người sẽ lại dán mắt theo dõi các màn ăn uống của Diva, tên thật Park Seo-Yeon, được phát qua kênh truyền hình Afreeca TV. Số thực phẩm cô ăn vào người thường đủ để khiến vài gã đàn ông no kễnh. Ví dụ, cô dễ dàng đánh bay 4 chiếc pizza cỡ lớn hoặc 3kg thịt bò chỉ trong một lần ăn, kéo dài khoảng vài giờ đồng hồ.
Sau khi ăn, Diva dành thêm từ 2 - 3 h chỉ để trò chuyện với các fan, những người tương tác với cô thông qua một phòng chat đi kèm với buổi phát sóng trực tiếp. Nhờ phòng chat, Diva cũng có thể thấy sự phản hồi của khán giả ngay khi cô đang ăn. Cô thường đọc các bình luận hay nhất để chia sẻ với khán giả.
“Fan của tôi nói rằng họ rất thích xem tôi ăn vì tôi làm điều này một cách khoái trá và khiến mọi món ăn có vẻ ngon hơn. Rất nhiều khán giả của tôi đang ăn kiêng. Họ cho biết nhờ tôi mà được thưởng thức các món ăn. Họ cũng có thể là các bệnh nhân, chỉ có thể ăn đồ ăn của bệnh viện nên rất thích xem chương trình của tôi” - Diva chia sẻ với Hãng tin CNN.
Với Diva, ăn uống trước mặt người lạ không phải là sở thích kỳ quặc. Nó là một công việc mang tới cho cô một nguồn thu nhập không nhỏ, chỉ riêng từ việc ăn uống đã lên tới 10 triệu won (9.300USD) mỗi tháng. Nhưng cô cũng tốn kém khá tiền cho chương trình của mình. Trung bình cô bỏ ra 3.000USD mỗi tháng để mua đồ ăn, phục vụ buổi phát sóng kéo dài từ 4 đến 6 tiếng mỗi tối.
Diva thường nấu khoảng 1/3 số đồ ăn và số còn lại cô đặt mua ngoài cửa hàng. Nhiều hãng bán đồ ăn đã đề nghị cô nếm đồ của họ và quảng bá với fan. Tuy nhiên cô thường thử đồ trước và chỉ chia sẻ các món ăn mình thực sự thích.
Lee Chang-hyun là một ngôi sao muk-bang khác. Anh thường biểu diễn các màn ăn uống từ nửa đêm, hôm nay có thể là bạch tuộc sống, ngày mai là món cua nướng. “Biểu diễn” là từ chính xác ở đây. Lee thường khoa chân múa tay, giơ thức ăn lên trước máy ghi hình để khán giả thèm thuồng.
| Lee đang biểu diễn ăn uống, bên cạnh cửa sổ phát hành là một cửa sổ chat để anh trò chuyện với khán giả. |
Anh ăn uống nhồm nhoàm, phát ra âm thanh chóp chép ồn ào, điều mà nhiều người phương Tây có thể xem là bất lịch sự, nhưng lại không thể thiếu trong các buổi phát sóng muk-bang. Lee thậm chí còn đầu tư mua một chiếc micro loạt tốt để thu âm rõ nhất tiếng thức ăn được nhai trong miệng anh ra sao, hay tiếng anh húp nước xì xoạt thế nào. Đây rõ ràng không phải là bữa ăn riêng tư. Theo lời Lee, mỗi ngày có khoảng 10.000 người xem anh ăn.
Giống Diva, Lee Chang-hyun kiếm được tiền vì anh biểu diễn giỏi. Anh đưa ra nhiều quan sát và các nhận xét dí dỏm trong bữa ăn. Anh thậm chí còn đứng lên và khiêu vũ khi nghe thấy một bài hát vang lên trong tai nghe của mình. Vì thế tiền liên tục chảy vào tài khoản Lee.
Cần biết rằng cả Diva và Lee không thể ép fan trả tiền cho họ. Nếu cảm thấy thích chương trình, fan sẽ gửi cho nghệ sĩ các quả bóng bay ảo, có thể quy đổi thành tiền thật. Afreeca TV là nơi bán các quả bóng bay ảo này, thông qua ứng dụng truyền hình của họ, và sẽ thu 30 - 40% giá trị trên mỗi quả bóng ảo. Phần tiền còn lại thuộc về các nghệ sĩ. Trong cuộc tiếp xúc với Hãng tin BBC, Lee không nói nhiều về việc anh kiếm được bao nhiêu tiền. Nhưng dựa vào số bóng bay xuất hiện trên màn hình của Lee, hãng tin ước tính anh kiếm được vài trăm USD cho màn diễn kéo dài 2 giờ đồng hồ.
Hệ quả từ một xã hội có nhiều người cô đơn?
Sự xuất hiện của các ngôi sao ăn uống như Diva và Lee nói lên nhiều điều về Hàn Quốc. Trước tiên nó cho thấy sự phát triển của truyền hình ở nước này, trong bối cảnh kết nối Internet tốc độ cao ngày càng phổ biến. Afreeca TV là một đài truyền hình hoạt động dựa trên internet, trong đó người dùng có thể tự do tải lên các chương trình do họ thực hiện để người khác thưởng thức miễn phí.
Với 78,5% người dân Hàn Quốc dùng điện thoại thông minh và hơn 7 triệu người đi tàu điện ngầm mỗi ngày, Afreeca TV đã trở thành điểm đến ưa thích, do hệ thống tàu điện ngầm của Hàn Quốc có điểm phát sóng điện thoại di động và wifi. Hiện Afreeca TV có khoảng 5.000 kênh truyền hình phát sóng thường xuyên, với khoảng 5% trong số đó mang nội dung trình diễn ăn uống cho người khác xem.
Muk-bang giống như một hình thái phát triển cực đoan của biểu diễn trên truyền hình. Đây là nơi các ngôi sao thương thảo hợp đồng và được trả tiền ngay trong lúc đang thực hiện hợp đồng. Thu nhập của họ tăng lên và giảm xuống theo từng giây, tùy thuộc vào phản ứng của khán giả trong chương trình. Họ có nút “trả tiền” nằm trong tay. Nếu Lee có một ngày biểu diễn không hay, khán giả sẽ không trả tiền. Nhưng nếu anh khiến họ hài lòng, tiền tức khắc sẽ chảy về.
Tuy nhiên hiện tượng còn cho thấy các điểm đặc biệt hơn trong văn hóa và xã hội Hàn Quốc. “Chúng tôi nghĩ rằng có 3 lý do lớn dẫn tới sự phổ biến của làng sóng muk-bang. Đó là sự trỗi dậy của các hộ gia đình chỉ có 1 người ở tại Hàn Quốc, sự cô đơn kèm theo cuộc sống đó và xu hướng ăn kiêng quá mức trong xã hội” - điều phối viên phụ trách quan hệ công chúng của Afreeca TV là Serim An nói với Hãng tin CNN.
Thực tế, không ít người Hàn Quốc cô đơn và đói lả vì ăn kiêng đã rất thích xem cảnh người khác ăn uống. “Ở Hàn Quốc, đặc biệt là với phụ nữ, hình ảnh bản thân rất quan trọng. Nhưng chúng tôi có nhiều món ăn khá béo. Vì thế tôi đã ăn những món đó thay cho khán giả, giúp họ được thỏa mãn phần nào” - Lee nói.
Thêm một điều nữa là người Hàn Quốc ghét phải ăn uống một mình. “Với người Hàn Quốc, ăn uống là hoạt động mang tính xã hội, cộng đồng. Đó là lý do vì sao ngay cả từ “gia đình” trong tiếng Hàn cũng có nghĩa “những người ăn cùng nhau”” - Giáo sư Sung-hee Park ở Đại học Ewha nhận xét. Bà tin rằng khía cạnh tương tác trong các buổi phát sóng muk-bang đã hấp dẫn nhiều con tim cô đơn.
Diva là người hiểu rất rõ về cảm giác khủng khiếp của sự cô đơn. “Rất nhiều bạn bè đã kết hôn trong khi tôi vẫn sống một mình, cô đơn và buồn chán” - Diva chia sẻ - “Khi mới mở kênh này cách đây 2 năm, tôi đã trình diễn nhiều thứ, từ nhảy múa cho tới hoạt động ngoài trời. Nhưng thực sự chỉ các màn ăn uống của tôi mới thu hút sự hồi đáp từ fan”.
Trong khi hoạt động trao đổi chất của Diva có thể khiến các cô gái khác ghen tị, thực tế fan nữ của cô khá đông. Tỷ lệ fan nữ/nam của cô là 60/40. “Một trong những nhận xét hay nhất tôi nhận được từ một khán giả là cô ấy đã vượt qua chứng biếng ăn nhờ xem tôi ăn” - Diva nói - “Điều này có ý nghĩa lớn với tôi”.
Diva nói rằng thành công của cô là một bất ngờ lớn. Cô cũng cho biết công việc khiến mình vui vẻ và hạnh phúc, dù đôi khi có dính chỉ trích từ những kẻ xem chương trình của cô là vô bổ.
Đã có thời gian Diva duy trì công việc của cô là tư vấn bán bất động sản. Tuy nhiên cuối năm ngoái cô đã bỏ việc để đầu tư hơn cho hoạt động phát sóng muk-bang và có thể là các tiềm năng kinh doanh kèm theo, gồm việc mở một thương hiệu thời trang mang tên cô.
Khi được hỏi liệu có thời gian để hưởng cuộc sống riêng tư hay không, do Diva phát sóng tới 6 giờ mỗi ngày, 7 ngày mỗi tuần, câu trả lời là cô không cần sự riêng tư. “Cuộc sống như thế này chẳng vui hơn sao” - cô nói.