Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế cho rằng, giá xăng dầu có thể giảm nhiều hơn nữa.
Mức trích quỹ bình ổn quá cao
Theo văn bản phát đi của Bộ Công Thương ngày 22/ 12, mức trích quỹ bình ổn xăng dầu tăng thêm 500 đồng/lít (kg), lên mức 800 đồng/lít (kg) đối với tất cả các chủng loại xăng dầu. Đây là mức trích quỹ bình ổn lớn nhất từ khi quỹ này được lập.
Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng việc giảm 2.050 đồng/lít xăng ngày 22/12 là hợp quy luật thị trường, theo diễn biến của giá xăng dầu thế giới nhưng ông cũng nhận định: “Mức trích quỹ bình ổn tăng lên hơn 2 lần so với trước đó là quá cao. Không nhất thiết phải trích đến 800 đồng/lít xăng dầu bởi số dư của quỹ hiện rất lớn. Quỹ dự phòng lớn nhưng chưa khoan sức dân”. Theo ông Ngô Trí Long, giá xăng dầu có thể giảm sâu hơn nữa nếu mức trích quỹ bình ổn chỉ tăng nhẹ so với mức 300 đồng/lít áp dụng trước thời điểm giảm giá.
Chiều 22/12, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho biết, ước tồn quỹ bình ổn giá tại Petrolimex trước thời điểm giảm giá là 1.955 tỷ đồng. Trước đó, trưa cùng ngày, báo cáo định kỳ tháng 11/2014 của đơn vị này cũng cho biết, vào cuối tháng 11/2014, số dư quỹ ở khoảng 1.815 tỷ đồng. Con số này lớn gấp gần 6 lần so với mức 304,3 tỷ đồng đầu năm 2014. Nhờ có dư, số lãi trên số dư quỹ tại Petrolimex trong năm nay đã lên tới hơn 1 tỷ đồng. Số dư quỹ bình ổn giá của Petrolimex tăng trong bối cảnh liên Bộ Tài chính - Công Thương liên tục điều chỉnh giá xăng dầu theo giá quốc tế và hạn chế sử dụng đến quỹ này. Phải chăng, vì phải cân nhắc mức trích quỹ bình ổn giá xăng dầu nên trước giờ Bộ Công Thương có văn bản chính thức gửi các cơ quan báo chí, nhiều dự báo cho rằng giá xăng trong nước có thể giảm đến 2.600 đồng/lít?
Bộ Công Thương cho biết, trung bình 15 ngày qua (từ ngày 7 đến hết 21/12/2014), giá xăng RON 92 bình quân là 68,450 USD/thùng; dầu diesel 0,05S là 76,433 USD/thùng; dầu hỏa là 77,648 USD/thùng và dầu mazut 180CST 3,5S là 345,224 USD/tấn. Diễn biến giá cả trên đã khiến giá cơ sở xăng RON 92 thấp hơn giá bán 10,3%; dầu diesel thấp hơn 7,7%; dầu hỏa thấp hơn 8,3% và dầu mazut 180 CST 3,5S có giá bán cao hơn giá cơ sở 11,4%. Vì vậy, sau khi thống nhất với Bộ Tài chính, liên Bộ đã quyết định điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu trong nước giảm mạnh. Trong đó, mặt hàng xăng RON 92 về mức 17.881 đồng/lít; dầu diesel 0,05S có giá bán 16.999 đồng/lít; dầu hỏa 17.400 đồng/lít và dầu mazut là 13.135 đồng/kg.
Giá xăng trong nước giảm rất mạnh đã làm người tiêu dùng vui mừng. Chị Hà Vân Anh (khu đô thị mới Văn Khê- Hà Đông) cho biết: “Từ lâu lắm rồi, giờ giá xăng mới lại về mức gần 18.000 đồng/lít. Ngoài việc mỗi lần đổ xăng, tôi thấy giảm được một khoản tiền đáng kể nên tôi cũng phấn chấn hơn nhiều”.
Giá xăng dầu xuống mức kỷ lục. Ảnh: Phú Khánh
Chi phí định mức vẫn cao
Trao đổi với PV ANTĐ, GS.TS Đặng Đình Đào - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và phát triển (Đại học Kinh tế quốc dân) từng đặc biệt nhấn mạnh việc các doanh nghiệp xăng dầu cần giảm chi phí định mức. Theo vị chuyên gia này, “doanh nghiệp xăng dầu đang lờ đi khoản chi phí định mức”, bởi không có lý do gì cước vận tải nói chung đã giảm mà riêng vận tải xăng dầu lại không điều chỉnh xuống. Chi phí định mức nên về mốc 860 đồng/lít là hợp lý, thay vì giữ ổn định ở 1.050 đồng/lít như hiện nay.
Tuy nhiên, ông Phạm Đình Đào cũng khách quan nhìn nhận, trong bối cảnh giá xăng dầu thế giới giảm mạnh như hiện nay, các doanh nghiệp đầu mối phải dự trữ xăng dầu cũng chịu thua thiệt chứ không có lãi.
Một đại lý kinh doanh xăng dầu tiết lộ, trong thực tế diễn biến giá cả này, chỉ đại lý cấp 1 là hòa hoặc lỗ ít, còn lại cả doanh nghiệp đầu mối và đại lý bán lẻ đều lỗ. Nguyên nhân là phải dự trữ hàng để bán. Trong khi doanh nghiệp đầu mối phải đảm bảo dự trữ 30 ngày, đại lý bán lẻ phải dự trữ hàng đủ bán cả tuần hoặc nửa tháng thì đại lý cấp 1 mua đứt bán đoạn, chỉ giao hàng là xong. “Đại lý cấp 1 có lỗ thì chỉ lỗ vài xe hàng ngay trước thời điểm giảm giá bán (trong cùng ngày đó), sau thời điểm giảm giá họ lại hòa hoặc lãi ngay. Tính sơ bộ, đại lý bán lẻ có một cây xăng thì trong thời gian vừa qua, mỗi tháng cũng lỗ khoảng 30 triệu đồng”- chủ đại lý xăng dầu nói.
Lần tụt giảm nhanh chóng trong lịch sử biến động giá xăng
Ông Trần Ngọc Năm (Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam)
Rõ ràng, giá xăng, dầu thế giới trong thời gian vừa qua giảm rất sâu, ngày hôm trước so với ngày hôm sau có thể biến động lớn và biên độ biến động khác hẳn thời gian trước đây. Có lẽ trong lịch sử, đây là một trong những lần giá xăng, dầu trong một thời gian ngắn lại tụt giảm một cách nhanh chóng như vậy.
Anh Trần Ngọc (Phố Nguyên Hồng, Hà Nội): Giúp người dân đỡ một mối lo
“Giá xăng giảm đến được lần nào tốt lần ấy. Quan trọng là các mặt hàng ăn theo bao giờ mới giảm giá? Đáng buồn là các doanh nghiệp liên quan không bao giờ chủ động giảm theo đúng quy luật thị trường. Các cơ quan chức năng cần vào cuộc quyết liệt tránh tái diễn tình trạng xăng giảm mà doanh nghiệp vận tải thì làm “ngơ”, giá cả các mặt hàng tiêu dùng “đứng im” chờ giảm cước vận tải như thời gian qua... Cần thiết thì phải xử phạt những doanh nghiệp cố tình chây ỳ không giảm giá. Đang vào mùa mua sắm cuối năm, thêm nhiều mặt hàng giảm giá là tin tốt, giúp kích cầu cũng như để người dân đỡ một mối lo”.
Chị Nguyễn Thị Vỹ (Công nhân may tại Long Biên - Hà Nội): Mong thị trường giảm giá theo
“Công nhân chúng tôi lương hơn 4 triệu đồng/tháng. Giá xăng giảm mạnh chỉ còn gần 18.000 đồng/lít khiến tôi rất bất ngờ và vui. Trước đây tôi phải đổ 50.000 đồng/lần cho xe WaveS, bây giờ chắc chỉ cần khoảng 35.000 đồng là đầy bình rồi, nghĩa là mỗi lần đổ xăng, tôi tiết kiệm được gần 1 bữa cơm đạm bạc của công nhân. Tuy nhiên, nếu giá hàng hóa thực phẩm giảm nữa thì tốt. Thực phẩm, các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu như xà phòng, gạo, gas lẻ cũng gần như không giảm nên tôi hy vọng giá các mặt hàng này giảm được thêm càng tốt. Bên cạnh đó, giá vé xe về quê tôi (Bắc Giang) vẫn chưa giảm. Đó là những điều mà công nhân như chúng tôi rất quan tâm”.