Ngay cả ở vùng đất phát tích giống gà quý là bản Cỏi của người Dao (Xuân Sơn, Phú Thọ) ngày nay (khi xưa, nơi đây chính là vùng đất thuộc bản bộ của Vua Hùng) cũng khó mà tìm được gà chín cựa. Chủ yếu gà ở Xuân Sơn bây giờ chỉ được 6, 7 hoặc 8 cựa là đã vô cùng quý hiếm. Những chú gà con mới sinh ra cũng chủ yếu chỉ có 6,7 cựa.
Không ít đại gia Hà thành đã phát giá lên tới hàng chục triệu mấy năm nay mà vẫn chưa có được con gà 9 chín cựa hoàn chỉnh.
Tuy nhiên, một lứa gà chín cựa tuyệt đẹp vừa nở ngay dưới chân núi Ba Vì huyền ảo. Đó chính là những chú gà con được sinh bởi đàn 6 con gà nhiều cựa, trong đó có 2 con gà mái và 4 con gà trống. Đặc biệt, trong số đó có có một chú gà trống đã nổi rõ 8 cựa lớn và đang có dấu hiệu nhu nhú thêm chiếc cựa thứ 9.
Đó chính là đàn gà mà anh Nguyễn Mạnh Quân (Sơn Đà, Ba Vì, Hà Nội) từng cất công hàng năm trời lặn lội, tìm kiếm để đưa về trang trại ở thung lũng Ba Vì. Loài gà quý này ít chịu phối giống với các loại gà khác, nên khi đưa đi xa thì khó mà sống nổi. Vì thế, anh Quân đã tìm cho bằng được 4 con gà trống và 2 con gà mái để tạo thành đàn. Và kết quả là những chú gà con nhiều cựa đã nở ra tuyệt đẹp ngay dưới chân núi Ba Vì.
Những chú gà con mới nở đã có nhiều cựa như bố mẹ chúng.
Chú gà mới sinh trông còn yếu ớt…
… nên phải nhốt riêng và có chế độ chăm sóc đặc biệt. Nhưng một ngày kia, chúng sẽ cất tiếng gáy oai hùng của giống gà truyền thuyết vang khắp dãy núi Ba Vì hùng vĩ.
Những chiếc cựa đã rõ mồn một ngay khi mới nở…
Cũng chẳng mấy chốc, những chiếc cựa non tơ kia sẽ cứng cáp, hùng dũng và trở thành “vũ khí” đặc biệt như thế này...
Chú gà “bố” của đàn gà quý hiếm mới nở, được anh Quân lặn lội mua về từ bản Cỏi. Loài gà quý này ít chịu phối giống với các loại gà khác, nên khi đưa đi xa thì khó mà sống nổi. Đây là cuộc nhân giống thành công hiếm hoi ở bên ngoài địa phận bản Cỏi, quê hương của gà chín cựa.