Chạy hết ra đường tránh nạn
Tại một quán cà phê, người chủ quán chưa hết hoảng sợ kể lại: ‘‘Hồi tối, khách đang ngồi uống cà phê trong quán, bỗng giật mình, chạy loạn xạ ra đường do tiếng nổ như bom nện xuống đây vậy. Mọi ly tách để trên bàn rung bần bật, bàn ghế rung lắc mạnh. Tiếng nổ quá mạnh làm cho đứa con nhỏ của tôi giật mình khóc thét lên. Thấy người dân ai cũng chạy ra ngoài đường đứng cho an toàn hết, sợ sập nhà, tường đổ. Động đất lần nay mạnh gấp mấy lần đợt trước’’.
Một người dân đang ngồi uống cà phê bàn bên bức xúc: ‘‘Động đất miết kiểu này ai mà sống cho nổi, cứ lâu lâu lại hành hạ, tra tấn tâm lý người dân miết, người dân hoang mang, lo lắng, bất an quá rồi, phải có cách gì ngăn chặn kịp thời chứ không là hậu quả xảy ra không lường hết được. Sợ nhất là lúc đêm khuya đang nằm ngủ trong nhà mà động đất mạnh làm sập nhà chỉ có nước chết thôi. Sáng nay nghe người dân xôn xao rằng động đất xảy ra hồi tối làm nứt nhà dân’’.
Trong khi đó, bà Trang một người dân xã Trà Đốc có nhà ở cách chân đập Thủy điện Sông Tranh 2 khoảng 300m, hốt hoảng kể: ‘‘Tiếng nổ xé tang cả màng đêm chốn núi rừng âm u này. Mấy con chó đang ngủ sợ chạy tán loạn hết. Từ khi Thủy điện Sông Tranh 2 tích nước đến nay là làm cho người dân ăn ngủ không yên, bất an, hoang mang lắm rồi. Người dân chỉ biết kêu cứu khẩn cấp thôi. Sống dưới chân đập Thủy điện Sông Tranh 2 như sống dưới ‘‘quả bom’’ nước vậy’’.
Dư chấn động đất lan rộng hơn 50km
Động đất mạnh lần này còn gây rung chấn cho cả các xã của huyện Nam Trà My, cách đó hơn 50km. Sáng nay, tại trung tâm huyện Nam Trà My, Quảng Nam, một cán bộ TAND huyện Nam Trà My, kể lại: ‘‘Hồi tối đang ngồi làm việc trên máy vi tính, bất ngờ nghe tiếng nổ rất mạnh, sau đó là bàn ghế rung lắc mạnh, màng hình vi tính đang làm việc rung bần bật. Cách hơn 50km mà cũng bị ảnh hưởng bởi động đất. Đây là đợt rung chấn mạnh nhất từ trước tới nay’’.
Động đất mạnh cũng làm cho các giáo viên đang dạy ở Trường THCS Trà Tập, huyện Nam Trà My, cách nơi rung chấn hơn 50km sợ xanh mặt khi đang nằm ngủ trong khu tập thể. ‘‘Hai vợ chồng đang ngủ, lúc đó khoảng 9 giờ đêm, nghe tiếng nổ ầm ầm, ngôi nhà rung lắc mạnh, bàn ghế chao đảo, chiếc giường ngủ cũng bị rung lắc mạnh. Đứa con nhỏ 3 tuổi đang ngủ nghe khóc cả đêm’’, một thầy giáo nói.
Ông Mạc Xuân Nguyên ở thôn 6 xã Trà Dơn, huyện Nam Trà My, nhà ở cách Thủy điện Sông Tranh 2 hơn 25km, bàng hoàng kể lại: ‘‘Tôi đang nằm ngủ trên giường, nghe tiếng nổ đùng đùng, ầm ầm như bom nện xuống vậy, cả căn nhà rung lắc dữ dội, chiếc giường đang ngủ rung qua lắc lại phát khiếp. Tí nữa làm tôi rơi xuống đất luôn. Sợ quá, vứt bỏ mùng mền chạy thoát ra ngoài đường cho an toàn. Từ khi Thủy điện Sông Tranh 2 tích nước phát điện đến nay, liên tiếp xảy ra các tiếng nổ ầm ầm như động đất. Các đợt nổ trước làm cho mấy nhà dân ở khu vực này bị nứt tường’’.
Chính quyền phát đi báo cáo khẩn
Trao đổi với phóng viên sáng nay, ông Đặng Phong, Chủ tịch UBND huyện Bắc Trà My cho biết: ‘‘Các đợt rung chấn xảy ra liên tiếp cả đêm qua làm cho nhân dân của huyện hoang mang, lo lắng quá! Tâm lý người dân lúc này gần như hoảng loạn hết. Chính quyền huyện chỉ biết trấn an người dân bằng cách tuyên truyền thôi, chứ về khoa học không thể kết luận được’’.
Để giải quyết cũng như trấn an người dân của huyện nhà, ngay sáng nay, ông Đặng Phong đã ký báo cao nhanh gửi cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cùng các cơ quan chức năng tỉnh để có biện pháp can thiệt kịp thời khi sự cố nguy hiểm xảy ra, đe dọa tính mạng, tài sản nhân dân.
Báo cáo nêu rõ, hiện tượng rung chấn động đất xuất hiện trên địa bàn huyện Bắc Trà My kế từ tháng 11/2011 đến hết tháng 2/2012. Hiện tượng này UBND huyện đã có báo cáo đến các ngành chức năng và các ngành chức năng cũng đã xác định đó là rung chấn động đất nhẹ 3,5 độ richter.
Từ tháng 3/2012 đến hết tháng 8/2012, hiện tượng trên không xuất hiện. ‘‘Tuy nhiên tối ngày 3/9/2012, trên địa bàn huyện lại xảy ra hiện tượng rung chấn động đất. Theo ghi nhận, từ khoảng 19h đến 22h30 xảy ra khoảng 5 đợt rung chấn. Trong đó, đợt rung chấn lúc 20h47 và đợt lúc 2h20 có cường độ khá mạnh, mạnh hơn tất cả các đợt rung chấn đã xảy ra trước đây.
Trước hiện tượng xảy ra như trên, ngay trong đêm 3/9/2012, lãnh đạo UBND huyện đã tổ chức đi khảo sát nắm tình hình một số khu vực tại thị trấn Trà My, xã Trà Đốc, vùng công trình Thủy điện Sông Tranh 2 nhưng chưa phát hiện thiệt hại gì đáng kể. Tuy nhiên đa số nhân dân khu vực thị trấn Trà My, các xã Trà Đốc, Trà Bui, Trà Tân, Trà Sơn và một số xã lân cận rất hoang mang lo sợ. Sáng nay, 4/9/2012, UBND huyện đã chỉ đạo các ngành, địa phương liên quan tiến hành kiểm tra, khảo sát để tổng hợp báo cáo về UBND huyện. Vậy, UBND huyện Bắc Trà My báo cáo nhanh tình hình để UBND tỉnh, các ngành chức năng có thông tin theo dõi chỉ đạo’’, ông Đặng Phong nhấn mạnh.
Trước sự việc này, luật sư Bùi Bá Dũng, Đoàn luật sư tỉnh Quảng Nam cho biết: ‘‘Việc động đất này do hiện tượng tự nhiên hay do tác động của việc xây dựng Thủy điện Sông Tranh 2 gây nên, cần phải có các nhà khoa học, cơ quan chuyên môn của Nhà nước vào cuộc khảo sát, đánh giá thực tế dự trên các cơ sở khoa học. Tuy nhiên, nếu có cơ sở khẳng định rằng, hiện tượng động đất này xảy ra do tác động của việc xây dựng Thủy điện Sông Tranh 2 thì đây là một việc cần được xem xét dưới góc độ pháp luật, đó là làm thiệt hại về tinh thần đối với toàn bộ người dân hai huyện Bắc Trà My và Nam Trà My (những người chịu ảnh hưởng của việc rung chấn gây nên). Nếu động đất xảy ra trước đây tại địa phương này do Thủy điện Sông Tranh 2 gây nên, thì theo quy định của pháp luật, những người dân của hai huyện Nam Trà My – Bắc Trà My có quyền khởi kiện đòi bồi thường thiệt hại về tinh thần đối với Tập đoàn Điện lực Việt Nam – EVN là đơn vị chủ đầu tư công trình Thủy điện Sông Tranh 2’’. Nhưng có lẽ động đất ít xuất phát từ vấn đề pháp lý.